Algemeen letterkundig lexicon

opmaak

Opmaak of mise-en-page (bladschikking) is een term uit de typografie voor het op de juiste wijze samenstellen van bladzijden uit in de galei gezette regels of – bij de modernere zettechnieken – het op juiste lengte brengen van de pagina's vanaf stroken (al dan niet met behulp van een zgn. plakproef). Tijdens de opmaak worden de kopregels aangebracht, de katernsignaturen (katernsignatuur), de paginering of foliëring, voetnoten (voetnoot) of marginale noten en illustraties. Er dient op gelet te worden dat er bijv. geen hoerenjong ontstaat en dat nog een aantal andere opmaakregels in acht genomen wordt. Na de opmaak kan het formaatmaken, het rangschikken van de bladzijden zetsel in de vorm, plaatsvinden. Een verwante term is lay-out.

Opmaak van een binnen- en buitenvorm van de pagina's 1 t/m 4. [bron: Ph. Gaskell, A new introduction to bibliography (1972), p. 81].

Lit: P.M. van Cleef, Handboek ter beoefening der boekdrukkunst in Nederland, ed. F.A. Janssen (1974), p. 66-67 • C. Schook, Handboekje voor letterzetters, boekdrukkers en correctors, ed. F.A. Janssen (1981), p. 36-48 • K.F. Treebus, Tekstwijzer (1983²), p. 227-233 • H. van Krimpen, Boek over het maken van boeken (1986²), p. 387-392 • F.A. Janssen, Zetten en drukken in de 18e eeuw (1986²), p. 296-301.

oplage

opmaat zie anacrusis