Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5577. 1642 januari 27. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Blavium nihil opusculis ad conciliationem spectantibus adiuncturum praeter ea, quae tu iusseris, certus sum². De correctionibus ad Cassandrum a Mercerio³ petendis ipsum monebo, in Annotatis tuis corrigenda transmittam. Scio aegre laturum, quod Annotata in Vetus Testamentum⁴ Parisiis excudantur, sed id ego iis quas allegas rationibus, quantum possum, excusabo. De Frislandia latius exquiram Blavii sententiam⁵ neque quicquam de editione decernam antequam tu mihi sis auctor. Libros de Iure belli et pacis⁶ nondum vidi. Spero iam absolutam esse impressionem et de mittendis exemplaribus rem uti iussisti curabo. De Arataeis,⁷ ubi maius otium nactus fueris, cogitare poteris. Neque enim a te intelligi potest alienum esse ut de externa caeli forma aliquid commenteris. Puto hic esse unum exemplar, in quo multa annotasti. Id ut accipias, operam dabo.

Pro novis gratias habeo. Neque iam quod reponam invenio. Nam de victoria Vinariensium⁸ satis scribent alii. Filius minor⁹ brevi ad exercitum suum redibit. Saepius me rogavit Graswinkelius,¹⁰ ut sibi viam velis monstrare, qua res fiscales optime defendere et eum quem iam habet statum ad maiorem splendorem provehere possit. Tu, si placet, cogitata tua impertire ne graveris; id enim unice expetit. De Anglia quid sentias, scire velim. Nam ibi res omnis perturbatissima est.

Illud certe omittere nolo, audisse me ex homine fide digno Riveti fratrem¹¹ e Galliis

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 228. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 5559, beantw. d. no. 5592.

2 De Annotata ad Consultationem Cassandri, eerder in kleine oplage te Parijs verschenen (BG no. 1165), zouden in 1642 zowel in Parijs als in Amsterdam uitgebracht worden in de bundel Via ad pacem ecclesiasticam (BG nos. 1166 en 1167). Wat betreft de voorziene Amsterdamse uitgave bij Blaeu had Grotius al vanaf augustus 1641 instructies laten uitgaan; vgl. nos. 5534 en 5559.

3 Edmond Mercier verrichtte voor Grotius in Parijs diverse secretariaatswerkzaamheden.

4 BG no. 1137; het werk verscheen in 1644 bij Cramoisy te Parijs.

5 De hulp van Blaeu was ingeroepen om enkele geografische problemen op te lossen bij de voorbereiding van de uitgave van De origine gentium Americanarum dissertatio (BG nos. 725 en 726).

6 BG no. 571; de uitgave verscheen begin maart bij Blaeu.

7 Er werd een heruitgave overwogen van Grotius' Syntagma Arateorum uit 1600 (BG nos. 413-414).

8 Op 17 januari was het leger van Lamboy bij Kempen overvallen door het Frans-Weimarse leger van Guébriant.

9 Dirk de Groot was in januari bij zijn oom in de Republiek.

10 Mr. Dirck Graswinckel (1600-1666) was op 1 oktober 1641 bij provisie benoemd tot advocaatfiscaal bij het Hof van Holland (D.P.M. Graswinckel, Grasw., p. 90-117).

11 Guillaume Rivet (1580-1651), sieur de Champvernon, predikant te Taillebourg, had zijn broer, de Haagse hofpredikant André Rivet, op de hoogte gesteld van de strekking van het gesprek dat hij in het kasteel van Taillebourg had gevoerd met de jezuïet Etienne Audebert (Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau I, p. 34-35; Cioranescu, Dix-septième siècle, p. 1762).

[p. 58]

scribere mysterium iniquitatis¹² - ita viam concordiae indigetat - in Anglia excludi, in Gallia vero protestantibus obtrudi debuisse. Vide quam illi homines ab omni conciliatione sint alieni.

Vale, frater optime, et hanc ad viduam Langeracensem¹³ epistolam, quaeso, deferri iubeas,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

12 ‘Het geheimnis der wetteloosheid’ (2 Thess. 2:7). De uitdrukking is in protestantse kring ingevoerd door het in 1611 verschenen tractaat van de Franse hugenoot Philippe du Plessis-Mornay, ‘Le mystère d'iniquité, c'est-à-dire l'histoire de la papauté’ (Cioranesco, Seizième siècle, p. 516-520).

13 Louise de Clermont d'Amboise (1589 - ca.1647), weduwe van Gideon van den Boetzelaer († 1634), heer van Langerak, ordinaris Staats ambassadeur in Frankrijk, 1614-1634 (Schutte, Repertorium I, p. 8-9).

Raptim. Hagae, XXVII Ianuarii 1642.

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suede, à Paris.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 5 Febr.

En in dorso: 27 Ian. 1642 W. de Groot.