Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

[p. 307]

6242. 1643 juni 1. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Veni iam cum uxore et liberis Amstelodamum, ut ipsorum studia promoveam eosque idoneos reddam,² ut tibi aliqu(an)do possint esse usui. Heri conveni obiter Vossium, quocum de scriptis Simplicii et Campensis egi, quae ille sibi visa negabat, nec id mirum, neque enim adhuc prostant.³ Hodie adii Blavium, qui mihi Lucanum cum notis tuis tandem editum ostendit.⁴ Idemque indicavit tractatum Roberti Campensis de Visionibus a se ex impresso in Transilvania exemplari editum atque ita novum non es(se).⁵ Alterius auctorem nosse se negabat. Ego eum esse puto quem proxime nominavi Slechtingium. Si certiora comperero, curabo intelligas. Indicavi Vossio de Anthologia consilium, quod illi non displicet dummodo Neranus typos habeat satis elegantes, qua de re ego videro.⁶ De epigrammatis reliquisque poematiis tuis⁷ agam cum Vossio an ea Blavio, quamvis lentitudine sua molesto, tradi debeant, an Nerano aut alii typographo. Certe Blavius bonos correctores non habet et ipse labori impar est, sed de his aliisque proxime latius scribam.

Si scriptorem Admirationis nossem,⁸ possem illi indicare quae de Ruaro et Sorbonae iudi(cio) scribis, sed is mihi cum ignotus sit - neque enim typographum Neranum, qui se pro auctore venditare videt(ur), pro tali agnosco -, nescio quomodo curare possim ut id intelligat. Dabo tamen operam ne amici nesciant. De Riveti adversario quid fieri queat, nondum satis comperi. Agam tamen cum eo quem nominas⁹ et ubi quid comperero scribam. Interea rogo te indi(ce)s nobis quo loco inveniri possit censura Sorbonae in librum

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 360. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6224, beantw. d. no. 6256.

2 Willem de Groot en Alida Graswinckel legden in Amsterdam bezoeken af aan de leermeesters van hun zonen Johan en Jacob.

3 In de eerste helft van mei verscheen in Amsterdam een geschrift van een zekere Joannes Simplicius tegen Grotius' Commentatio de Antichristo (BG no. 1100). Inmiddels had Willem de Groot van de bejaarde theoloog Johannes Wtenbogaert vernomen dat achter de naam Joannes Simplicius de sociniaanse predikant Jonas Schlichting schuilging; vgl. no. 6229.

4 Een klein jaar had de Amsterdamse uitgever de auteur laten wachten op de uitgave van diens nieuwe aantekeningen bij Lucanus (BG nos. 430 en 431); zie nos. 5779 en 5788 (dl. XIII).

5 Dr. Joan Blaeu, de vermoedelijke uitgever van Joannis Simplicii notae in doctissimi cuiusdam viri commentationem ad secundum caput posterioris ad Thessalonicenses epistolae verzorgde bijna gelijktijdig een herdruk van de Brevis dissertatio, de visionibus quae capitibus XIII et XVII Apocalypseos discribuntur, auctore Roberto Jansonio Campensi (ed. princeps ca. 1630 in Klausenburg (Cluj); zie het exemplaar aanwezig te Londen, British Library, 1012. a. 21. (2.)).

6 Het voorstel om de publicatie van Grotius' Anthologia Graeca (BG no. 534) toe te vertrouwen aan de Brielse dichter-arts Justus Rijckewaert en diens aangetrouwde verwant Johannes Naeranus, boekhandelaar en uitgever te Rotterdam.

7 Een uitgave van Grotius' poemata kwam niet tot stand.

8 De anonymus die de goede naam van Grotius verdedigd had tegen de beschuldigingen van de Amsterdamse predikant Jacob Laurentius in diens recente Idolum Romanum. Paepschen af-god, dat is, wederlegginge van de verdedinge des paepschen psalters van Bonaventura, nu onlanghs uyt-gegeven onder de naem van eenen Fabricius van Eyndhoven ... Toe-ge-eygent den heer Hugo de Groot (BG no. 297 en BsG no. 323); vgl. nos. 6166 en 6211. Naar aanleiding van de Tweede Verwondering aen Jacobus Laurentius van Amsterdam (BG no. 889 rem. 9 en BsG no. 324) schoten Grotius opnieuw een aantal argumenten ter versterking van zijn gelijk te binnen: 1^o de sociniaan Martinus Ruarus had hij slechts bij toeval in Hamburg ontmoet, 2^o de inspiratie voor het schrijven van het Idolum Romanum had Laurentius geput uit een door de Sorbonne afgekeurde editie van het zogenaamde psalterium van de heilige Bonaventura; zie no. 6224.

9 Grotius had de hoop al bijna opgegeven dat de Amsterdamse hoogleraar Gerardus Joannes Vossius nog iets tegen Rivets Apologeticus pro suo de verae et sincerae pacis ecclesiae proposito, contra Hugonis Grotii Votum (BG no. 298 en BsG no. 319) zou ondernemen.

[p. 308]

Bonaventurae, cuius tu mentionem facis, et si edita non est descriptam mittas, ne alii rem incognitam sibi sola infitiatione evertant.

Res Galliae quod attinet, miror regis defuncti decretum tam cito antiquatum,¹⁰ neque id mihi boni quid praesagit. Victoria contra Hispanos¹¹ commodum Galliae obtigi(t), nam absque ea foret iam hostem in visceribus regni haberet.

Ego si res meae ferrent et securus esset commeatus, libenter te inviserem. Nunc pacat(a) tempora expectare cogor.

Deus Optimus Maximus te, tuam, tuos diu nobis servet incolumes et pace(m) politicam et ecclesiasticam promovere dignet(ur). Vale,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

10 Vier dagen na het overlijden van koning Lodewijk XIII († 14 mei 1643) viel in een plechtige zitting van het Parlement van Parijs het besluit om geen gevolg te geven aan de ‘Déclaration du roy, sur la régence de la reyne. Vérifiée en Parlement le 21 avril 1643’.

11 Het nieuwe bewind in Frankrijk won aan geloofwaardigheid door de gelukkige afloop van de slag bij Rocroi van 18-19 mei.

Amstelodami, Calendis Iunii 1643.

Lucani exemplar cum notis tuis mitto. Aliquot nobis exemplaria dabit, aliquot tibi mittet Blavius. Tu quibus quid nomine tuo dari velis, rogo nos moneas. Filius Petrus iam hic est.¹² Videbimus ecqua ei spes hic affulgeat.

12 Pieter de Groot zal zijn vader ongetwijfeld op de hoogte hebben gebracht van zijn wederwaardigheden in Amsterdam.

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de Suede, à Paris.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 10 Iunii.

En in dorso: 1 Iunii 1643 W. de Groot.