Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6607. 1643 december 21. Van H. Appelboom.¹

Illustrissime et excellentissime domine legate, domine et patrone magne,

Veimariensem cladem, cuius famam Parisiis crescere scribit Excellentia vestra,² valde extenuare studebant Galliarum regis residentes dominus baro de Rorté et dominus de

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 15 (1643, 17). Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6593, beantw. d. no. 6629 (dl. XV).

2 Kardinaal Jules Mazarin spande zich in om de Frans-Weimarse nederlaag bij Tuttlingen (24-25 november) kleiner te maken dan zij in werkelijkheid was (Lettres Mazarin I, p. 475-484).

[p. 790]

Saint-Romain³ - qui ante dies aliquot Monasterium et Osnab[r]ugam ibant - et per sparsas in Burgundia copiolas vicecomitisque adventum⁴ facillime reparabilem. Torstensonii exercitus circa Torgam haeret, Köningsmarchii copiis auctus,⁵ et versus Lipsiam cogitat, cum in finitimis locis cum quinque regimentis commoretur Hofkirkius, qui vicegeneralissimi Gotzii imperio non libenter paret.⁶

Transsilvaniae princeps,⁷ Schotiae populus⁸ et legati a Statibus in Angliam deputati⁹ semper in procinctu sunt et tamen non eunt. Proximae ex Suedia litterae nuntiabant comitiorum finem¹⁰ et sacrae regiae Maiestatis ecclesiasten primarium praeceptoremque, doctorem Johannem Matthiae, episcopum Stregnensem creari.¹¹

Vale, vive, fave, illustrissime heros,

illustrissimae Excellentiae vestrae addictissimus servitor,
H. Appelboom.

3 De Franse residenten Claude de Salles, baron van Rorté, en Melchior de Harod de Senevas, markies van Saint-Romain. De eerste bereikte zijn standplaats Osnabrück op 23 december; de ander maakte eerst nog een reis naar Kassel (Acta pacis Westphalicae; Die kaiserlichen Korrespondenzen I, p. 178-189).

4 Maarschalk Henri de La Tour d'Auvergne, burggraaf van Turenne, bevond zich op dit moment in de Frans-Weimarse garnizoensstad Breisach.

5 De Zweedse hoofdmacht van Lennart Torstensson, aangevuld met eenheden van generaal-majoor Hans Christoph, graaf van Königsmarck, trok over Havelberg noordwaarts naar de grens van Sleeswijk-Holstein.

6 Lorenz, baron von Hoffkirchen, stond op slechte voet met Johann, graaf von Götzen, de vervanger van de door ziekte getroffen Matthias, graaf Gallas, bevelhebber van de keizerlijke hoofdmacht in Silezië en Moravië (Gazette 1643, nos. 155 en 158, dd. 12 en 19 december 1643, en ADB IX, p. 510-511 en XXIV, p. 784).

7 Een edelman van György I Rákóczi van Zevenburgen werd op weg naar het Zweedse hoofdkwartier door keizerlijken vastgehouden (Gazette 1643, no. 158, dd. 19 december 1643).

8 De Schotse militaire steun aan het Engelse Parlement.

9 Het vertrek van de ordinaris Staatse ambassadeur Albert Joachimi en de extraordinarii Willem Boreel en Johan van Reede van Renswoude naar Engeland.

10 De Zweedse rijksdag ging op 16/26 november uiteen.

11 De hofpredikant Johan Matthiae werd op 18/28 november voor dit ambt aangewezen. Hij bekleedde de waardigheid van bisschop van Strängnäs tot en met 1664 (SBL XX, p. 210-213); zie ook Svenska Riksrådets Protokoll X (1643-1644), p. 421.

Amstelodami, 21 Decembris 1643.

Literas domini Chemnitii et alia mihi communicata Excellentiae vestrae mitto.¹²

12 De bijlagen waaronder een brief van Appelbooms correspondent Joannes Chemnitius zijn niet overgeleverd.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 1 Ian. 1644.