Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2509. 1636 maart 14. Aan N. van Reigersberch².

Mijnheer,

Van uE. heb ick de laeste gehadt van den 23 Febr.³.

Men begint hier op Cimon⁴ te vertrouwen ende Alceus⁵ niet als voor dese te vresen. Wilt mij van Manlius⁶ van tijdt tot tijdt hetgunt passeren sal adviseren ende van de affectie van Neef⁷ ende anderen. Can Constans' gesel⁸ Calaber⁹ dienst doen, sal blijde sijn. Calaber can wederom doen hetgunt hij oordeelen sal tot het beste van het lant te strecken.

Van iemant bij Xenocrates¹⁰ te senden, 'twelck hooch nodigh waer, soude men mogen sien, oft de saeck door Fabium¹¹ conde werden beleit.

Den hertogh van Bouillon¹² werdt bij de sijnen hier gehouden voor paepsch, eenige vresen oock Spaensch, 'twelck ick niet en meene.

De heer Beverens¹³ neef Reus¹⁴ is bij mij geweest ende heeft mij groetenis gebracht van denselve. Can ick d'heer Beveren met eenige correspondentie dienen, sal het garen doen.

Wilt doch bij Cesar¹⁵ ernstigh aenhouden. UE. sal mogen bedencken, off daer apparentie is om onse jongste soon¹⁶ te helpen aen een quartiermeesterschap van een regiment, om te beter hem te oeffenen. Van den oudste¹⁷ hoop ick,

2 Hs. Amsterdam UB., coll. RK., R i h. Eigenh. oorspr. Antw. op VI no. 2490; beantw. d. no. 2531.

3 No. 2490 (dl. VI).

4 Codewoord voor Staten-Generaal.

5 Codewoord voor bestand.

6 Schuilnaam voor Adriaen Reyniersz. Pauw; zie no 2505, p. 18 n. 9.

7 Frederik Hendrik; zie betreffende deze schuilnaam het artikel van J. Fox, Hugo de Groot en de Gravin van Hohenlohe-Langenburg in Ned. Archievenbl. 1962 1^o afl., p. 40.

8 Grotius; Constans is een pseudoniem van Maria van Reigersberch.

9 Schuilnaam voor Frederik Hendrik.

10 Schuilnaam voor de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

11 Schuilnaam voor Simon van Beaumont.

12 Frédéric Maurice de La Tour d'Auvergne, hertog van Bouillon; betreffende zijn overgang tot de rooms-katholieke kerk zie VI no. 2322, p. 295 en n. 16 aldaar.

13 Cornelis van Beveren uit Dordrecht; hij was met een missie naar Engeland belast.

14 In het registre matricule van Orléans komt anno 1635 voor: Adolphus a Reusen Transisulanus Oldensaliensis.

15 Codenaam voor Rotterdam; het betreft de pogingen door en namens Grotius ondernomen om diens achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.

16 Diederik; hij was na een verblijf om studieredenen in het vaderland kort tevoren bij zijn ouders teruggekeerd.

17 Cornelis, door zijn vader naar Duitsland gezonden om er o.m. Axel Oxenstierna te ontmoeten.

[p. 26]

dat uE. nu door sijne brieven sal verstaen hebben, dat mijnheer den rijcxcancellier¹ hem wil gebruicken. Nae 't boeck van Aix² wil ick vernemen.

Aisma³ doet Thucydides⁴ ongelijck, die op Simonides⁵ niet sien sal, maer wel op Vespasianus'⁶ behouding.

Alsoo de nieuwe officiën hier niet soo wel voort en willen als gemeent was, ende daerdoor soo grooten gelt niet en sal gevonden werden als men meende, comt men tot een nieuwe inventie van verhooging van de munte, de quart d'escus op vier stuvers meer, de pistool op acht, prouffijt voor de betaelers, oock den coning⁷, schade voor de crediteurs, beletsel voor de commercie.

