Alle de ontleed- genees- en heelkundige werken

VIII.
Van 't Borstbeen.

Onder die dingen, dewelke men in 't ware maakzel der deelen van 't menschelyke lichaam naauwkeuriger bepalen moest, zult ge met regt de holligheydt stellen, dewelke zeer veele zich verbeelden te zyn onder 't [sternum] borstbeen, tusschen de vliezen van 't middelschot van de borst, en die zy gewoon zyn aan te merken, als een derde of vierde holligheydt van de borst. Ik zeg U, dat deze nooyt in een mensch gevonden wordt; schoon de beroemde Ontleders dezelve beschreven, en ook met figuuren afgebeelt hebben. Ik weet, dat de vermaartste Chirurgyns deze holte vastgestelt hebben, en verzekert, dat dezelve dikmaals met etter vervult wordt door een voorgaande ontsteking, 't welk ze daar na door een gat in 't borstbeen te boren tragten uyt te halen. Ik hebbe deze zaak met die voorzigtigheydt, als de liefde tot de waarheydt vereyscht, onderzogt, en altoos bevonden, dat hier nooyt eenige of diergelyke holligheydt tegenwoordig is: Want indien ge in 't doode lichaam van een

[p. 1014]

mensch naauwkeurig de tusschenplaatzen van de beenagtige uyteyndens der ribbens en kraakbeenderen, dewelke zich met het borstbeen vereenigen, opengesneden zult hebben; en wanneer gy dan vervolgens voorzigtig en langzaam het borstbeen van 't voorste gedeelte afscheydt, zult gy zekerlyk zien, dat aldaar geen holte gevonden wort. Maar, als gy het borstbeen, op deze wyze van 't middelschot en 't hartezakje losgemaakt, opligt, dan vertoont het middelschot aan weerskanten van 't borstvlies afwykende, een zoort van holligheydt tusschen het dubbelt vlies van 't middelschot; welke holte nogtans te voren van de natuur niet gemaakt was. Ja dat meer is, zo menigmaal, als ik het borstvlies van het onderleggende celluleuse vlies afscheyde, wort 'er ook een holligheydt gevormt, die insgelyks altydt gemaakt is, gelyk ik van de vorige gezegt hebbe. Ook is 'er geen schyn van eenig gebruyk of nootzakelykheydt van deze gemaakte holligheydt.

Nogtans, op dat ik deze zaak op 't allerzekerste voor 't gezicht zou konnen vertonen, heb ik aldus het werk aangevaart. Ik heb het doode lichaam van een kindt geopent, en de nederdalende stam met een waschagtige stoffe zodanig vervult, dat het hart en de long geheel en al van de toevloeyende stoffe vervult wierden; na dat zulks gedaan was, hebbe ik de geheele borst over dwersch doorgesneden, zo onder als boven 't Hart, gelyk men gewoon is de groote Visschen in mooten te snyden. Wat dan? Waarlyk de minste holligheydt onder 't borstbeen quam 'er niet te voorschyn, die men 'er zekerlyk moest hebben gevonden, indien dezelve uyt de natuur aldaar gemaakt wierdt. Maar niets minder, als dat. Over al zit de long digt tegen het borstvlies aan, het hart legt in 't midden, gelyk in een levendig mensch, zynde zodanig geplaatst, dat het met zyn punt na de linker handt helt. Derhalven, na dat ik dit alles zo duydelyk gezien hadde, hebbe ik deze moot van de borst daar na gebalsemt, en aldus toebereydt zynde onder myne drooge nieuwe bereydingen geplaatst: ik hebbe daar ook het borstbeen van een kleyn kindtje bygedaan, te gelyk met de kraakbeenderen der ribbens aan 't borstbeen vastzittende, gelyk in de 3. en 4. Figuur van de 2. Plaat te zien is: dit alles is met zo een gelukkigen uytslag toebereydt, dat niet alleen de Mam- en tusschenribbige bloetvaten, maar ook die, dewelke door de tusschenribbige spieren heen loopen, ten eenemaal en onderscheydentlyk vervult zyn, zo dat deze geheele bereyding zeer duydelyk en net te voorschyn komt, zonder eenige of de minste tegennatuurlyke uytstorting van de waschagtige stoffe buyten de vaten; maar men ziet deze stoffe zeer fraay, en zoo fyn als een dauw zich verspreyden, gelykerwys onze

