Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 16

[p. 114]

7126. 1644 november 5. Aan W. de Groot.¹

Mi frater,

Vellem sane de primis exemplaribus² unum datum sine mora fuisset Vossio,³ ut non praescripseram tantum, sed et filio eius, cum ei exemplaria commendarem, promiseram. Spero nunc saltem eum habere a me exemplar,⁴ vir istarum rerum intelligentissimus. Librum de Horis canonicis editum gaudeo.⁵ Miror me accessionem factum Westerbanii et eius acrimoniam contra ecclesiae romanae adhaerentes.⁶

Angliae regina intra paucos dies hic erit.⁷ Didericus noster omnia sibi mandata bene est exsecutus; dux Anguianus magnis eum ornat testimoniis.⁸ Crescere quotidie sectarum numerum apud Anglos certum est, eaque causa multos impellit ad quaerendam ecclesiae unitatem. Princeps Arausionensis quovis modo domum suam fundat.⁹ Erit magnus Suediae cancellarius inter legatos qui ad pacem cum Dano faciendam mandata habent.¹⁰

Doleo de Anthologia nihil me intelligere¹¹ et accipere me literas a domino Gerardo Vossio quibus significat se exemplar exspectatum nondum accepisse.¹² Vide quomodo id excusare possis.

Regina et rex hic bene valent. Cardinalis Mazarinus adhuc infirma est valetudine. A foribus cardinalis Antonii Romae ablata sunt Galliae insignia et literae eius quas contra cardinalem Pamphylium nunc papam scripserat, ad papam missae. Auctor fuit Galliae ut

1 Gedrukt Epist., p. 973 App. no. 731. Antw. op no. 7110, beantw. d. no. 7145.

2 De door Isaac Vossius naar de Republiek overgebrachte presentexemplaren van Grotius' Annotata ad Vetus Testamentum, Parijs 1644 (BG no. 1137), waren van een band voorzien. Niemand leek zich nog bezig te houden met de vraag of de Haagse boekbinder op tijd in het bezit was gekomen van de apart toegezonden ‘Index auctorum’ (nos. 7068 en 7080).

3 Willem de Groot had het aan Gerardus Joannes Vossius toegedachte exemplaar aan Nicolaes van Reigersberch geschonken (no. 7110).

4 In de tweede week van november kwam Willem de Groot aan de wensen van zijn broer tegemoet. De Amsterdamse drukker-uitgever dr. Joan Blaeu vond hij bereid om een exemplaar af te staan (no. 7145).

5 De Amsterdamse herdruk van het ‘discours’ Consultatio de reformandis horis canonicis ac rite constituendis ecclesiasticorum muneribus van de Parijse kanunnik Claude Joly.

6 Grotius' gedicht ‘Utenbogardi funus’ (nos. 7047 (dl. XV) en 7081). Een drukker in de Republiek (A. Jz. Tongerloo) verwerkte de versregels in een bundel die de Loosduinse dichter Jacob Westerbaen had samengesteld naar aanleiding van het overlijden van de nestor van de remonstranten († 4 september 1644) (Petit, Bibliotheek van Nederlandsche Pamfletten I, nos. 2261 en 2295).

7 Deze berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrieven van 5 november.

8 Louis II de Bourbon, hertog van Enghien, aanvaardde de gelukwensen van de Zweedse ambassadeur met de Franse overwinningstocht langs de Rijn. In zijn antwoord besteedde de hertog aandacht aan de geslaagde missie van de Frans-Weimarse officier Dirk de Groot, ‘aide de camp’ van de burggraaf van Turenne, naar het hof van landgravin Amalia Elisabeth van Hessen-Kassel (nos. 7116-7117 en no. 7127).

9 Frederik Hendrik bevorderde de belangen van het huis Nassau. Onlangs had hij graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen, de ‘Braziliaan’, aanbevolen voor twee hoge aanstellingen in het Staatse leger: gouverneur van Wesel en luitenant-generaal der cavalerie (Het Staatsche leger IV, p. 187-188, p. 332 en p. 342).

10 Kanselier Axel Oxenstierna had de beslissing over zijn deelname aan het Zweeds-Deense vredesoverleg niet langer in eigen hand. Het laatste woord over de afvaardiging naar Brömsebro moest hij op 7/17 december 1644 overdragen aan koningin Christina.

11 Dr. Joan Blaeu veronachtzaamde de uitgave van Grotius' Anthologia Graeca (BG no. 534); vgl. no. 7125.

12 Gerardus Joannes Vossius ging in zijn brief van 24 oktober 1644 (no. 7111) van de veronderstelling uit dat het presentexemplaar van de Annotata ad Vetus Testamentum in aantocht was (supra, n. 2 en 3).

[p. 115]

contra Pamphylium laboraret magnis etiam pecuniis in id missis. Et ipse arcanis pactionibus initis in eum et suum et amicorum suffragium contulit, offensam Galliae reliquit. Piccolominaeus in Sancti Audomari urbem victum intulit captis aliquot castellis. In Hispania multa circa statum et aerarium emendantur. Regina Hispaniae an adhuc vivat, incertum est.

Deus tibi, uxori, liberis amicisque sit propitius,

tibi obligatissimus frater,
H. Grotius.

Lutetiae, 5 Novembris 1644.