Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5458. 1641 november 9. Aan W. de Groot.¹

Mi frater,

Ego vero de posteritate non tantum bene spero, verum etiam confido fore, ut malis nostris docta redeat ad mentem meliorem:

Οὔπω μῆνας ἄγων ἔκαμ᾽ οὐρανὸς οὐδ᾽ ἐνιαυτούς.²

Hollandorum, ut ex tuis et aliorum literis³ cognosco, ea respublica est, cui nemo mediocriter sapiens miscere se debeat; nam aut sibi nociturus est aut patriae.

Libellus de Reprobatione⁴ dignus est qui non pereat. Amirautii vero liber⁵ aliquando puto ad vos transvolabit. De Anthologia⁶ quid compereris, rogo significes. Si ibi edi ita ut volo non potest, inveniam hic librarium.

Airae res adhuc incerta est. Pro componenda inter papam et Parmensem pace rex laborat. Itali principes Parmensi, sed clam favent.

De Suedica pecunia ita ut data miror nihil ad me scribere Vicquefortium.⁷ Gratias Uten-

1 Gedrukt Epist., p. 929 App. no. 573. De passage ‘Petrus ... expedire’ is alleen gedrukt in Clavis Epist. Geciteerd in vert. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 301. Antw. op no. 5441; beantw. d. no. 5472.

2 Theocritus, Id. 16, 71.

3 Zie Willems brief dd. 28 oktober, no. 5441.

4 [Samuel Hoard], De absoluto reprobationis decreto. Versio ex Anglico ..., MDCXL (BG no. 1320).

5 Moïse Amyraut, Doctrinae Ioannis Calvini de absoluto reprobationis decreto defensio ..., 1641.

6 BG no. 534; de uitgave verscheen pas in 1795-1822. In plaats van het volgende ‘quid’ heeft de uitgave der Epist.: quod.

7 Joachim de Wicquefort (no. 5022 n. 1); zijn brieven aan Grotius van 1641 ontbreken. Zie voor de kwestie van de Staatse subsidie aan Zweden no. 5441.

[p. 618]

bogardo⁸ tibique habeo pro locis ex Melanchthone descriptis.⁹ Erit aliquando eorum usus.

Petrus si Institutiones meas iuris Batavici transtulit,¹⁰ rem fecit sibi, non mihi utilem. Id autem, quod ille tam contumaciter sibi proposuit, omnino iudico nec ipsi nec virgini¹¹ expedire. Spero mihi neminem posthac ea de re molestum fore. Causas multas habeo, quas non perscribo, quia nolo disputare.

Deus te tuosque bene servet.

Tibi obligatissimus frater
H. Grotius.

8 Johannes Wtenbogaert (no. 5139 n. 1).

9 Zie no. 5441.

10 Pieters Latijnse vertaling van Grotius' Inleiding tot de Hollandsche rechts-geleertheyd (BG no. 757) is niet bewaard. Hij was in 1636 aan dit werk begonnen; vgl. nos. 2544 en 2548 (dl. VII). Grotius antwoordde hier op een ontbrekende brief van Willem; zie no. 5441 in fine.

11 Zie over Pieters vrijage no. 5245.

Lutetiae, 9 Novembris 1641.

Pro libello ad Cassandri Consultationem¹² gratias mihi egere Sorbonici complures, reformatorum vero doctissimi Codurcus et Iustellus.¹³ Ministri oblatrant. Sex doctores Sorbonici mandatum accepere vertendi Bibliam in linguam Gallicam;¹⁴ utuntur meis Annotatis.¹⁵ In ecclesiis quibusdam huius urbis canuntur psalmi Gallici, item oratio Dominica, symbolum, Decalogus. Omnes homiliae habitae occasione iubilaei nihil aliud continent quam monita ad vitam emendandam. Haec principia mihi non displicent. Deus adsit.

Rogo inquiras, quid synodus Rotterodami habita ad Bremenses pastores et magistratus scripserit et quid deinde Bremae ea super re actum sit.¹⁶

12 BG no. 1165; het werk was in september 1641 verschenen.

13 Philippe Codurc (no. 5230 n. 10). En Christophe Justel (1580-1649), historicus in dienst van de hertogen van Bouillon; vgl. Haag, VI, p. 114v.

14 De vertaling is niet tot stand gebracht. Zie hierover meer uitvoerig H. Bots-P. Leroy (eds.), Corresp. Rivet-Sarrau I, p. 140v., no. 42, C. Sarrau aan A. Rivet dd. 9 mei 1642.

15 Grotius' Annotationes in libros Evangeliorum (BG no. 1135).

16 Zie over dit geschil aan de Illustre School te Bremen de brief van P. Pels dd. 26 september, no. 5385, waaraan Grotius zijn gegevens vermoedelijk ontleende.