[p. 1015]

[humor chylo-serosus] geylagtige Huy of voedende Wey in onze levendige lichamen tot voedtzel aldus verspreydt wordt. Voornamentlyk zyn de kraakbeenderen der ribbens alhier doorschynende gebleven; ik mene; dat 'er waarlyk niets moeylyker in deze konst is, als dit te doen, 't welk die geene 't best vernemen zullen, die het hart hebben, om my na te volgen. Derhalven heb ik geoordeelt, dat dit stuk mee zorgvuldigheydt bewaart, en onder myne zeltzaamste zaken gestelt moet worden, op dat de dieven my zulks niet afstelen, die als vrienden in myne Binnekamer toegelaten zynde, met een onuytsprekelyke stoutheydt uyt myn huys mede nemen, 't geen ik haar tol voldoening van haar wensch vertoon; en met deze roveryen nog niet te vreden zynde, brengenze daar na deze myne afgestole bereydingen in andere Landen en Koninkryken, zy vertoonen ze aldaar voor de hare, en geven voor dat ze zodanige dingen door hare konst en handen kannen toebereyden. Eenige maanden zyn 'er verlopen, wanneer ik de roede van een mensch met een ongelooflyken arbeydt, groote zorgvuldigheydt, en een zeer gelukkigen uytslag zodanig hadden bereydt, dat ik nooyt zo mooy, zo klaar en zo duydelyk zulks gezien hebbe; beyde de twee zenuwagtige spongieuze lichamen quamen duydelyk en in haar geheel te voorschyn, als mede het derde kleyne, geheel alhier uytgespannen, tot boven het hooftje van de roede; insgelyks een [Paraphimosis] Spaansche kraag in den celluleuzen rok, zynde een t'zametrekking of tegennatuurlyke te rugtrekking van de voorhuydt, waar door het hooftje van de roede niet bedekt kan worden; ook zag men het ware maakzel van den pisweg, te gelyk met het van alle kanten omringende spongieuze lichaam. Waarlyk het fraayste van al 't geen, dat ik ooyt heb konnen bereyden, hadde ik beleefdelyk aan een zeer onwaardig mensch vertoont, en hem alles uytgeleyt, 't geene ik dagt betamelyk te wezen. Maar wat loon heb ik van hem getrokken? hy heeft het van zyn voetje afgerukt, waar op het rustede, en diefagtig met zich genomen. Insgelyks andere in Vrankryk en Engelant vertoonen diergelyke roveryen voor het haare, dewyl ze de ribbens van my op deze wyze met groote moeyte toebereydt, te gelyk met de daar aanzittende spieren, overal heen gebragt hebben, om ze te laten zien: maar daar door omzigtiger geworden zynde, ben ik genootzaakt na dezen, weyniger vryheydt te verleenen aan die geene, dewelke verzoeken om myne dingen te zien. Indien iemant de roede van een mensch, aldus bereydt, gelyk ik hebbe beschreven, gezien heeft, hy kan verzekert zyn, dat dezelve van my diefagtig ontnomen is: want tot nog toe heeft niemant een diergelyke gezien, nog ik heb 'er zelfs ooyt zodanig een konnen

[p. 1016]

bereyden. De Edele en Wakkere Dassel, die te Lunenburg woont, heeft 'er ook een van my toebereydt, en door my op zyn verzoek aan hem toegezonden, maar verscheelt veel van die, waar van ik verhaalt hebbe.