Algemeen letterkundig lexicon

hybriditeit

Etym: Lat. hybrida = bastaard, van tweeërlei ras, aard.

Oorspronkelijk (in het Latijn) verwees de term hybride naar een jong geboren uit een tam varken en een wild zwijn, of naar een kind van een Romeinse vader en een slavin of vreemdelinge. De vermenging van soorten of rassen door kruising bleef een centrale betekeniscomponent van de term, hetzij op neutrale (bijv. in de biologie: het ontwikkelen van nieuwe gewassen door kruising), hetzij op negatief geconnoteerde wijze (bijv. in racistische theorieën van menselijke rassen: zo gaat het woord ‘mulat’ via het Spaans terug op het Latijnse woord voor ‘muilezel’).

In de context van de postkoloniale literatuur en de culturele studies krijgt de term een positieve betekenis. Hij verwijst naar processen (taalkundige, literaire, artistieke...) waarbij de ontmoeting tussen twee erg verschillende culturen aanleiding geeft tot interessante nieuwe creaties. Op die manier ligt bijv. de ontmoeting tussen ‘Europese’ en ‘niet-Europese’ culturen aan de basis van vermengingen die een nieuwe postkoloniale identiteit kunnen definiëren.

Hybridisering lijkt meer in het algemeen een centraal kenmerk te zijn van het postmodernisme. Zo heeft de postmoderne cultuur een sterke voorliefde voor citaat, collage en andere vormen van intertekstualiteit, voor ‘genre-bending’ en ‘genre-blending’ (resp. het ombuigen en vermengen van genres), voor intermedialiteit en meertaligheid, enz. Zie ook translanguaging.

Lit: Homi K. Bhabha, The location of culture (1994) • M. Kraidy, Hybridity, or the cultural logic of globalization (2005) • A. Prabhu, Hybridity: limits, transformations, prospects (2007).

hybrida zie littera hybrida

hybris