Algemeen letterkundig lexicon

tripartition

Etym: Lat. in drie delen.

Begrip uit de poëtica voor de opbouw van een 13^de-eeuws hoofs minnelied-1 in drie delen. Doorgaans bestaat een (Frans) minnelied uit een kop van vier versregels die door een vore in twee stollen gesplitst is. De Noord-Franse trouvères hadden hierbij een voorkeur voor het rijmschema ab/ab, de Provençaalse troubadours gebruikten bij voorkeur ab/ba. Duitse dichters schreven graag koppen van zes of acht versregels (abc/abc of abcd/abcd).

De kop werd gevolgd door een staart; de scheiding tussen beide delen noemt men de snede. De staart kon al of niet dezelfde rijmklanken hebben als de kop. Van de strofische gedichten van Hadewijch hebben er 29 een driedelige opbouw, waarvan er 23 een Noord-Franse kop hebben, bijv.:

[kop, bestaande uit twee stollen, gescheiden door een vore:]
[eerste stol:]
Tsaermeer sal in corten tide
Tsap vanden wortelen opwaert slaen
[vore]
[tweede stol:]
Daer bi sal verre ende wide
Bempt ende cruut sijn loef ontfaen
[snede]
[staart:]
Dies so hebben wij sekeren waen
Die voghele werden blide
Die gheet in minnen stride
Hi sal verwinnen saen
Opdat hi niet en mide
(Hadewijch, Strofische gedichten, ed. De Paepe, 1983, II vs. 1-9).

Lit: N. de Paepe, Grondige studie van een Middelnederlandse auteur. Hadewijch. Strofische gedichten (2 dln., 1972²), deel Studie, p. 39-43.

triolet

triplet