Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2430. 1636 januari 10. Aan L. Camerarius⁶.

Illustrissime Domine,

Et hyems et ob praedones quoque non facile tentandum mare efficiunt, ut

6 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, Ep. 30. Gedrukt Epist., p. 208. Geadresseerde, Ludwig Camerarius, was Zweeds gezant in Den Haag.

[p. 459]

literis saepe diu careamus, deinde cumulatae adveniant, ut hodie ad me ternae tuae divisis satis temporibus, partim Novembris exitu, partim XXI Xbris novi Calen. datae.

De iis, quae a me edoceri possis, spero satisfacturas tibi, quas ante 7 hos dies¹ quasque prius misi literas. Nam ex eo tempore nihil plane certi cognoscimus, nisi de Maguntiaco actum, quando Hogendorpio² scripsit dux Bernhardus³, ne quid auxilii exspectaret, sed desertis locis illis ad Confluentes Rheni ac Mosellae se conferret. De Colmaria, Hanovia, Hagenovia video hic satis bene sperari, ituro ad liberandam Alsatiam cardinali Valetta⁴.

Helvetiorum per montes pars jam dicitur transiisse Caesariani⁵ militis, nec aliud quam amicitiae Helveticae reverentiam obstitisse, quo minus eos concideret Rohanius⁶.

Angliae legatus⁷, vir sane egregius et Domui Palatinae optime cupiens, tecum existimat Hollandos Zelandosque magno teneri pacis desiderio; cujus tamen aequae et communis vix ullam nobis spem faciunt Galliae principes viri. Legati ejusdem⁸ negotia adhuc ad scopulum illum de electoratus titulo adhaerescunt.

Meliora saepe ex his locis nuntiare et aliis et tibi praesertim vellem sane; sed non semper se praebet materia. Ex cardinali ipso Riceliaco didici a legatis Gallicis⁹, qui a sago ad togata officia transierunt perscriptum, meis in Hollandiam literis res Galliae ut deploratas depingi omniaque nunciari hinc ad pacem ruentia. Respondi me paratum stare te teste, sed credere natum hoc mendacium ex eo, quod Bruxellenses de meis ad magnum cancellarium¹⁰ literis confinxerant¹¹, non a vero tantum, sed et a veri specie longe remotum.

Cum responsa mea audiisset, dixit, se amici libertate apud me uti voluisse acturumque posthac etiam apertius, confisum meo in rem communem studio.

Tuae in filium meum¹², qui utinam aliquando, majus enim nihil habeo ei quod optem, tuo similis evadat, humanitati maximas gratias ago.

De Scenquiani recuperatione¹³ spem in ver differemus.

Induciarum negotio non puto moram fore in aliquo deliquio potestatis Hispano cardinali¹⁴ datae, cum e dignitate sit fratris regii¹⁵, etiamsi arcana mandata habeat, palam maximam praeferre ad agendum libertatem. Res haud dubie ex

1 No. 2423 dd. 4 januari.

2 Gijsbert van Hogendorp; zie over hem no. 2319, p. 287 n. 13.

3 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

4 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

5 De troepen van Ferdinand II.

6 Henri, hertog van Rohan.

7 Burggraaf John Scudamore.

8 De Franse ordinarius-ambassadeur in Engeland was Jacques d'Angennes, markies van Poigny; als extra-ordinarius was hem toegevoegd Henri de St. Nectaire, markies van La Ferté-Nabert.

9 Hercule Girard, baron van Charnacé, en Urbain de Maillé, markies van Brezé.

10 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

11 Zie p. 386 en n. 6 aldaar.

12 Cornelis, Grotius' oudste zoon, was door zijn vader naar Duitsland gezonden o.m. om er Oxenstierna te ontmoeten.

13 Over Schenkenschans zie no. 2241, p. 175 n. 1.

14 De kardinaal-infant van Spanje don Fernando; zie over hem IV, p. 412 n. 11.

15 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

[p. 460]

Batavorum parte pendebit a principis Arausionensis¹ arbitrio, de quo qui heic rerum potiuntur, loquuntur amicissime. Ad concilia, ni fallor, nationum res non veniet, nisi cocta. Legati duo Gallici², gratia et ingenio valentes, satis efficaces erunt ad disturbanda consilia rebus Gallicis noxia, praesertim cum ab ipsis stent tam perspicua foederis verba.

