Algemeen letterkundig lexicon

gedachtefiguren

Term uit de retorica en de stijlleer voor die groep van stijlfiguren, ook wel figurae sententiae genoemd, die, in tegenstelling tot de groep van de woord- en zinfiguren en klankfiguren, gekenmerkt worden door het feit dat de inhoud en presentatiewijze van gedachten domineren zonder dat de woordschikking en/of de klank daarbij een rol hoeven te spelen. Dit is bijv. het geval met de retorische vraag, de antithese en het verschijnsel ironie. Sommigen rekenen ook de beeldspraak tot de gedachtefiguren, terwijl anderen het figuurlijk taalgebruik onderbrengen bij het begrip troop-1.

Lit: G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 3 (1996), kol. 632-639.

gebruikssporen

gedachterijm zie parallellismus membrorum