Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3093. 1637 mei 22. Aan P. Schmalz¹.

Nobilissime Domine,

Literis tuis delector quidem omnibus, cum sint semper et rerum nosci dignarum nuntiae et animi nobis optime volentis indices. Sed quas 21 Aprilis Hamburgo dedisti², hanc insuper commendationem habent, quod sitim meam, qua magna tenebar rerum novarum, explent. Nam a D. Salvio³ quas accepi, erant datae 20 Martii⁴. Ex eo neque ab ipso neque ab ejus domesticis accepi quicquam.

Iter tibi minorique Camerario⁵ felix et destinatorum prosperos utrique eventus opto. Valde mihi dolet inter patrem ipsius⁶ dominumque Spiringium⁷, viros mihi amicissimos, intercedere friguscula, quibus ego demendis, si quid possem, libens operam impenderem. Sed si tu in re presente nihil potuisti, nihil ego potero per epistolas, quarum minor vis atque efficacia est; adde quod absenti nec veras mali causas datur nosse.

De D. Spiringii magnificentia multa ad me ex Batavis scribuntur; habet, unde sumptum faciat. Abiturit nunc et ipse in Suediam. D. legato Camerario, quominus longinquum iter suscipiat, justa est ab infirmitate corporis excusatio.

Sicut classis et militis e Suedia magna hic est exspectatio, ita plebem terrent de Brandesteiniana⁸ pacificatione rumores. Galli pacta Wismariensia⁹ rata facta ajunt Anglis id non credentibus.

Miror reginam matrem¹⁰ sibi ipsi impensarum modum statuere non posse.

1 Hs. Stockholm, RA. Gedrukt Epist., p. 328; Oxenst. Skrifter 2. afd. IV, p. 586. Geadresseerde was secretaris van de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

2 Niet meer aanwezig.

3 Johan Adler Salvius.

4 No. 2999.

5 Joachim Camerarius (1603-1687). Medio maart 1637 was hij uit Den Haag naar Zweden vertrokken.

6 Ludwig Camerarius, Zweeds gezant in Den Haag.

7 Petter Spiring Silvercrona, raad van financiën van Zweden.

8 De onderhandelingen werden namens Zweden gevoerd door Christoffer Carl, graaf van Brandenstein.

9 Het verdrag van Wismar, gesloten op 30 maart 1636; voor de ratificatie zie men no. 3088, p. 311 n. 13.

10 Maria Eleonora van Brandenburg.

[p. 318]

Sed non sine causa Romani veteres, ut Livius nos docet¹, feminas sub perpetua tutela esse voluerunt.

Prudenter fecit, ut omnia, magnus cancellarius², quod ministerio regni Suedici auctoravit eos, qui jam magnam rerum Suedicarum non minus quam Germanicarum notitiam erant consecuti.

Danus³ quid velit, multum refert, nam quod vult, valde vult. Vix verum puto, quod hic scribitur, eum in aplustribus aquilam ostentare signum acceptae ab imperatore⁴ maris Baltici praefecturae.

Barclaium⁵ ea ferre, quae Suedi proposuerant, quo minus credam, faciunt legati hic Angli⁶, qui negant classem Palatino⁷ dari, quod cum Gallis convenire sibi nequierit; et jus suum de mari in Batavos urgere velle videntur. Accedit, quod liber pro Palatino in Anglia scriptus⁸ supprimitur, et dicitur Hispanus⁹ redemptos a Bavaro¹⁰ Palatinatus velle Palatino reddere sine electoratu.

Valde avebo videre, quid Seldeno¹¹ opposituri sint Dani¹² et an de generali quaestione super dominio maris conventuri sint cum iis, quae Seldenus ponit. Rogo, et in Suediam cum veneris me de iis, quae agentur, saepe doceas mutuumque exspectes.

Rorteii¹³ puto esse orationem in Polonico habitam conventu, quae ut legati Gallici oratio ad me missa est. Absterret Polonos ab affinitate Austriaca¹⁴; si de Palatina¹⁵ res impediatur, Gallicam commendat. Ego de Palatina non esse rem desperatam puto; tamen et Mantuana¹⁶ sperat eas nuptias.

D. Davausius¹⁷ jam Hamburgi erit, videbit ibi D. Salvium, si potest et D. Bielkium¹⁸, si qua spes est venturi in Germaniam D. cancellarii, eum exspectabit.

Bannerio¹⁹, Wrangelioque²⁰ gaudeo res²¹ bene succedere. Multum eos juvis-

1 Livius XXXIV, 2 (bij monde van M. Porcius Cato). Vgl. het commentaar op deze plaats van Joannes Doujatius: Titi Livii Patavini Historiarum Decas Quarta, Parisiis MDCLXXXII, p. 151.

