Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

2987. 1637 maart 12. Aan L. Camerarius⁵.

Illustrissime Domine,

Rediit ab Anglia, qui missus a legatis Anglicis⁶ eo fuerat, Ogerius⁷ refertque quas non hinc tulerat conditiones, sed alias novas.

[Palatino] electori⁸ vult concedere rex⁹ suarum navium XV et privatis permittere, eundem ut suis juvent navibus praedas agendi causa, sed petita auctoritate a Galliae rege per literas Marcae¹⁰. Paratus est praeterea polliceri nihil

5 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 66. Gedrukt Epist., p. 308.

6 John Scudamore en Robert Sidney, graaf van Leicester, resp. ordinarius en extraordinarius Engels gezant te Parijs.

7 René Augier (Oger), Engels agent in Frankrijk.

8 Karl Ludwig, keurvorst van de Palts. Het woord ‘Palatino’ ontbreekt in de copie te Uppsala.

9 Karel I van Engeland.

10 De brieven van Marque en Represaliën werden afgegeven aan degenen, die zich over de behandeling, hun door buitenlanders aangedaan, hadden te beklagen. Hiermee kregen particuliere vaartuigen het recht tot kaapvaart.

[p. 149]

se opis imperatori¹ Hispanove² praestiturum neque seorsim cum eis acturum quicquam, permissurum praeterea eorum hostibus, ut per Britanniam ad definitum numerum legant militem. Haec cuncta valitura, donec conventus Anglorum, Suedorum, Gallorum, Batavorum, protestantium Germaniae principum non praeteritis et Danis instituatur Hamburgi aut alibi, ubi consentiatur ad promovendam restitutionem excitorum bonis protestantium, et simul in ea, quae Galli, Suedi, Batavi rebus suis commoda volent postulare. Quod consensu aequum videbitur, id Anglos breve intra tempus ad imperatorem perlaturos: qui nisi ea concedat, tum se cum caeteris arma foedere jam in id praeformato juncturos.

Vult rex Angliae intra 3 menses incipi eum conventum. Eo finito intra mensem se ad imperatorem velle mittere. Neque obstare se Coloniensi conventui: sed ibi tanto plus valitura postulata, si junctim ex consensu fiant. An Gallia hanc accessionem virium tanti sit factura, ut propter eam velit se ad pacem interea sine Anglis haud faciendam adstringere, nondum certo affirmare audeo. Video nutare consilia. Sed si omnino Gallis constitutum est hujus aestatis fortunam bellicam experiri, videntur, quicquid ab Anglis haberi potest, apposituri lucro³.

Sunt sane egregii paratus: magnae dantur Sabaudo⁴ copiae; dux Vinariensis⁵ exercitum se sperat habiturum XX millium, pabulandi tempus exspectans.

Neque segnius hostis rem gerit. Omnes, quae Wormatiae, Spirae vicinisque locis erant, copiae Rhenum transiere; Vallis Telina a lacu Comensi et ab iis locis, unde Rhenus fundit sese, assultatur.

In Aquitania Oceano adsita bellum itidem strepere incipit castello Talatanguino ad ipsum Galliae Hispaniaeque terminum Gallorum impetu extorto Hispanis die XXIV Februarii n. calendarii.

Leganesius⁶ a romanensibus Helvetiis transitum ad se VIII millibus postulat.

Imperatoris mors hic creditur. Obiisse dicitur XV Februarii n. Cal.⁷. Id se verum est, novae circa pacis colloquia difficultates exorientur apud eos, qui Hungariae regem⁸ nolent ut regem Romanum agnoscere.

Pecuniis quaerendis servet hic multorum labor.

Hoc ipso ecce tempore tuas accipio VI/XVI Februarii datas. Ad partem earum pro responso erunt quae supra scripsi.

Exspectamus de Lipsia, caeterisque Suedorum successibus nuncios. De praelio rumor, qui hic fuerat, evanescit. Erat autem dupliciter vulgatus, ut hic varii pro nobis contraque nos sunt hominum animi.

1 Ferdinand II was op 15 februari 1637 overleden; het bericht van zijn dood was nog maar nauwelijks tot Parijs doorgedrongen. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Ferdinand III.

2 Philips IV.

3 Vgl. Horatius, Carm. I 9, 14:

quem Fors dierum cumque dabit, lucro

appone.

4 Vittorio Amedeo, hertog van Savoye.

5 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

6 Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés.

7 Ferdinand II.

8 Ferdinand III (1608-1657). In 1626 was hij tot koning van Hongarije gekroond. Zijn verkiezing tot Rooms koning dateert van 22 december 1636.

[p. 150]

Ad Coloniensem conventum Curtius¹ et Fuggerus², item Mediolanenses duo³ parare se dicuntur ad Pascha ferme. Literae imperatoris pro Galliae aliisque legatis venere, quales exspectabantur.

In cardinalis Hispani literis nomen Batavorum desiderari audio.

Ad comitem Suessionensem⁴ qui iverat monachus⁵ in regis gratiam eum restituendi causa⁶, is nondum reversus est. Frater regius⁷ in aula hac agit laetus quod se turbis emoverit. Ita est cur⁸ de quiete interna regni optime speremus, eamque firmabunt, ni fallor versa in externum bellum arma animique.

Rediit a Sardinia classis Gallica diruta turre, cui nomen Floristano, captisque ibi hostium signis aliquot.

Deus, Illustrissime Domine, tibi tuisque adsit.

Tuae Illustrissimae Dominationi
omni studio observantiaque addictissimus
H. Grotius.

1 Ferdinand Siegmund Kurz, graaf van Senftenau (1592-1659).

2 Johann Ernst Fugger, rijksgraaf van Kirschberg en Weissenhorn (1590-1639).

3 Francisco de Mello en Antonio Ronquillo, kanselier van Milaan.

4 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

5 De capucijn Hilarion.

6 De copie te Uppsala heeft hier: ‘gratia’, mogelijk onder invloed van het voorafgaande ‘gratiam’.

7 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

8 De woorden ‘est cur’ volgens in de uitgave der Epist., na ‘regni’.

XII Martii a. MDCXXXVII.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: Redd. Hagae C.A.^o 1637 d. 15/25 Martii.