Hertogh Bernhard van Weimar⁸ is hier, hoopt sonder gelt niet te vertrecken. Sijn volck is seer verloopen bij faute van betaeling. Den vijant, die de Maes was gepasseert, is weder, soo men ons verseeckert, gerepasseert, ende uit Picardië hooren wij noch niet dan het branden van eenige dorpen.

Den hertogh Parma⁹ staet op vertreck. De Françoisen insisteren om 't casteel van Plaisance in haere handen te hebben.

Men wil hier elcke provincie boven alle lasten, die nu sijn, eenige regimenten te voet ende compaigniën te paerd doen onderhouden. Alle (de) discoursen loopen van het groots te doen in Italië.

14 Maert 163(6).

De coning doet door de hertogh van Rohan¹⁰ aen de Grisons voorslaen, dat sij, in plaets van de souveraineteyt over de Valteline, een (?) recognitie nemen ende enige cleyne teyckenen van authoriteyt, maer dat in de Valteline de gereformeerden noch exercitie sullen mogen hebben nochte vaste woonplaets, maer haere goederen vercoopen ofte door catholycken doen administreren. Men meent de Grisons zyende de stant, daer zij in zijn, alles sullen consenteren.

d'Heer Hogendorp¹¹, dye hyer is, meent dat Hanou ende Coblentz nyet lang en connen houden.

Een schip is weder gecomen van 't eilant van Christofel bij West-Indië. 't Selve eiland werdt bij de Fransoisen ende Engelschen beseten bij stucken. De Fransoisen hebben oock weinigh vol(ck), meest om acte possessoir te p(l)egen, gesonden op andere eilanden daer ontrent bij wilden bewoont, Martineque, Domini(que), Guardaloupa. Daer en is niet dan catoen ende tabacq ende wildernis.

Ick sende uE. een Italiaensen discours op dese conquinturen, wel gemaeckt¹².

1 Oxenstierna.

2 Zie VI no. 2490, p. 548 en n. 2 aldaar.

3 Foppe van Aitzema, resident van de Republiek in Hamburg. De naam staat in de tekst in cijfer: 100.200.27.

4 Schuilnaam voor Oxenstierna.

5 Codewoord voor geld.

6 Codenaam voor Pommeren.

7 Lodewijk XIII van Frankrijk.

8 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

9 Odoardo Farnese, hertog van Parma; vgl. no. 2500, p. 9 n. 2.

10 Henri, hertog van Rohan.

11 Gijsbrecht van Hogendorp; zie V, p. 447 n. 4.

12 Dit geschrift heb ik niet kunnen vinden.

[p. 27]

De brieven van Wenen leeren ons, dat men seer soeckt den coning van Polen¹ te winnen. Men sent hem 150^m croonen uit het rijck van Napels ende men assigneert hem eenige renten. 't Selve wert ons geschreven uit Italië. Men geeft oock giften aen de Boscharen², om 't oorlog van Hungarië af te wenden. Een ambassadeur van den keiser³ is te Florence, gaet voort nae die van Savoye. De Spagnaerden, met den hertogh van (Mo)dene⁴, hebben een sterck leger in het landt van Plaisance ende hebben becomen castel St. Ioan aldaer.

De gebiedenisse aen Hanno⁵, Fabius ende andere, met presentatie van alle mogelijcken dienst.

1 Wladislas VII (VI).

2 Bojaar (bojarin) was in het oude Rusland de benaming van de leden van de feodale adel en de grootgrondbezitters; in Roemenië en Bulgarije was het vroeger de benaming van ieder adellijk persoon, later van de leden van de hoge adel.

3 Ferdinand II; voor deze ambassadeur zie no. 2508, p. 24 en n. 9 aldaar.

4 Francesco d'Este, hertog van Modena.

5 Schuilnaam voor Cornelis van der Myle.

Adres: Mijnheer Mijnheer Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant.

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder de Groot, den 14 Maert 1636 wt Paris. Dat men daer de staten hyer begint te vertrouwen ende den tresves niet meer te vresen.