Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6608. 1643 december 21. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Perperam facis, quod mihi aliam quam aut sustinui aut sustineo induas personam: ego nullam mihi accusationem sumsi. Illud egi ut meam eorumque quos tibi commendavi causam defenderem,² qui si meum praescriptum excessere, causam non dico. Sed cur

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 387. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6587, beantw. d. no. 6625 (dl. XV).

2 Willem de Groot trachtte de eer van de jeugdige ‘touristen’, die hij bij zijn broer had aanbevolen, te redden; vgl. nos. 6439 en 6566. Een van hen was ‘neef’ Jacobus van der Hooge, zoon van de Middelburgse oud-burgemeester Joos van Borssele van der Hooge en Cornelia van der Dussen.

[p. 791]

noxios et innoxios uno involvas crimine, cur inimicos ab amicis et consanguineis non distinguas, cur errorem aut stuporem potius excusare non possis, nescio. Interea facile in posterum monitis parebo, et litteras si qui petent amici, ad uxorem dabo, imo et in eo satis parcus ero.

De editionibus tuis scripsi antehac.³ Parthenii exemplar a te acceptum misi ad Blavium,⁴ ut iuris faceret publici, quod ille mihi remisit dicens exemplaria aliquammulta a se e Galliis petita. Praedestinatus etiamnum est in manu domini Utenbogardi.⁵ Ut Latine hic recudatur, futurum non puto, Belgice forte prodibit aliquid.⁶

Ubi quid certi de maiore vei minore filio intellexeris, rogo id perscribas;⁷ valde enim me ea res cruciat, imprimis vero illa quae in litteris tuis de fortuna minoris est incertitudo.

Harcurtium nihil fere promoturum in negotio Britannico multi hic iudicant. Nostri legati, qui eo discessum iam iamque promittunt, moras nectere incipiunt,⁸ ita ut parva illic concordiae spes sit.⁹ Ordines Foederati reipublicae Venetae nolunt cedere,¹⁰ quae et ipsa res turbellas dare apta est. Galli nondum abituriunt. Veneto Contareno, qui Monasterii est,¹¹ vix ulla spes manet. Deus pacis auctor pacem nobis aliquando largiatur et piorum votis annuat. Satis diu hoc saxum volvimus. Eius tutelae te tuosque commendare non desinam.

Vale,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

3 De problemen bij het vinden van een geschikte uitgever van Grotius' Anthologia Graeca (BG no. 534) en poemata.

4 De door de Parijse drukker Sébastien Cramoisy verzorgde uitgave van de besluiten van het concilie van Constantinopel-Iasi van 1642. In 1645 leverde Grotius in Amsterdam (bij dr. Joan Blaeu?) het manuscript af van Cyrilli Lucaris ... Confessio Christianae fidei. Cui adiuncta est gemina eiusdem Confessionis censura synodalis, una a Cyrillo Berrhoeensi, altera a Parthenio ... promulgata.

5 Met de bronnenpublicatie van Jacques Sirmond S.J., Praedestinatus [sive] praedestinatorum haeresis, et libri S. Augustino temere adscripti refutatio, Parijs 1643, had Grotius de bejaarde remonstrant Johannes Wtenbogaert willen verblijden.

6 De Praedestinatus werd in 1645 met een Censura, in qua ostenditur nullam fuisse unquam praedestinatorum haeresim, auctore Auvraeo [= Martin de Barcos, abt van Saint-Cyran], theologiae doctore Sorbonnico in de Republiek herdrukt (Patrologiae latinae tomus LIII, kol. 582-583, en Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau II, p. 282-285).

7 In de brief van 19 december (no. 6599) bericht Grotius over zijn zoons Cornelis en Dirk de Groot.

8 De teleurstellende afloop van de Engelse vredesmissie van de Franse ambassadeur Henri de Lorraine, graaf van Harcourt, deed in de Staten van Holland de oude discussies over de wenselijkheid van een Staatse ambassade naar Engeland herrijzen.

9 Vgl. de zinspreuk van de Verenigde Nederlanden: ‘Concordia parvae res crescunt’ (Sallustius, Bellum Iugurth. 10, 6).

10 De Staten-Generaal zagen er op toe dat de Franse gevolmachtigden Claude de Mesmes, graaf van Avaux, en Abel Servien, graaf van La Roche-des-Aubiers, hun Staatse gesprekspartners dezelfde ‘eer en tytulen’ gaven als aan die van Venetië (J. Heringa, De eer en hoogheid van de Staat, p. 320-322, en Poelhekke, De Vrede van Munster, p. 134-135).

11 De Venetiaanse gevolmachtigde Alvise Contarini (1597-1651) was op 16 november in Munster gearriveerd (Schutte, Repertorium II, p. 674-675). De kwestie van de préséance stelde hij al op zijn eerste ontvangst ten huize van de keizerlijke delegatie aan de orde (Acta pacis Westphalicae; Die kaiserlichen Korrespondenzen I, p. 133-134 en p. 136-140).

Raptim. Hagae, XXI Decembris 1643.

Cartesium vidi heri, qui et te cum legato aliquo salutasse se narrat.¹² Est vir multae humanitatis et modestiae. De doctrina res nota est.

12 René Descartes woonde in 1626 in de rue du Four, niet ver van het huis dat Grotius tussen 1622 en 1632 bewoonde (rue Neuve-Saint-Lambert, tegenwoordig rue de Condé).

[p. 792]

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suede, à Paris.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 30 Dec. 1643.

En in dorso: 21 Dec. 1643 W. de Groot.