Algemeen letterkundig lexicon

continueringsfout

Etym: Lat. continuare = samenhangend maken, onafgebroken voortzetten.

Verzamelnaam voor fouten die ontstaan wanneer een kopiist of zetter onbewust en ongewild een stuk tekst in zijn legger of kopij herhaalt (dittografie) dan wel overslaat (haplografie). Dergelijke fouten ontstaan doordat de kopiist of zetter afwisselend leest en schrijft, en telkens weer in de legger moet zoeken waar hij gebleven is. De oorzaak kan in het geheugen liggen (psychische contaminatie), maar het kan ook een verlezing zijn omdat binnen een passage tweemaal hetzelfde woord voorkomt (saut du même au même of Augensprung), waardoor de kopiist na het afschrijven van een tekstdeel op een verkeerde plaats in zijn legger terugkeert om het lezen te hervatten. Een continueringsfout kan een verspringing veroorzaken, waardoor een tekstdeel verdubbeld wordt of juist verloren gaat. Een vaak voorkomende continueringsfout in de Middelnederlandse literatuur is het overslaan van een versregel, waardoor een weesrijm-1 is ontstaan.

Getijden- en gebedenboek, Utrecht, ca. 1430-1440. Binnen de vierde regel van onderen vergat de kopiist een deel van de tekst, die hij bij het corrigeren alsnog toevoegde in de ondermarge. [bron: S. van Bergen e.a., Beeldschone boeken: de Middeleeuwen in goud en inkt (2009), p. 52].

Lit: A.M. Duinhoven, Bijdragen tot reconstructie van de Karel ende Elegast I (1975), p. 149-166.

continue vertelwijze

contractie-1