Algemeen letterkundig lexicon

galei

Term uit de typografie voor een metalen of houten blad met aan drie zijden opstaande randen, waarop de zetter, telkens als de zethaak vol is, de gezette regels plaatste tot er genoeg zetsel was om een bladzijde op te binden. In de periode van de handpers werkte men met verschillende soorten galeien al naar gelang het bibliografisch formaat (folio-, kwarto-, octavo-galeien enz.). In de machinepersperiode werkt men met langere galeien, waarin zetsel voor meer pagina's tegelijk staat. Soms ook wordt dan reeds van die lange stroken galeizetsel een eerste drukproef getrokken, de zgn. stroken- of slippenproef. Dit heeft als voordeel dat ingrijpende correcties aangebracht kunnen worden zonder dat dit leidt tot verloop in pagina's.

Een galei met zetsel uit de 16^de of 17^de eeuw. [bron: Bibliopolis]

Lit: W.Gs Hellinga, Kopij en druk in de Nederlanden (1962), p. 238 • P.M. van Cleef, Handboek ter beoefening van de boekdrukkunst in Nederland, ed. F.A. Janssen (1974), p. 53 • Ph. Gaskell, A new introduction to bibliography (1974²), p. 49-51, 194-195 • C. Schook, Handboekje voor letterzetters, boekdrukkers en correctors, ed. F.A. Janssen (1981), p. 54-55, 185-186 • K.F. Treebus, Tekstwijzer (1995⁶) • H. van Krimpen, Boek over het maken van boeken (1986²), p. 37-39 • F.A. Janssen, Zetten en drukken in de achttiende eeuw (1986²), p. 204-205.

galante literatuur

galimatias