Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

2978. 1637 maart 3. Van Willem de Groot².

Frater optime,

Ternas a te eodem die litteras accepi XXX Ianuarii³, XII Februarii⁴ et XIX ejusdem mensis⁵ datas, pro quibus omnibus gratias tibi summas habeo, imprimis vero pro iis, quae de reconciliatione fratris regii⁶ et de Suecorum ad pacem communem propensione scribis.

Salmasium⁷ nondum vidi, cum occasio se offeret ejus, quod de Barnaba⁸ scripsisti memorero.

Carmina Honarti⁹ et Foresti¹⁰ mitto, sed demtis auctorum nominibus; prius tamen illius est duo sequentia hujus.

Cunaeus¹¹, nequid erres, non detrectavit scribendi adversus Seldenum¹² provintiam, nam ea ipsi nunquam fuit oblata: sed rogatus fuit de Seldeni opere sententiam suam dicere, quam ille paucis verbis fuit complexus et deinde id muneris a Faederatis Graswinkelio¹³ est injunctum, qui jam opus suum absolvit.

Amelandiae affectatio magnam auctoribus praebet invidiam et calumniandi ansam apud Faederatos iis, qui Hollandiae ejusque rectoribus iniquiores paulo sunt. Tenor investiturae ab imperatore¹⁴ concessae ipsos onerat odio popularum et jam exempla Belgica ad singulas civitates jam nunc coituras ad comitia missa sunt. Possessionem ut nanciscantur, non est verisimile, cum Frisii Cammingam¹⁵ protecturi credantur neque immerito, cum ille centum annorum possessione se tueri possit.

2 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII, no. 24. Antw. op nos. 2941, 2955 en 2965; beantw. d. no. 2994.

3 No. 2941.

4 No. 2955.

5 No. 2965.

6 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

7 De Franse klassiek-filoloog Claude de Saumaise -Salmasius- was van verlof uit Frankrijk teruggekeerd.

8 Voor de zg. Brief van Barnabas zie V, p. 132 n. 5.

9 Rochus van den Honaert.

10 Johan van Foreest.

11 Petrus Cunaeus -van der Cun- hoogleraar te Leiden. Op 21/22 december 1635 hadden de Staten van Holland hem verzocht een onderzoek in te stellen naar het Mare Clausum van John Selden (Res. Holl., p.293).

12 John Selden (1584-1654); zie over hem en zijn boek V no. 2126, p. 515 nn. 7, 8 en 9.

13 Dirck Graswinckel, heer van Holy; vgl. VII, p. 143 n. 2.

14 Of het nieuws van de dood van Ferdinand II, gestorven op 15 februari, in Parijs al bekend was, staat niet vast. Zijn zoon Ferdinand was op 30 december 1636 tot Rooms koning gekroond. Hij volgde zijn vader op als Ferdinand III.

15 Pieter III van Cammingha, Vrij- en Erfheer van Ameland (1587-1638); voor de Amelandse kwestie zie no. 2928.

[p. 130]

Quomodo frater regius concoqueri potuerit illam cardinalis¹ receptionem a sedente factam, intelligere aveo; velim etiam ex te audire disputationem, quae inter tuos domesticos et Anglos in ingressu Lirii² intercessit ejusque exitum et ecqua jam tibi cum illo legato sit consuetudo.

Monui typographum iterumque monebo de libro Edwini Sandis³, quem nomen suum tantum commodasse ajunt operi a fratre Paulo⁴ conscripto.

Petrus⁵ ubi ad nos venerit, quem jam in singulas horas expecto, monebo, ut omnia sua ex animi tui - ut debet - sententia componat ejusque studia, quoad potero, promovebo.

Videbis ex adjuncta pagina⁶, quam inclementer alienam tibi sententiam affingat Cloppenburgius⁷ in scripto Belgice jam edito, et latine - ut audio - brevi edendo⁸. Monui Reigersbergium⁹, utpote unum ex iis, quos sibi patronos ipse delegit - dedicavit enim librum supremae et provintialis curiae adsessoribus - ut eum de errore suo commonefieri curet. Usuras sane Christianis esse interdictas, quae vere tales sint, nemo negaverit; stipulationem ejus quod rependitur in compensationem usus praestiti Cloppenburgius admittit et tu §. 22¹⁰ directis verbis negas cum divino aut naturali jam pugnare, quod cur videre noluerit nescio.

Multi hic sunt de victoria Banerii¹¹ nupere iterum reportata sermones, cum magna caesarianorum¹² clade et ipsius Gotsii¹³ nece, sed prudentiores ea omnia pro comperto non habent.

Illud certum Dunkerkanos potitos esse classis, quae ex Andegavensi littore patriam nostram cum magna vini copia petebat, et ita quidem, ut vix paucae evaserint, quae res vereor, ne Selandorum animos jam ante concitatos magis efferet. Duas naves bellicas in potestatem hostium venisse ajunt, magno cum patriae damno et dedecore: profecto nisi rebus maritimis melius prospicitur, actum est de nobis.

Vale, frater optime, et nos amare perge.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

1 De Richelieu.

2 Willem van Liere, heer van Oosterwijk, ordinarius Staats gezant in Parijs. Zie voor de moeilijkheden tijdens zijn intocht no. 2966, p. 103.

3 Sir Edwin Sandys; vgl. no. 2941, p. 65 n. 2.

4 Fra Paolo Sarpi; vgl. no. 2941, p. 65 n. 3.

5 Pieter de Groot.

6 Ontbreekt. Het betreft Onderwysinge van woeker, interessen, coop van renten, en allerley winsten van gelt met gelt. Amst. 1637.

7 Johannes Cloppenburg (1592-1652), predikant in Den Briel.

8 Ioh. CloppenbvrgI De Foenore et Vsvris, Brevis Institvtio, Cum ejusdem Epistola Ad Cl. Salmasivm. Lvgd. Batav. Ex Officinâ Elseviriorum. MDCXL.

9 Nicolaes van Reigersberch.

10 De iure Belli ac Pacis II c. XII § XXII, ed. De Kanter-Van Hettinga Tromp, p. 354.

11 Johan Gustavsson Banér, Zweeds veldmaarschalk. Wellicht wordt hier bedoeld het Extract uyt seeckere Missive, gheschreven uyt Torgau den 9. Januarij 1637. oude stijl, verhalende de Heerlijcke Victorie so bij den Heer Veldt-Maerschalck Johan Bannier nu onlanghs teghens de Saxische Armade is geobtineert ... Ghedruckt in s'Graven-Hage by Lvdolph Breeckevelt,... 1637. (Knuttel, no. 4475).

12 De troepen van keizer Ferdinand II.

13 Johann von Götz.

Hagae, III. Martii 1637.

[p. 131]

Adres: A Monsieur Monsieur Grotius, Ambassadeur de Suède A Paris.

In dorso schreef Grotius: 3 Martii 1637 G. de Groot.

En boven aan de brief: rec. 18 Martii.