recitatief

Etym: It. recitativo < Lat. re-citare =  wederom voorlezen, citeren, zeggen.

Declamatorische (declamatie) zang, spraaknabootsend, met een vrije voordracht in het ritme van de gesproken taal. Als dramatisch gedeelte van opera, cantate en oratorium sedert A. Scarlatti (1659-1725) gescheiden van het lyrische gedeelte (aria). Er is een beperkte wisseling van de muzikale harmonie, d.w.z. de samenklank van gelijktijdige of op elkaar volgende tonen (meestal drie) in een akkoord. Alleen bij woorden waar het het meest op aankomt, treedt een nieuwe harmonie op. De inhoud is verhalend (verhaal-1), en verschilt als zodanig duidelijk van de andere onderdelen van het grotere geheel. De opheffing van de scheiding van recitatief en aria werd een voldongen feit in de opera Otello van G. Verdi (1813-1901).

Lit: K.Ph. Bernet Kempers, Muziekgeschiedenis (1965⁶) • P.E.M. Strategier, De taal der hartstochten. De visie van drie achttiende-eeuwse schrijvers op muziek en haar relatie met de dichtkunst  (2001).