Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

1939. 1634 juli 17. Aan J. Dupuy².

Non miror, vir nobilissime, veteres me abs te accepisse literas, quippe quae scriptae Maii die duodecimo³, Iulio demum mense et quidem affecto ad me pervenerint, cum magno illae ambitu Hamburgo, ubi esse putabar, Francofurtum, ubi nunc sum, advenerint. Causa mutandae sedis fuit vir nostro saeculo maximus, Suecici regni cancellarius⁴, qui et literis valde honorificis me advocavit et benignitate summa excepit.

Non tam longe ab amicis Lutetianis absum, ut non eousque excurrendi sperem copiam fore.

Interim laetum erit cognoscere non modo, quomodo vos et Thuana domus⁵ et congerronum cohors valeatis, sed et quomodo res regis⁶ regnique procedant, quibus, ut debeo, omnia opto maxima. Est quod gratulemur et promotos per Lotharingiam Elsatiamque fines et cum Batavis foedus ex sententia confectum⁷ et nascentes citra ultraque Alpes et in ipsis Alpibus occasiones, quas in Francici nominis gloriam vertant non alias maiores regis exercitus. Quod hic maxime optatur est, ut detracta persona palam hostilia induatis in illos, quorum potentiam tam diu sub causae alienae nominibus carpitis. Abiisse spem, quae affulserat restituendae in regiam domum concordiae idque artibus factum Hispanicis intelligimus; quod ulciscendi, securitatique suae simulac publicae consulendi rationes cardinali⁸ inter eminentissimos eminentissimo non deerunt.

2 Hs. Parijs, Bibl. Nat., fonds Dupuy 583, f. 12. Eigenh. oorspr. Gedrukt Epist., p. 125; Ep. ad Gallos, p. 350.

3 In die brief, die verloren is, zal Dupuy Grotius' schrijven van 26 april (no. 1926) beantwoord hebben.

4 Axel Oxenstierna; zie no. 1928, p. 248 n. 8.

5 De zoons van de in 1617 overleden historicus Jacques Auguste de Thou; zie IV, p. 2 n. 8.

6 Lodewijk XIII.

7 Op 15 april 1634 waren te Den Haag Frankrijk en de Republiek overeengekomen dat de Staten-Generaal de oorlog met Spanje zouden voortzetten met steun van Frankrijk. Vgl. no. 1874, p. 179 en n. 5 aldaar.

8 De Richelieu.

[p. 263]

Conventum hunc more Germaniae cunctabundum ultro etiam turbat, qui non ad implendum sed ad explorandum conventum legatos suos misit, Saxo¹. Nam et Magdenburgensem ditionem, quam Sueci armis peperere, filio suo² repetit et omnes amicitias externas ut incommodaturas Imperio suspectat et oraculum doctoris Hoii³ consuluit responsumque accepit impium plane fore, si lutherani⁴ sacrorum suorum impetrent libertatem, ideo tantum sperni pacem ut Calvini sectatoribus bene sit. Quanto rectius Galli vestri, qui paci seu bello pariter se adjutores promittunt simulque et Saxonis et Suecorum et Romano catholicorum negotia agunt, calvinianis vero principibus insuper magnas mercedes dant annuas.

Et haec quidem Francofurti fiunt. Laborat interim graviter obsessa et praemunitionibus in partem exuta jam Ratisbona⁵, justo serius eo adventuris uti creditur, Wimariensi⁶ et Hornio⁷, si modo Caesariani, quod et potuerunt et debuerunt facere, vallo castra sua tutati sunt contra vim externam. Nam ut Banerii⁸ Arnhemiique⁹ copiae Silesiam incursantes, etiamsi prosperos vel maxime successus habeant, Caesaris filium ab obsidione ad parandam novo imperio gloriam expetita abducere queant, quis speret? Interim quam in partem detonitura sit illa ex Rheticis Alpibus procella, ἀποϰαϱαδοϰοῦμεν.

Ab Arschotii¹⁰ capite aversum periculum intelligimus, capucino fratre¹¹ deprecante. Interim satis magno illi stat officium suum in opprimendis seminibus defectionis Hispano venditasse.

Omnia, quae votis expeti jus fasque est, tibi, fratribus tuis¹² et amicis opto.

VII/XVII Iulii MDCXXXIV.

T. nob. addictissimus
H. Grotius.

1 Johann Georg, keurvorst van Saksen.

2 Johann Georg II (1656-1680; geb. 1613).

3 Matthias Hoë von Hoënegg, protestants theoloog (1580-1645), invloedrijk hofprediker aan het hof van keurvorst Johann Georg.

4 Met andere hand bovengeschreven: calviniani.

5 Regensburg werd op 22 juli 1634 heroverd door Ferdinand (1608-1657), koning van Hongarije en van Bohemen, zoon van keizer Ferdinand II en later, in 1636, diens opvolger.

6 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar; zie no. 1897, p. 211 en n. 9 aldaar.

7 Gustaf Karlsson Horn, graaf van Björneborg, Zweeds generaal.

8 Johan Banér, Zweeds veldmaarschalk.

9 Hans Georg von Arnim; zie no. 1905, p. 222 n. 1.

10 Philips Karel, prins van Aremberg, hertog van Aarschot; zie no. 1800, p. 78 n. 7.

11 Pater Carolus; zie no. 1825, p. 108 n. 5.

12 Pierre en Christophe.

Si rescribere vacet - et utinam vacet - mittantur literae ad mercatorem Belgam Sebastianum de Nouille¹³, hospitem hic meum, aut dentur Heufdio mercatori¹⁴, apud vos aulico, qui eas curaturus est.

13 Niet nader geïdentificeerd.

14 Johan Heufft, bankier te Parijs, die o.a. als agent van Zweden optrad.

Adres: A messieurs Messieurs du Puy, à la maison de monsieur de Tou, A Paris.

In dorso: Renvoier en: Julliet 1634.