2 Axel Oxenstierna.

3 Christiaan IV.

4 Ferdinand III.

5 John Berkeley.

6 John Scudamore en Robert Sidney, resp. ordinarius en extra-ordinarius Engels gezant te Parijs.

7 Karl Ludwig van de Palts.

8 Voor de titel van dit boek zie men no. 3087, p. 309 n. 2.

9 Philips IV.

10 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

11 John Selden; zie over zijn Mare clausum V, p. 515 en nn. 8 en 9 aldaar.

12 Het Deense standpunt werd verdedigd door Johannes Isacius Pontanus; zie no. 3085, p. 303 n. 7.

13 Claude de Salles, baron de Rorté; zie over deze ‘oratio’ no. 3087, p. 304 n. 10.

14 Cecilia Renata, zuster van keizer Ferdinand III.

15 Eerder was er sprake van een huwelijk tussen Wladislas VII (IV) en Elisabeth van de Palts.

16 Maria-Louisa Gonzaga.

17 Claude de Mesmes, graaf van Avaux.

18 Sten Bielke.

19 Johan Gustavsson Banér.

20 Herman Wrangel.

21 Het woord ‘res’ ontbreekt in de uitgave der Oxenst. Skrifter.

[p. 319]

set, si in tempore appropinquasset ipsis dux Bernhardus¹, qui nunc etiam Trecis haeret et iturus videtur in Burgundiae comitatum; Capellam versus Valettae duo².

Res in Valle Telina improsperas, unde eductis copiis castellisque omnibus derelictis abire coactus est Rohanius³, qui nunc in Bernati agro se tenet, compensat sub Gallorum potestatem redacta Margaritae insula, cujus maximum, quod unum Hispanis restabat, castellum die hujus mensis XII nov Cal. Gallis traditum est, qui nunc alteram Honorati insulam oppugnare dicuntur.

Crequiacus⁴ in Italiam rediit, ubi Bremo aut Casali metuitur, in quam partem et Cerbelloni⁵ se tulere copiae.

De Magdenburgi deditoribus⁶ quod factum est judicium aequitate severitatem temperat.

Aysema⁷ cur Hagam non venerit, Ordinibus Foederatis se excusavit ob morbum metumque inimicorum. Erat tunc Oldenburgi, nunc ad imperatorem ferre se dicitur, cui semper quam Suedis impensius favit. Interim negare nolim illud de Amelandia negotium odiosius, quam rei natura exigit, agitatum. Mursa haud dubie subfeudum est imperii. Ait princeps Arausionensis⁸ ob negatam investituram se homagio adversus Cliviae principem⁹ liberatum. Si qua fuit Clivii principis culpa, ea jus imperii nequiit imminuere. Itaque si Arausionensis pro eo homagium obtulit imperio, fecit quod aequum erat. Sed ajunt Galli actum amplius, ut is comitatus in ducatus fastigium attolleretur. Id an verum sit, nescio.

De literis ad D. Camerarium missis videtur mihi non inanis tua suspicio. De Brandesteinio miror, quid facturus sit Saxo¹⁰.

Nostra domus tota te officiosissime resalutat. Rogo, si quid est, in quo possim hic tibi esse utilis, id ut norim.

Vale quam optime.

12/22 Maii 1637.

Tuae Nobilitati addictissimus
H. Grotius.

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

2 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette en Henri de Nogaret de Foix de La Valette, hertog van Candale.

3 Henri, hertog van Rohan; hij had het bevel gevoerd over de Franse troepen in Graubünden en de Veltlin.

4 Charles Créquy de Blanchefort de Canaples.

5 Johann, graaf van Cerbellon -Giovanni, graaf Serbelloni-.

6 Niet nader geïdentificeerd.

7 Foppe van Aitzema.

8 Frederik Hendrik.

9 Zie no. 3090. p. 314 n. 5.

10 Johann Georg, keurvorst van Saksen.

Scripsit ad te mea mater familias misitque literas per eam¹¹, quae est D. Spiringii¹².

11 Jaene Dore, met wie Spiring in april 1636 te Delft gehuwd was; zij was weduwe van Jan de Bommert uit Amsterdam.

12 Het postscriptum ‘Scripsit ... D. Spiringii’ ontbreekt in de uitgave der Epist.

Adres: A Monsieur Monsieur Schmalcius, Secrétaire de Monseigneur le Grand Chancelier de Suède.

In dorso met andere hand: [Praesent.] Holmiae, die 17/27 Junii 1637.