Algemeen letterkundig lexicon

schutblad

Term uit de codicologie en drukkerswereld voor de dubbelbladen die aan de voor- en achterzijde het boekblok met de boekband verbinden om het gaas en de linten in de rug en de binnenzijde van de platten aan het oog te onttrekken. Het ene blad-2 van het dubbelblad wordt vastgelijmd op het voor- resp. achterplat en het andere wordt met een randje vastgeplakt aan het eerste blad van het eerste katern, respectievelijk het laatste blad van het laatste katern van het boekblok. Er kan ook meer dan één schutblad voor- en achterin een boek aangebracht worden.

Normaliter horen schutbladen niet beschreven of bedrukt te worden en – omdat ze geen onderdeel van het boek als bibliografische eenheid vormen – ook niet bibliografisch beschreven te worden. Toch kunnen schutbladen voor de bibliograaf interessante informatie bevatten in de vorm van ex libris of andere bezitterskenmerken, zoals een bibliotheeksignatuur en een olim-signatuur. Ook is het schutblad een uitgelezen plaats voor een probatio pennae: de oudste Nederlandse tekst, Hebban olla vogala, is op die wijze overgeleverd.

Lit: H. de Haas, De boekbinder, ed. J. Storm van Leeuwen (1984), p. 33 • F. le Bonar, 'Dans le secret dese pages de garde' in La Revue des livres pour enfants (2000) 191, p. 94-108.

schuitpraatje

Schüttelreim zie ruilrijm.