Algemeen letterkundig lexicon

sous rature

Etym: Fr. sous = onder; rature = doorhaling, schrapping.

Term uit de deconstructie, geïntroduceerd door J. Derrida. Er wordt een een tekstueel-filosofisch procédé mee aangeduid dat erin bestaat dat men een problematisch of te problematiseren woord (of passage) in een tekst plaatst maar meteen ook ongedaan maakt door het te doorstrepen. Het woord blijft leesbaar in de tekst achter of onder de doorhaling (‘sous rature’). Het doorstreepte woord is aldus zowel aanwezig als afwezig; de gedachte wordt in een enkele paradoxale beweging geponeerd en ontkracht. Het procédé toont de onvatbaarheid van betekenissen. Derrida ontleende de techniek aan de Duitse filosoof M. Heidegger, die doorstreepte woorden gebruikte om aan te geven dat ze tegelijk nodig en inadequaat zijn. Derrida betoogt dat àlle taalgebruik onvermijdelijk ‘sous rature’ functioneert, los van of en hoe ze gedrukt of geschreven worden.

Lit: J. Derrida, De la grammatologie (1967) • J. Derrida, L’écriture et la différance (1967).

soundscape zie klanklandschap

sous-conversation zie monologue intérieur