Algemeen letterkundig lexicon

thriller

Etym: Eng. sensatieroman, -stuk; < to thrill = doen beven, sidderen, huiveren.

Verhaal, roman, toneelstuk of film waarvan de plot meestal draait om een misdrijf en vooral de spanning de lezer of toeschouwer constant gevangen houdt. Aanvankelijk werd er wel onderscheid gemaakt tussen een thriller en de detectiveroman of politieroman omdat in de thriller het misdrijf nog moest plaats vinden, terwijl aan de lezer of kijker zowel dader als slachtoffer bekend waren en die vanuit die voorkennis in spanning werd gehouden over de uitkomsten van het detective- of politieonderzoek. Maar al snel werd het begrip ‘thriller’ ruimer doordat het accent bij uitstek op de suspense (spanning) kwam te liggen. Mede onder invloed van de opkomst van de zgn. ‘hard-boiled’-detective (Raymond Chandler, Dashiell Hammett e.a.) vervaagde de grens tussen detective en thriller. Ook andere subgenres als misdaadroman, detectiveroman, gothic novel, griezelliteratuur, spionageroman of sciencefiction worden met de term thriller aangeduid.

Lit: S. Sutherland, Blood in their ink (1953) • J. Symons, Moord en doodslag. Een geschiedenis van het misdaadverhaal (1976) • J. Palmer, Thrillers: Genesis and structure of a popular genre (1978) • M. Denning, Cover stories: narrative and ideology in the British spy thriller (1987) • Cl. Bloom, Twentieth-century suspense: the thriller comes of age (1990) • J. van der Weide, Detective en anti-detective: narratologie, psychoanalyse, postmodernisme (1996) • L. de Vos & T. Zwaenepoel, Schrillers: de stille, de stoere en de schoft: aanzet tot een beknopte geschiedenis van het Vlaamse misdaadverhaal (1898-2003) (2003) • G. Swaenepoel (red.), ‘Moord en doodslag: over misdaadliteratuur’, speciaal nummer van Vlaanderen 53 (2004) 302 • W. van Eyle, Lexicon Nederlandstalige misdaadauteurs (2008) • J. van Cann, De grote crimezone thriller encyclopedie (2009) • R. Appel, Spannende verhalen schrijven (2011²) • S.M. Cadera & A.Pavić Pintarić (red.), The voices of suspense and their translation in thrillers (2014).

threnos

tijd