De werken van Vondel. Deel 1. 1605-1620

[p. 777]

Op Lubbert Gerritsz.aant.aant.^*

Ghy Wormkens Christi, die ploechysers maeckt van swaarden,¹
En sprengt in s' Dryeheyds Naem, alleene den bejaarden!²

Siet uwen Leeraer hier, soodanich van gelaat,

Hoedanich hy self was, die nae der Kercken Vreede⁴
Soo vuyrich, een halve eeuwe eens Leeraers ampt becleede,

En Christo vruchten wan, door t' onvergancklyck zaad.⁶

* Waarschijnlik van 1618. Afgedrukt volgens de tekst op de gravure, door W. Jz. Delff gesneden naar de schilderij van M. Jz. Mierevelt. - Lubbert Gerritsz. was leraar van de Waterlandse doopsgezinden eerst in Hoorn, later van 1603 tot z'n dood in Amsterdam.

1 Wormkens Christi: ootmoedige leerlingen van Kristus. Vondel spreekt in dit bijschríft tot de doopsgezinden ‘Lidtmaten onzes Heeren Iesu Christi’ (Boeck der Gesangen, Voorreden); die ploechysers....: de doopsgezinden weigerden de wapens te dragen; de profeet Michéäs 4:3 had voorspeld (en na hem Isaïas 2:4): ‘ze zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers’, n.l. als de mensen naar Kristus' leer zouden leven, en niet hun begeerlikheid involgen.

2 De doopsgezinden doopten pas op volwassen leeftijd (in de naam des Vaders, en des Zoons, en des H. Geestes); den bejaarden: de volwassene.

4 nae der Kercken Vreede: na de vrede van de kerk; toen de druk der Spanjaarden ophield in Noord-Holland, omtrent 1567, kwamen de Mennonieten of Doopsgezinden weer overal voor den dag op 't platteland van Noord-Holland (Waterland); in die tijd werd hij leraar.

6 Christo vruchten wan: voor Kristus vruchten won (wan oorspr. vorm).