Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6079. 1643 februari 9. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

De matris obitu et sepultura scripsi antehac. Reliquit illa nobis sicut bene vivendi, ita et bene moriendi exemplum. Uterque parens eo in nos fuit animo, ut memoria nobis liberisque nostris semper esse debeat honorata.² Utenbogardo etiam tuo nomine gratias agam.³

Quae ad Riveti librum annotasti servo penes me, donec usui esse possint. Adiunxi et ex aliis epistolis subsequentibus excerpta eodem pertinentia.⁴ Quod in ecclesia romana

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 343. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6063, beantw. d. no. 6096.

2 Het stoffelijk overschot van Aeltgen Borre van Overschie (†20 januari) was op 27 januari bijgezet in het graf van haar echtgenoot Jan de Groot (†3 mei 1640) in de Nieuwe Kerk te Delft.

3 De remonstrantse theoloog Johannes Wtenbogaert stond altijd klaar met een woord van vertroosting.

4 Willem de Groot legde een dossier aan met stukken die een medestander van zijn broer misschien nog eens kon gebruiken voor het schrijven van een antwoord op Rivets Apologeticus pro suo de verae et sincerae pacis ecclesiae proposito, contra Hugonis Grotii Votum (BG no. 298 en BsG no. 319).

[p. 82]

quidam reformationi verae student, id vero libens intelligo. Sunt impenetrabilia Dei secreta, et forte eo modo melius sanabitur vulnus ecclesiae quam disputando. De episcoporum orientalium iudicio videbo, an melius exemplar queam nancisci, et de Graeco investigabo.⁵ Exempla Ἀνθοβολίας iam demum ad me venisse scripsi nuper. Dabo amicis exemplaria, ut iussisti, compacta.⁶ De reseratis litteris⁷ quid suspicari debeam nescio; illud scio etiam fortuita aliquando nos laedere, ut cum postremae tuae quibus iam respondeo litterae biduo serius quam debuerant, in manus meas venere, quippe quae cum Vicquefordianis litteris Amstelodamum missae hodie inde primum redierint, quod per errorem et nullo malo consilio evenisse mihi persuasissimum est.⁸

Regem Galliae seorsum res suas agere nolle, a communi vero pacis tractatu animo non esse alieno, laetus audio.⁹ Pro aliis quoque novis gratias habeo. Hic vix quicquam est quod rescribam, nisi reginam Angliae tempestatibus adactam ad nos reversam,¹⁰ iterque vento iam magis stabili propediem remetiri decrevisse. Interea spargitur hic rumor de coniuratione quae in eius caput facta fuerit et detecta,¹¹ cui rumori ut ab aulicis provenienti ego usquequaque fidem non adhibeo.

Deus Optimus Maximus te nobis cum uxore et liberis servet incolumem,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

5 De uitgave van Cyrilli Lucaris ... Confessio Christianae fidei. Cui adiuncta est gemina eiusdem Confessionis censura synodalis, una a Cyrillo Berrhoeensi, altera a Parthenio ... promulgata. Omnia Graece et Latine kwam in 1645 tot stand.

6 Exemplaren van de Florum sparsio (BG no. 791) gingen naar Gerardus Joannes Vossius, mr. Quirijn van Strijen, mr. Dirck Graswinckel, Nicolaes van Reigersberch. Ook de Leidse hebraïst Constantijn l'Empereur ab Oppijck zou nog een exemplaar krijgen.

7 Er was geknoeid met het zegel op Grotius' brief van 9 januari (no. 6030); vgl. no. 6045.

8 De brieven van 31 januari (nos. 6063 en 6066). Normaal gesproken zou Grotius' brief aan zijn broer op 7 februari binnengekomen zijn.

9 Het antwoord van de Franse regering aan de dominicaan Georg Sigmund von Herberstein; zie no. 6064.

10 De 29^ste januari had koningin Henriëtte Maria zich te Scheveningen ingescheept. Op zee raakte het escorte door een zware storm in grote moeilijkheden. Na acht dagen op de Noordzee rondgedobberd te hebben gaf Maarten Harpertsz. Tromp het bevel de steven te wenden. In de avond van de 6^de februari keerde de koningin terug op de plaats waar zij vertrokken was (CSP Ven. 1642-1643, p. 238-239).

11 Het was de bedoeling om de koningin bij aankomst te Newcastle te ontvoeren. Hoofdverdachte in deze zaak was Mountjoy Blount (ca. 1597-1665), baron Mountjoy, graaf van Newport (DNB V, p. 249-252; CSP Ven. 1642-1643, p. 236 en p. 239).

Hagae, pridie natalem meum XLVI, id est IX Februarii 1643.¹²

12 Willem de Groot was geboren op 10 februari 1597.

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suede, à Paris. Port 14 st.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 18 Febr. Hoofd.¹³

En in dorso: 9 Febr. 1643 W. de Groot.

13 Een opmerking over de Neederlandsche Histooriën van Pieter Cornelisz. Hooft ontbreekt in Grotius' antwoord op deze brief; zie nos. 6096 en 6113.