Algemeen letterkundig lexicon
(2012-....)–Anoniem Algemeen letterkundig lexicon–
Auteursrechtelijk beschermdhistoire croiséeEtym: Fr. gemengde/gekruiste geschiedenis. De histoire croisée – doorgaans vertaald als ‘vervlochten geschiedenis’ of ‘entangled history’ (Eng.) – is een benadering binnen de transnationale geschiedschrijving (historiografie) die onder impuls van Michael Werner en Bénédicte Zimmermann onstond in de vroege 21ste eeuw. De inzichten ervan kunnen op meer en meer interesse rekenen in de (vergelijkende) literatuurstudie (comparatisme) en de historische vertaalstudie. In het verlengde van de ‘vaderlandse geschiedenis’ uit de 19de eeuw blijft de natie nog steeds vaak het vertrekpunt en het referentiekader voor historici (inclusief literaire historici: zie nationale literatuur). De geschiedschrijving krijgt daardoor onvoldoende greep op historische processen die zich (mede) op andere (lokale, regionale, internationale, supranationale, planetaire) niveaus afspelen. Net zoals de studie van culturele transfers, waarop ze deels voortbouwt, wil de histoire croisée een antwoord bieden op dit probleem. De natie verliest er haar absolute status als referentiekader en wordt deel van het onderzoeksobject. Daarbij gaat men ervan uit dat naties (en andere historische formaties, op allerlei niveaus, bijv. steden of regio’s) met elkaar vervlochten zijn door een complex en steeds evoluerend geheel van wederzijdse, zij het niet noodzakelijk symmetrische, relaties en representaties. Om de dynamiek van deze permanente interacties en de wederkerigheid van de beïnvloeding in beeld te brengen moeten historici interdisciplinair te werk gaan en steeds pogen de realiteit ervan te bekijken vanuit de verschillende perspectieven van de betrokken sociale groepen – wat de historici ook kritisch zal doen nadenken over hun eigen positie. Lit: M. Werner & B. Zimmermann, ‘Penser l’histoire croisée: entre empirie et réflexivité’ in Annales. Histoire, sciences sociales 58 (2003), 1, p. 7-36 • M. Werner & B. Zimmermann (red.), De la comparaison à l’histoire croisée (2004) • B. Zimmermann, ‘Histoire comparée, histoire croisée’ in Chr. Delacroix e.a. (red.), Historiographies. Concepts et débats, vol. 1 (2010), p. 170-176 • P. van Dam, ‘Vervlochten geschiedenis: hoe “histoire croisée” de natiestaat bedwingt’ in Tijdschrift voor geschiedenis 125 (2012), 1, p. 96-109 • E. Brems, M. Sanders & L. Vandenbussche (red.), Het Frans als lingua franca. Gevallen van histoire croisée in de Lage Landen, 1800-1914, themanummer van De negentiende eeuw 37 (2013).
|