Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 3

1337. 1628 november 15. Aan Willem de Groot⁵.

Redit ad vos Mairius⁶, frater optime, cui exemplar dedi Apologiae⁷, ut eam in Germania edendam curet, ubi multum desideratur ejus lectio. Dedi et Tileni scripta Gallica⁸, tum adversus Rupellanos, tum adversus synodistas. Cupiit

5 Gedrukt Epist., p. 811.

6 De Leidse uitgever Jean le Maire.

7 Zie n^o. 1199, p. 201 n. 5.

8 Advertissement à l' Assemblée de La Rochelle, 1621 en 1622; Considérations sur le canon et serment des églises réformées conclu et arresté au Synode national d' Alais pour l'approbation du Synode tenu à Dordrecht, 1622; La doctrine des synodes de Dordrecht et d' Alez, mise à l'épreuve de la pratique. Paris, 1623.

[p. 408]

etiam habere mea, quae ex sacris literis in Belgicos versus transtuli¹, et de Baptismo disticha eodem sermone², ut simul cum sex libris³ recudat. Hoc jussi a te peti. Neque enim dubito, quin habeas. Aberravit ab illo grege Carmen in passionem Dominicam⁴, quod adjici poterit. De Institutionibus juris⁵ neque obligavi me neque spem resecui. Rogo de omnibus, quae ad hanc deliberationem pertinent, certum me facias, nam ubi de editione constitutum erit, facile inveniemus per quem mittatur codex. De Grolla⁶ et Iure belli⁷ adhuc incertus sum, quid facere debeam; de Grolla maxime ob tabulas, quas bene incidi potissima operis gloria est.

Leges, in quas dedita est Rupella, bene servatae sunt et suspendi puniti, qui reformatorum ecclesiam vi temeraverant; nec quisquam reformatorum jussus aulaea tendere cum corporis Dominici symbolum more romanensi rege ipso prosequente per urbem ferretur. Mater et soror Rohaniorum⁸ a rege adversus longam famem refoventur, sed ita ut custodes adsint, quod salva fide fieri dicitur, quia speciatim nihil de illis convenerat et generale nomen habitantium Rupellam non satis in illas congruat. Copiae regis disjectis jam Rupellae munitionibus partim Italiam, partim Languedociam spectant huc aut illuc majore sui parte incubiturae, prout in utramque partem spes se pacis aut belli necessitas ostenderit.

Golium⁹ nondum vidi; id patri ejus, palatii custodi, qui ad me scripsit, dicas velim. Dicitur Amstelodami vivere Suffridus Sixtinus¹⁰. Is a Bergensi, mercatore Francofurtensi¹¹, emisse dicitur manu conscriptos Gruteri ilbros, in quibus ingens supplementum inscriptionum¹². Id si edere constituit, puto nos Roma habere posse supplementum alterum cum illo conjungendum¹³, quod ex omnibus Italiae et Hispaniae locis allectum est.

Mousterius¹⁴, pictor egregius et reginis¹⁵ regique carus, ad ornandam suam

1 Christelicke gesanghen ghetrocken uyt het Oude ende Nieuwe Testament, 1621; zie Ter Meulen-Diermanse, n^o. 127.

2 Vraghe en antwoordt: over den Doop, 1618; zie Ter Meulen-Diermanse, n^o. 59.

3 De Veritate religionis Christianae; Ter Meulen-Diermanse, n^o. 944.

4 Zie de uitgave van 1648 van Bewijs Van de Ware godts-dienst, Gestelt in ses Boecken. Alsmede: Een uyt-legginge op 't Gebedt onses Heeren Jesu Christi. Met een t'samen-sprake over den Doop. Ende een betrachtinge des Lijdens Christi ..... t' Amsterdam, By de Weduwe van Rieuwert Dircksz. van Baardt. Anno MDCXLVIII; Ter Meulen-Diermanse, n^o. 145.

5 Zie n^o. 1143, p. 125 n. 1.

6 Zie n^o. 1304, p. 371 n. 1.

7 Voor de herdruk, waarvan in de brieven van deze jaren herhaaldelijk sprake is en die eerst in 1631 verscheen, zie Ter Meulen-Diermanse, n^o. 567 en remarque 2 aldaar.

8 Zie n^o. 1336, p. 404 n. 3.

9 Jacobus Golius (1596-1667), zoon van de in n^o. 1336, p. 407 en n. 2 t.p. genoemde Dirk Pietersz. Gool. Na zich aanvankelijk op de studie der geneeskunde, mathematica en astronomie te hebben toegelegd werd hij in 1618 leerling van Erpenius en tevens diens vriend in de beoefening van het Arabisch. Hij maakte vele studiereizen naar het Nabije Oosten en volgde in 1625 de inmiddels overleden Erpenius als hoogleraar in het Arabisch op. Hij vertrok datzelfde jaar voor een studiereis naar het Oosten. Na zijn terugkeer in 1629 werd hem een tweede professoraat opgedragen door zijn benoeming tot opvolger van Willebrord Snell van Royen - Snellius - (1580-1626). Hij bracht van zijn reizen een kostbare verzameling oosterse manuscripten bijeen.

10 Zie n^o. 1306, p. 373 n. 10.

11 Zie n^os. 1306 en 1319.

12 Zie n^o. 1317, p. 385 n. 1.

13 Vgl. n^o. 1330 en p. 398 n. 4 aldaar.

14 Daniel Dumoustier (1574-1646).

15 Maria de Medici en Anna van Oostenrijk.

[p. 409]

rerum exoticarum supellectilem valde me orat, ut sibi nanciscar ligni frustulum, quantum maximum reperitur, unde isti vermes pullulant, quales Puteanis¹ nuper a te acceptos dedi. Ait ille frequens esse id ζωόφυτον in mari Baltico et siquid maris ulterius; et ex conchis illis enasci anates aut anseres, quos Rotgansen vocant, Scotiae arboribus nasci falso creditos. Ego ei etiam cum impendiolo aliquo gratum cupiam facere.

Rogo officiosissime salutes parentes, sororem², tuam³ et ipsius⁴ conjugem, liberos, propinquos et amantes nostri omnes.

XV Novembris XVI^cXXVIII.

Tui amantissimus frater
H. Grotius.

1 Zie II, p. 66 n. 7.

2 Adriana de Groot.

3 Alida Graswinckel.

4 Frederik van Losecaat, met wie Adriana gehuwd was.