Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

2982. 1637 maart 7. Aan S. Bielke³.

Illustrissime Domine,

Triduo postquam literis Illustrissimae Dominationis Tuae 17 Ianuarii scriptis⁴ responderam⁵, accepi literas 22 ejusdem mensis datas⁶.

De Anglia meliora nos sperare jubent, quae inde veniunt literae. Editas ibi electoris Palatini⁷ objectiones⁸ adversus regis Romani electionem⁹: dari ei naves, dilectus Gallis, et amicis eorum Germanis permitti, et alia illa Fletwodiana¹⁰.

Bellum in¹¹ Tulipam¹² nemo sperat nec in¹³ Hannibalem¹⁴ nisi alieno

3 Gedrukt Epist., p. 307. Over geadresseerde, Sten Bielke, zie men VII, p. 241 n. 9. Antw. op no. 2945.

4 No. 2935.

5 No. 2970.

6 No. 2945.

7 Karl Ludwig, keurvorst van de Palts, oudste zoon van de in 1632 overleden Winterkoning Frederik V.

8 Manifestvm Sive Dedvctio Serenissimi Principis Ac D. Domini Caroli Lvdovici Comitis Palatini Rheni, S.R.I. Archidapiferi & Electoris, Ducis Bavariae &c. Ad Romanam Caesaream Maiestatem, & ad Omnes Christianos Reges, Electores, Principes & Ordines Imperij Continens Ius Svccessionis In Electoratv, ac Principatibus Comitatus Palatini ad Rhenum, Sessione, Voce, Suffragio, Ditionibus, ac Subditis. Anno Domini MDCXXXVII.

9 Ferdinand, zoon van Ferdinand II, was op 30 december 1636 te Regensburg tot Rooms koning gekroond.

10 George Fleetwood.

11 De woorden ‘Bellum in’ staan in de tekst in cijfer: 11.72.60.112.69.61. 37.63.

12 Codewoord voor Spanje.

13 De woorden ‘nemo sperat nec in’ staan in de tekst in cijfer: 24.72.61.59. 76.82.33.66.76(=70).68. 24.72.12. 55.63.

14 Codenaam voor keizer Ferdinand.

[p. 137]

numine¹. Paucos intra dies, qui exspectatur hic, Ogerius² efficiet norimus certiora.

Plane eadem, quae sunt in fine epistolae, jam dixeram regi³ regiisque ministris explorare nostros, quid hostes cupiant: caeterum omnia ab iis dirigi ad communem cum Gallia amicisque caeteris pacem: id eis accepta epistola ipsis ejus verbis multo asseverantius confirmavi.

Dux Vinariensis⁴ hic est; literas ad se destinatas nondum accepit, sed meo exemplo pro literis usus est. Monachus⁵ ab⁶ Eusebio⁷ in Hispaniam⁸ missus est, votivi a regina⁹ solvendi specie. Is de pace aget cum Olivare¹⁰.

In Italia fides Hispani¹¹ refecta est, ex quo classis Americana in Hispaniam advenit. Apud Gallos tum ibi tum in Valle Telina multa laborant inopia pecuniae et, quae per Galliam quaeruntur, rationes novae, ut ista nuper de mutuis pecuniis a civitatibus vicisque sumendis, adeo non bene procedunt, ut parlamentum Rhotomagense gravibus sub poenis interdixerit, ne quod rex jusserat, fieret. Sed ad coërcendam hanc periculosam regno libertatem senatorum aliquot poena¹², rex ipse paucos intra dies Rhotomagum proficiscitur.

Ebrestenii fames multum hic timetur neque plane secura est Gallia a Sanctonico littore, cui imminere classe hostis creditur. Nuntii interim pontificii¹³ inducias intra mensem unum aut alterum, pacem non ita multo post sperari jubent.

Coloniam missio magis magisque prolatatur, cum tamen literae commeatus pro legatis¹⁴ jam ab imperatore¹⁵, quales petebantur, venerint.

Urgemus hic negotium ducis Bernhardi Vinariensis¹⁶, ut brevi exercitum

1 De woorden ‘nisi alieno numine’ staan in de tekst in cijfer: 78.79.76.37. 70.7.71.72.78.59. 78.57(=69).61.71.63.33.

2 René Augier (Oger), Engels agent in Frankrijk.

3 Lodewijk XIII van Frankrijk.

4 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar. De woorden ‘Dux Vinariensis’ staan in de tekst in cijfer: 10.69.20. 81.71.78.70.66.71.72.63.66(=67).71.34.

5 Simon Bachelier, provinciaal van de Miniemen te Champagne.

6 De woorden ‘Monachus ab’ staan in de tekst in cijfer: 16.17.78.80.22.14.2050(=2010).27.11.

7 Schuilnaam voor De Richelieu.

8 De woorden ‘in Hispaniam’ staan in de tekst in cijfer: 71.63. 57.71.76.82.80.78.71.80.61.

9 De woorden ‘votivi a regina’ staan in de tekst in cijfer: 81.73.77.55.101. 42(= 49).66.72.9.71.78.70. Bedoeld wordt Anna van Oostenrijk.

10 Gaspar de Guzmán, graaf van Olivarès; zie VI, p. 197 n. 4. De woorden ‘Is de pace aget cum Olivare’ staan in de tekst in cijfer: 71.67. 10.33. 82.70.12.72. 80.9.72.68. 12.81.16.91.60.55.81.80.66.72.

11 Philips IV.

12 Wellicht is een woord ‘affecturus’ uitgevallen. Het parlement van Rouaan had geweigerd edicten van de koning te bekrachtigen; vgl. no. 2929, p. 38 n. 9.

13 Giorgio Bolognetti en Richard Paul Stravius, nuntii van paus Urbanus VIII resp. te Parijs en te Brussel.

14 Franz von Hatzfeldt und Gleichen, Johann Ernst Fugger en Ferdinand Siegmund Kurz; zie VI no. 2413, p. 436.

15 Ferdinand II was op 15 februari overleden; het bericht van zijn dood was nog maar nauwelijks tot Parijs doorgedrongen (zie brief no. 2987 dd. 12 maart aan L. Camerarius). Hij werd opgevolgd door zijn zoon Ferdinand III.

16 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

[p. 138]

accipiat. Sperat id futurum intra Aprilem; sedem belli¹ sperat inter Rhenum et Danubium².

Comes Suessionensis³ longum exilium bonorumque jacturam metuens quaerit vias, quibus recuperet amicitiam eorum, quorum potentiae se imparem sero sentit.

Cum Suedia foedus placere sibi Galli ajunt, etiam illis, quas magnus cancellarius⁴ Wismariae scripsit conditionibus⁵.

Deus, Illustrissime Domine, Illustrissimam Dommationem Tuam servet.

Tuae Illustrissimae Dominationi observantissimus
H. Grotius.

1 In de tekst staan de woorden ‘intra Aprilem; sedem belli’ in cijfer: 79.78.107.80.70.101.79.60.33.16. 76.75.10.72.61. 11.74.45.234.89.

2 De woorden ‘Rhenum et Danubium’ staan in de tekst in cijfer: 66.14.75.78.69.61.75.68. 10.70.63.69.11.79.69.61.

3 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

4 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

5 Het betreft hier de moeilijkheden ontstaan over de ratificatie van het verdrag van Wismar, gesloten op 30 maart 1636.

Lutetiae, 7 Martii novi Cal. 1637.