Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 4

1487. 1630 maart 28. Aan Willem de Groot⁸.

Dilatam abs te scriptionem, mi frater, libens excuso; nam, ut caetera desint, saepe ipsa argumenti penuria suspendit officium. Ne ego quidem quod scribam nunc quicquam reperio. Ita manent res hic eodem in statu.

Rex Trecis cum reginis⁹ et Mantuana¹⁰, quae dicitur in Italiam transvectanda, sed, ut asseverant, qui eam norunt, constans in proposito nullius matrimonii amplectendi, si hoc eripiatur. Casali putatur esse cardinalis¹¹, pacis nondum certus et in bello reperturus morandi artificem, quo praecipue oppositu Galliae impetus retunduntur. Schickardum¹² cordi tibi esse gaudeo. Quando Tilenianas Casauboni epistolas¹³ remittis, sane velim et eas, quae ad me sunt repeti, siquidem disertim hic professus est Elzevirius¹⁴ nullam esse spem editionis. Habet autem meas et aliorum, ut ille dixit, Rivetus¹⁵, ex quo facile erit intellectu, quid speran-

8 Gedrukt Epist., p. 826.

9 De koningin-moeder Maria de Medici en de koningin Anna van Oostenrijk.

10 Maria Louisa Gonzaga; zie III n^o. 1200, p. 206 n. 6.

11 De Richelieu.

12 Wilhelm Schickard; zie over hem n^o. 1366, p. 10 n. 7.

13 Zie n^o. 1376, p. 19 n. 5.

14 Zie n^o. 1482, p. 169 n. 7.

15 De Leidse theologie-professor André Rivet.

[p. 175]

dum sit. Tilenus noster est chiragrius, Aurarus¹ circa discipulos occupatissimus; itaque non est, ut ab horum altero quicquam speremus. De nuru Hottomannica² et ipso matrimonio siquid penitius intellexeris, fac nos conscios. De Institutionibus³ quando spes lucelli nos destituit, curemus τὸ ϰαλὸν: ut bella sit editio: ut nihil relinquatur, quod condemnent pragmaticorum pulpita. Scis enim, quo tempore et loco ista scripserim. Litis nostrae bonum exitum valde desidero⁴. Quod scribis de eo, qui Hollandus sit origine, in Pavonem⁵ an in Honardum⁶ cadet? Quae Amstelodami magistratuum, quae pastorum sententiae ac rationes fuerint, scire haud abs re sit. Solinga a nostris recepta hic nuntiatur. Patri gratum me fecisse gaudeo, nihil enim cupio magis. Utinam possim et aliis, nominatim baronibus Langeracensibus⁷; quorum quod attinet negotium, legendo et quaerendo reperio primogenito deberi feudum quod in Normannia parens relinquit, sive unicum id sit, sive ex multis id quod elegerit, ita ut tum fratribus minoribus relinquantur caetera. Contra ut testentur parentes receptum non est, ne regia quidem indulgentia. Caetera antehac tibi commendata non repeto, nisi ut valeas cum uxore⁸ et familia. Rogo parentes pro me salutes. Halsium⁹ adhuc exspectamus.

Valete.

28 Martii 1630.

1 Daniel Tilenus en François d'Or; zie resp. III n^o. 1063, p. 34 n. 5 en ibid. n. 6.

2 Zie n^o. 1484, p. 172 en n. 1 aldaar.

3 Inleiding tot de Hollandsche rechts-geleertheyd, 's-Gravenhage 1631; Ter Meulen-Diermanse, n^o. 757.

4 Het proces betreffende Grotius' verbeurd verklaarde goederen; zie ter zake van het ‘douceurtje’ n^o. 1482, p. 169 n. 14.

5 Reynier Adriaensz. Pauw, zo niet diens vader Adriaan Reyniersz bedoeld is.

6 Rochus van den Honaert.

7 De ordinaris gezant van de Republiek te Parijs, Gideon van den Boetzelaer, had uit zijn eerste huwelijk nog een zoon in leven, Rutger Wessel (1600-1651). Na het overlijden van zijn eerste vrouw, Jenne van Pallandt, in 1624, hertrouwde hij in 1625 met Louise de Clermont d'Amboise. Uit dit tweede huwelijk was een zoon geboren, Frederik Hendrik (± 1626-1674) en een dochter, Belgica Louise, vrouwe van Lion.
In zijn testament (consent van de Staten van Utrecht 24 september 1629 en van de Staten van Holland 21 januari 1630) 19 oktober 1632 te Parijs opgemaakt worden Rogier Wessel, Frederik Hendrik en Belgica Louise als universele erfgenamen genoemd. De kwesties, die Grotius hier aanroert, staan in betrekking tot dit testament; zie ook n^os. 1474 en 1500. Stellig zal Grotius hier gebruik gemaakt hebben van Commentaires sur la Coustume Reformée du pays et duché de Normandie, anciens ressorts & enclaves d'iceluy. Par Maistre Iacques Godefroy, Sieur de la commune, advocat en la Viconté de Carenten. A Rouen. Chez Jean Osmont, Libraire tenant sa boutique dans la Court du Palais, MDCXXVI Second tome, p. 6 vv.:
CCCXXXVII
Le fils aisné au droit de son aisnesse peut prendre & choisir par preciput tel fief ou terre noble que bon luy semble, en chacune des successions tant paternelles que maternelles;
p. 8: CCCXXXVIII
Et ou cas que l'aisné choisisse ledit fief noble par preciput, il laisse le reste de toute la succession à ses puisnez;
p. 9: CCCXXXIX
Et si en chacune desdites successions, il y a encores autres fiefs nobles, les autres freres les peuvent choisir par preciput, selon leur aisnesse chacun en leur rang;
CCCXL
Apres le chois fait du fief, ou fiefs nobles par l'aisné, ou par les aisnez à droit de preciput, les puisnez partageront entr'eux tout le reste de la succession.

8 Alida Graswinckel.

9 Vgl. n^o. 1486, p. 174 en n. 6 aldaar.

[p. 176]

Berkelius¹ nos ab aliquot mensibus non videt, quamvis rogatus, ut ad nos veniret. Ipsumne accusem monita nostra metuentem ob vitam dissolutiorem, an hospitis ejus interdictum nescio. Langeracensis² dicitur statim a Paschate Trecas ire. Itaque videndum et tibi et fratri Reigersbergio³, ne a nobis avagentur literae. Poteris agere cum Bilandio⁴ et ex eo scire, quid faciendum sit.

1 Welke (Van) Berkel hier bedoeld is, heb ik niet met zekerheid kunnen achterhalen; misschien Johan van Berckel (na 1603-1662), zoon van de Rotterdamse burgemeester Gerard Jansz. van Berckel.

2 Gideon van den Boetzelaer, heer van Langerak, ordinaris gezant van de Republiek te Parijs.

3 Nicolaes van Reigersberch.

4 Jason Bylandt; vgl. III n^o. 1051, p. 11 n. 3.