Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

[p. 57]

2165. 1635 juni 29. Aan N. van Reigersberch¹.

Soowel uE. brief van den 18 Iuny² als de aenbiedinge van gestaedige correspendentie, is mij ten hoochsten lief.

Van 't landt van Artois ende anderen uit Picardie aen te tasten, spreect men hier veel, doch sie noch de effecten niet. De heer van de Latouw³ is dese dagen over 't stuck van Pindarus⁴ niet weinig beroert geweest in sijn gemoet, is door Eusebius⁵ wat herstelt, die vrij siec⁶ is.

Op veele plaetsen in Languedoc ende Provence zijn groote seditiën; te Bourdeaux⁷ sooseer, dat een groote menichte haer gebiecht ende gecommuniceert hebben bereidt om te sterven, soo sij haere gepretendeerde vrijheit niet en becomen. Een priester, die haer tot gehoorsaemheit vermaende, is bij haer ter dood gesteenicht. Het parlement van Toulouse heeft verboden eenige nieuwe lasten te vorderen, die opgestelt sijn nae 't jaer 1624. Veele monicken predicken oock tegen d'alliantie met de ketters.

Hondert vaendelen, becomen in Nederlant⁸, sijn in Nostre-Dame opgehangen. Hier is een gerucht van een tweede slagh ende victorie, doch niet seecker.

Uit de brieven uit Pruissen merck ick wat beter apparentie tot de trefves aldaer, doordien de Poolsche procuratie gecorrigeert is ende Vrancrijck, als oock de Geünieerde Provinciën, wat beter schijnen genegen tot de vrede. Van Saxens paix⁹ is geen twijffel. Lunenburg¹⁰ ende Brandenburg¹¹ ende Hessen¹² hoopen wij dat den heer cancelier¹³, gesteunt door Vrancrijck, sal behouden. 't Volck, die nae Nederlant comen, ick meen eer onder Piccolomini¹⁴ dan onder Galas¹⁵ - want Galas in persone werdt geseit getrocken te sijn door Tirol nae Milaen - werden gehouden op 20^m man. Die sal men moeten slaen off van honger doen wechloopen.

De Valteline is met weinig volck beset ende loopt oversulcx peryckel door de groote lichtinge van de Spaignaerden daerontrent, waerbij comen geen cleine miscontentementen van de Grisons tegen de Fransoisens, waervan men veele

1 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., H 18 i. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 2151; beantw. d. no. 2191.

2 No. 2151.

3 Lodewijk XIII van Frankrijk; Latouw is een codenaam voor Frankrijk. Van Reigersberch heeft er ‘Den conynck’ boven geschreven.

4 Codewoord voor oorlog.

5 Schuilnaam voor De Richelieu; Van Reigersberch heeft er ‘Cardinael’ boven geschreven.

6 In de tekst in cijfer: 40.114.110.22. met de ontcijfering door Van Reigersberch erboven geschreven.

7 Vgl. V, no. 2118 en latere brieven.

8 Het betreft de overwinning van de Fransen onder de maarschalken Gaspard de Coligny, graaf van Châtillon, en Urbain de Maillé, markies van Brezé, op 20 mei 1635 bij Avein in de Ardennen op Tommaso van Savoye behaald; vgl. o.a. no. 2137, p. 14.

9 Vgl. no. 2131, p. 3 n. 8.

10 Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg.

11 Georg Wilhelm, keurvorst van Brandenburg.

12 Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.

13 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

14 Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi.

15 Matthias, graaf Gallas, bevelhebber in het leger van Ferdinand II.

[p. 58]

advysen heeft. Hier sprect men uit, dat den coning het oorlogh in Italie sal bij de hant nemen, niet begerende voor hemselve, maer willende 't lant van Milaen uitdeelen aen Savoye¹, Mantue², Parme³; oock aen Venegië, soo sij partie willen kiesen. Savoye hapert noch, Venegië siet het aen: elckeen vreest maer, dat men aen 't spel soude sijn, Vrancrijck de paix soude maecken ende haer in den haet laeten van een machtig naebuiren, allegerende de exemples van het Mousonsche verdragh⁴ ende 't accoord den hertogh van Mantua over den hals gedrongen. Denckt om Cimons' volck⁵, oock van Caesar⁶, op mijne boecken ende papieren, ende schrijft uE. advys aengaende onsen Peter⁷.

UE. bekende.

1 Vittorio Amedeo, prins van Piemonte.

2 Carlo Gonzaga.

3 Odoardo Farnese.

4 Het verdrag van Monçon in 1626 gesloten tussen Frankrijk en Spanje; zie V, p. 394 n. 1.

5 Cimon is een codenaam voor Staten-Generaal.

6 Rotterdam.

7 Grotius' tweede zoon Pieter; vgl. no. 2162, p. 50.

Den 29 Iuny ter bekender plaetse.

UE. gelieve nae desen op te breecken alle de brieven, die onder uE. couverte sullen comen aen juffrouw Bloncken⁸. Ick en crijge mijne tragodie⁹ niet. Wilde wel weten, wat men daervan seit. Mijne boecken ende papieren sal ick met het eerste convoy verwachten.

8 Maria's zuster Suzanna, sinds 1622 weduwe van Dr. Anthonie Bloncke.

9 Hvgonis Grotii tragoedia Sophompaneas. Accesserunt, Tragoedia ejusdem Christvs patiens, et sacri argvmenti alia, Ex editione anni MDCXVII recusa emendatiora. Amsterdami, Apud Gvilielmvm Blaev. MDCXXXV, dat zojuist verschenen was; zie Ter Meulen-Diermanse, no. 157.

Adres: Mijnheer Mijnheer Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant.

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder de Groot 29 Iuly 1635. Paris.