Alle de ontleed- genees- en heelkundige werken

[p. 35]

Goedgunstige lezer.

Dat de Genees-konst niet alleen zyn oorspronk, maar ook zyn aanwas van de ondervinding genomen heeft, en dat 'er derhalven geen konst is, waar in de ondervinding, zoo om de zelve te ondersteunen, als te voltooyen, zoo zeer van nooden is, is al over lang van Hippocrates, en daar na van anderen zeer deftige Autheuren aangetoont. Nadien de ondervinding, volgens het getuygenis van Galenus, een aanmerking en gedagtenis van dat geene is, 't welk dikmaals en op de zelfde manier gezien is; heb ik in der waarheyd van myn pligt geoordeelt, zommige van die dingen, dewelke in de tyd van drie en twintig Jaaren (in de welke ik de practyk der Medicynen in deze groote en volkryke Stad niet alleen geoeffent hebbe, maar ook zeer meenigvuldige ontleedingen van doode lighaamen, zoo in 't byzonder in ons Gasthuys, als openbaar op 't Theatrum Anatomicum, gehouden) heb mogen aanmerken, in 't ligt te brengen: en aldus door deze weg den aanwas van onze konst na myn vermogen voort te zetten. Welk oogmerk een ieder van onze Konstgenooten ter herte moet neemen, zoo haast hy ernstig zal overwogen hebben, de duysterheyd en de onvolmaaktheyd, waar mede onze konst zelfs, te gelyk nog met andere wetenschappen, bezet is: want het zoude veragtelyk, ja een gewis teyken van een slegt verstand zyn, alleen te waaken op zyn eyge voordeel in 't oeffenen van de practyk, en met zoo groote greetigheyd om zyn beurs te maaken zig over te geven, dat de gebreken en zwakheden van de konst hem geen aandoening geven. Maar die deze gebreeken zou tragten te herstellen met zommige onnutte verdigtzelen van ledige herssenen, en magere redeneringen van bespiegelingen, zou waarlyk zig vertoonen een gebrekkelyke Geneesmeester van een gebrekkelyke Geneeskonst te zyn. Derhalven zou ik liever de verschynzelen en de merkwaardige uytkomsten van de dingen zorgvuldiglyk aantykenen, en met een getrouw verhaal van aangemerkte zaaken 't gemeenebest der Geneesheeren dienst wille doen, als het steunzel der ervarendheyd verzuymt hebbende, losse verdigtzels van Redeneeringen in de lugt te bouwen. De schaarsheyd van tyd, dewelke my door myn drukke practyk voornamentlyk benome word, heeft my tot nog toe van dit werk te schryven wederhouden, en misschien zou 't my nog langer wederhouden hebbe, indien de ernstige aanraadingen, ja beden van zommigen my niet over lang daar toe hadde aangedrongen, en my tegenstribbelende hadden aangespoort. Om welke reden ik dan eyndelyk my deze zaak heb willen onderneemen, en over al de aangeteykende aanmerkingen uyt de hoeken zoeken; van dewelke ik Uw, goedgunstige Lezer,

[p. 36]

nu een verzameling vertoone, die veel grooter zou zyn geweest, ten zy zommigen, brandende door een begeerte tot schryven, en ondertusschen met een genoegzaame voorraad niet voorzien zynde, my nu en dan eenige aanmerkingen en proefstukken stilzwygend ontvreemt hadden, en zonder my te vragen of noemen, al van te vooren in 't ligt gebragt hadden. Of ze dit met een goed oogmerk om my van de moeyte van 't drukken te ontlasten, dan of ze dit met inzigt om haar naaktheyd met een andermans veeren te dekken, en daar ydelyk mede te pronken, zullen gedaan hebben, zal niet zwaar om te raaden voor die geenen zyn, dewelke de menschelyke verwaantheyd, en wat opgeblaaze geesten van zommige menschjes al durven onderneemen, grondig zullen gekent hebben. Laaten zy ondertusschen haar vrolyk maaken met haar schandaleuze en onregtvaardige roem; en gelyk dezelve enkel in de duysternis is geplant, zoo zullen ook de vrugten daar van in de duysternisse uytsterven. Het is my genoeg, die dingen, dewelke ik by der hand had, voor ditmaal by malkanderen verzaamelt de geleerde Werelt voor te stellen, op dat ik de verstandige en braave Heeren, en deszelfs herhaalde aanraadingen gehoorzaame. Waar van my geen wangunstig en nydig oog, welke het ook zyn mag, kan aftrekken. By aldien die geenen, dewelke gewoon zyn een anders zaaken te lasteren, een verkeert oordeel van dit myn werk vellen, en over het minste ingesloope foutje (zoo 'er eenig door menschelyke zwakheyd ingekome was) aanstonds zoeken te lachen; zal ik niets antwoorden, en niets anders zeggen, als

Vliegen-steeken
Zyn ligt te leeken.

En Uw, Bescheyde Lezer, die genegen zyt onze aanmerkingen te lezen, laat deze onze Voorreden niet ophouden. Derhalven, zoo 't Uw behaagt, doorleest dit Werk van weynige blaaderen; waar door, met het beschouwen van der kranken meenigerhande ellenden, 't bespiegelen van uwe zwakheyd en de uytneementheyd der wonderlyke werken van den grooten God in de natuur, een beweeging om den Alwyzen Schepper te pryzen en te danken, en een geduurige opwekking daar toe in uw opkoome! Zyt gegroet, en vaart wel.