Algemeen letterkundig lexicon

congeries

Etym: Lat. hoop, menigte < con-gerere = op-hopen.

Benaming voor een stijlfiguur, bestaande uit herhaling van hetzelfde begrip door middel van synoniemen. Wanneer latere synoniemen krachtiger zijn dan de voorgaande, is sprake van een climax-1. Met name in oude notaristaal wordt vaak gebruik gemaakt van synoniemen, zoals in dit fragment uit een testament van 12 maart 1663:

Willende ende begerende wel expresselijck dat de weeskamer hiermede niet en sal hebben te bemoejen omme van den selve te eyschen eenige staet ofte inventorien van den goederen [...].
(A.Fl. Gehlen, Notariële akten uit de 17e en 18e eeuw, 1986, p. 41)

De congeries is verwant aan de accumulatio, de coacervatio en de tautologie.

Lit: G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 2 (1994), kol. 357-360.

congé

Congoroman