Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL Logo
DBNL Logo

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taal
    • Limburgse literatuur
    • Friese literatuur
    • Surinaamse literatuur
    • Zuid-Afrikaanse literatuur
  • Selecties
    • Onze kinderboeken
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • E-books
    • Publiek Domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Gebruiksvoorwaarden
    • Hergebruik
    • Disclaimer
    • Informatie voor rechthebbenden
  • Over DBNL
    • Over DBNL
    • Contact
    • Veelgestelde vragen
    • Privacy
    • Toegankelijkheid
Algemeen letterkundig lexicon

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave




Downloads

Lexicon van drama en theater (4,42 MB)

Lexicon van de poëzie (4,93 MB)

Lexicon van de retorica (1,60 MB)

Lexicon van de verhaalkunst (3,58 MB)

Lexicon van literaire genres (13,26 MB)

Lexicon van de literatuurgeschiedenis (15,36 MB)

Lexicon van de algemene literatuurwetenschap (2,33 MB)

Lexicon van handschriftenkunde, boekwetenschap en editietechniek (19,90 MB)



Genre
sec - letterkunde

Subgenre
non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

 

Algemeen letterkundig lexicon

(2012-....)–anoniem Algemeen letterkundig lexicon

Vorige Volgende

apocope

Etym: Gr. apo = af, weg +  koptein = hakken, slaan; vandaar afkapping of verkorting.

Vorm van elisie, bestaande uit afstoting van een onbeklemtoonde slotklinker, bijv. ‘Here’ wordt ‘Heer’; ‘einde’ wordt ‘eind’. Apocope werd door de 17de-eeuwse Nederlandse taalbouwers gepropageerd om de beknoptheid van de moedertaal te stimuleren. In metrische (metrum) poëzie komt apocope voor wanneer dat voor het ritme gewenst is, zoals in vs. 12 van het gedicht ‘Na een jaar’ van M. Nijhoff:

Die in/ zijn don/kere een/zaamheid/ ontwaakt  
(VG, 19744, p. 11).

Het gaat hier om het driesyllabige woord ‘donkere’. In de mondelinge voordracht wordt, omwille van het metrum van de vijfvoetige jambe, het woord ‘donkere’ door elisie van de laatste ‘e’ gereduceerd tot de tweesyllabige vorm ‘donkre’.

Lit: L. Draye, H. Ryckeboer & J. Stroop (red.), De variabiliteit van de -(e)n in het Nederlands, themanummer van Taal en tongval 14 (2001; versch. 2003) • A. Marynissen, ‘De conditionering van de sjwa-apocope bij zijn ontstaan in het Middelnederlands’ in J. de Caluwe e.a. (red.), Taeldeman, man van de taal, schatbewaarder van de taal (2004), p. 609-620.

apocalyptische literatuur apocopisch rijm

thematisch veld:

Moderne stilistiek en taalkunde
Klankaspecten: samentrekking en weglating

Versleer
Metrische ingrepen

Vorige Volgende