Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5788. 1642 juli 14. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Rediit ad nos Amstelodamo filius qui aliquam illic honoris spem affulgere et amicos studiis satis promtos asseverat,² libellum vero Laurentiadae³ a cordatis viris omnino improbari, ut ipse in suis litteris latius scribet.⁴ De morbo filii maioris⁵ dolet sane. Ubi convaluerit, spero operam daturum ut tibi minus displiceat sibique magis consulat. Minor filiorum in castris Vinariensibus bene valet et magni aestimatur. Ipse centuriae suae supplementum XXVI militum Gallorum adiunxit e novis copiis.⁶

Quod pro concordia ecclesiastica laboras, bene facis, quanquam res eo loco esse non videtur ut magnos ex eo labore tibi fructus possis promittere. Si compages ecclesiae adhuc integra esse[t], forte plus ponderis argumenta tua adferrent; melius enim foret intacta iura servari quam post vulneratam causam remedium afferri. Aurati consilium probare non possum,⁷ qua in re adsentiri mihi memini olim Cordesium et iam Mileterium, quorum uterque privatas istas ad ecclesiam romanam, quae nihilo iam purior quam antea, secessiones e re publica esse non putant.⁸

Epistola tua ad Laurentiadem me absente hic divulgata est.⁹ Auctorem nondum scio, illud scio versionem Utenbogardo¹⁰ non displicuisse, neque malo aut animo aut consilio factam.

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 249. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 5775, beantw. d. no. 5808.

2 Pieter de Groot had in Amsterdam vermoedelijk een onderhoud gehad met Pieter en Dirck Hasselaer.

3 Laurentius' nieuwste geschrift Hugonis Grotii epistola ad Jacobum Laurentium anatomizata (BG no. 1203).

4 De aangekondigde brief is niet teruggevonden.

5 Cornelis de Groot.

6 De compagnie van Dirk de Groot werd versterkt met enkele manschappen uit de onlangs in Uerdingen gearriveerde lichting Bretons.

7 François d'Or, een goede bekende van Grotius in Parijs, had zich tot het katholicisme bekeerd.

8 De Franse theologen Jean de Cordes († ca. 26 juli 1642) en Théophile Brachet de La Milletière. Laatstgenoemde keerde zich in 1645 van het calvinisme af (DBF VII, kol. 129-130).

9 Grotius' open brief aan Laurentius (no. 5720). Een onbekende kan de tekst zoals afgedrukt in de Animadversiones in animadversiones Andreae Riveti (BG no. 1175) in vertaling aan een drukker hebben doorgegeven. Door toedoen van Jacob Laurentius kreeg deze uitgave (BG no. 1203) meer aandacht dan zij verdiende; vgl. het epimetrum quartum ‘in gratiam inepti ac mendacis editoris et translatoris Epistolae Grotii’ in het eerder genoemde geschrift Hugonis Grotii epistola anatomizata.

10 De remonstrantse theoloog Johannes Wtenbogaert.

[p. 316]

Valde mihi dolet casus Thuani et reliquorum, et male iis metuo.¹¹ De Bulionio omnino actum esse nemo hic dubitat.¹² Princeps post discessum Melonis forte Flandriam repetiturus est ut eo pacto hostiles dividat copias.¹³ Regina mater III huius mensis post meridiem obiit,¹⁴ christiane sane, quippe quae inimicis suis offensam ex animo condonaverit. In Anglia paulo melius se res regiae habiturae videntur, multis e nobilitate ex parlamento dilabentibus. Et iam rex Novum Castellum, vicinum Scotiae oppidum, praesidiis insedisse dicitur seque ad vim repulsandam parare.

Recte iudicas legatos nostros a regina hic detineri, qua spe incertum est. Illud constat sine regiae auctoritatis iactura intercessores concordiam sarcire non posse.¹⁵ Naves Danicas quae cum aliquammulto milite Portmudae appulerant, a parlamentariis arresto inclusas publicus hic sermo est.

Dissertationem de origine gentium Americanarum¹⁶ iam absolvit Blavius, Lucanum aggredietur,¹⁷ de liturgiis aliisque quae scribis ipsum monebo.¹⁸

Vale,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

11 François-Auguste de Thou en de andere medeplichtigen aan de samenzwering tegen Richelieu.

12 Frédéric-Maurice de La Tour d'Auvergne, hertog van Bouillon, moest zich verantwoorden voor zijn aandeel in de samenzwering.

13 De bondgenoten weerhielden Frederik Hendrik van een afzonderlijk optreden tegen het leger van don Francisco de Melo.

14 Maria de' Medici was op 3 juli in haar ballingsoord Keulen overleden.

15 De deelname van de parlementsgezinde Albert Joachimi aan de Staatse ambassade tot bemiddeling in de Engelse geschillen had het wantrouwen van de koning en koningin opgewekt.

16 BG no. 726.

17 Grotius' nieuwe aantekeningen bij Lucanus (BG nos. 430 en 431) verschenen een jaar later.

18 De uitgaven die Georgius Cassander, Jacobus Pamelius en andere zestiende-eeuwse theologen van oude liturgische bronnen hadden verzorgd.

Hagae, XIV Iulii 1642.

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de Suede, à Paris.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 22 Iulii 1642.

En in dorso: 14 Iulii 1642 W. de Groot.