Parmensis³ tutelam, contra vim etiam ecclesiasticam, rex Galliae⁴ suscepit idque pontifici⁵ significavit. Borgia⁶ jam pontifici parens in Hispaniam abiit. Ipse pontifex aegrotavit, sed revalescit; siquid contingat humanitus, successorem Galli velint sibi studentem. Ego, siquis plane Hispaniensis in id culmen ascendat, meliora sperare audeam.

Magnum cancellarium, quod et tuae postremae literae indicant, et ego ex aliis inde missis didici, hyemem acturum in Pomerania, grate hic accipitur dubitante nemine tanti viri vultum ipsum non leve momentum habere ad tutandum limitem bellumque parandum in ver imminens.

Davausius⁷ huc scribit pro certo se habere futurum ut induciarum pacta⁸ a conventu Polonico probentur.

Quomodo Benavidius⁹ salutaturus¹⁰ sit Palatinum principem¹¹, avida erit omnium exspectatio.

Societatis Americanae quod interest de pace, id audio Hispanos paratos pecunia sarcire, sed in eo negotio plus est quod reipublicae interest. Ubi scierimus, quid evenerit hostilibus per Brasiliam classibus, erit inde nobis ad futuri dijudicationem lucis nonnihil.

De Seldeni libro¹² totum prope¹³ Oceanum Anglis vindicante quid sentiant Batavi, satis notum habeo; silentione et possessionis suae fiducia rem sint transmissuri, videbimus. Galli non tacebunt. Dani nothus¹⁴ hic ob causas fuit similes, praeter Bremensem illam scilicet, de vectigali Albis deque piscatu sub Norvegiae littora nisi regis¹⁵ permissu non usurpando. Forte respondendi ad haec munus injungetur S. Chaumontio¹⁶.

De Turca¹⁷ absoluturo se a Persa¹⁸ et in christianos discordes, ut solet, irruituro valde credibilis est tua aliorumque prudentum suspicio.

1 Frederik Hendrik.

2 Zie p. 459 n. 9.

3 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

4 Lodewijk XIII.

5 Urbanus VIII.

6 Gaspar de Borja y Velasco; zie over hem no. 2425, p. 453 n. 1.

7 Claude de Mesmes, graaf van Avaux.

8 Op 12 september was te Stuhmsdorf een bestand voor 26 jaar gesloten tussen Polen en Zweden.

9 Don Christoval Benavides de Benevent, benoemd tot gezant van Spanje in Engeland.

10 De woorden ‘ut ... salutaturus’ ontbreken in de copie te Uppsala.

11 Karl Ludwig, oudste zoon van de in 1632 overleden Winterkoning, Frederik V van de Palts.

12 Over John Selden en zijn Mare Clausum zie V no. 2126, p. 515 nn. 7, 8 en 9.

13 De copie te Uppsala leest: proprie.

14 Volckmar -Valdemar Christian-, zoon van Christiaan IV en Christina Munk.

15 Christiaan IV van Denemarken.

16 Melchior Mitte, graaf van Miolans, markies van St. Chaumont.

17 Sultan Murád (Amurath IV); zie V no. 2066, p. 435 n. 7.

18 Sefi (Sam Mirza); zie no. 2359, p. 349 en n. 5 aldaar.

[p. 461]

Contenti officii praestiti, ut scribis, conscientia permittamus exitus rerum summo arbitro, cujus paternae tutelae, Illustrissime Domine, te tuosque commendo.

Illustrissimae Dominationi Tuae addictissimus animo observantissimo
H. Grotius.

Lutetiae, X Ianuarii MDCXXXVI.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: Redd. A.^o 1636 6/16 Ianuarij.