Algemeen letterkundig lexicon

dubbele lezing

In het algemeen is er sprake van een dubbele lezing wanneer men bij de interpretatie van een tekst meer dan één betekenis aan die tekst kan toekennen. Meestal blijkt bij close reading dat vrijwel iedere tekst meer dan één lezing toestaat. Maar in het bijzonder blijkt de term 'dubbele lezing' ook gebruikt om dubbelzinnigheid of ambiguïteit aan te geven die ontstaat door een typografisch middel. Dat middel kan bijv. een schuine streep zijn, zoals wanneer men een keuze open wil laten, bijv. in 'wel/niet...'.

J. Derrida maakte gebruik van de doorhaling om daarmee aan te geven dat de betekenis van het doorgehaalde maar nog leesbare aanwezig blijft, maar tegelijk inadequaat is. Het is bij hem een middel om een deconstructieve lezing te bewerkstelligen (deconstructie). Hij spreekt in dat verband van een 'double lecture'. Zie ook sous rature.

Lit: J. Derrida, De la grammatologie (1967) • J. van der Sluis & D. Vellinga (red.), Als je begrijpt wat ik bedoel!: lezingencyclus over ambiguïteit, dubbel- en meerzinnigheid (1988) • P. Zima, Deconstruction and critical theory (2005) • B. Stocker, Derrida on deconstruction (2006).

dubbeldruk

dubbele negatie