Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4816. 1640 september 3. Van Willem de Groot¹.

Frater optime,

Non immerito dubitas, an novi conatus principis² feliciores sint futuri prioribus; nihil enim etiamnum attentavit et tantae jam cadunt pluviae, ut viae omnes reddantur inviae.

Quid de editione libri tui ad Evangelia³ constitutum sit, Amstelodamo scripsi⁴; illud addam praeter Corcelium⁵ etiam alium correctioni praeesse, D. Bremium⁶, qui altero

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 4802; beantw. d. no. 4833.

2 Frederik Hendrik bevond zich met zijn leger nabij Rheinberg.

3 Hvgonis Grotii Annotationes in libros Evangeliorvm...; Ter Meulen-Diermanse no. 1135.

4 No. 4791.

5 Etienne de Courcelles, remonstrants theoloog.

6 Daniël de Breen - Brenius - (1594-1664), theoloog te Amsterdam en voormalig medewerker van Simon Episcopius; zie NNBWX, kol. 144v.

[p. 493]

accuratior et in rebus litterariis exercitatior est; tum vero me de Vossii liberis⁷ et Corvino⁸ tum in litteris ad Blavium⁹, tum in litteris ad Vossium mentionem fecisse.

De Anthologia¹⁰ quid constitui velis quidque ego facere debeam, animi pendeo; repetii ego eam a Vossio, ut per uxorem¹¹ ad te remitterem, quemadmodum antea injunxeras. Nunc ex posteriore tua epistola intelligo tibi non displicere, ut et eam Blavius edat, qui sane eam provintiam non defugiet, sed scribit D. Vossius nunquam Blavium tam eximiis typis usurum quam Parisiis reperiri possint; quare iterum de tota hac re ad te refero interea exemplar tuum, donec certiora a te accepero, servaturus in mea custodia.

De reliquiis poeticis¹² facile cum Blavio conveniemus, ut et de notis ad Lucanum¹³, si eas Mairius¹⁴ nolit imprimere.

Miror nos a Diderico¹⁵ nihil accipere; certe oportet Banerium jam viderit, quippe cum ipse Casseliae sit, quo Banerium venisse proxime significavit.

Cum nuper D. Vossius Hagae esset et ego una cum Johnsono¹⁶ apud senatorem Doubletium¹⁷ pranderem, monuit ille me loco valde importuno esse penes se syngrapham patris¹⁸ qua profiteretur se anno 1625 recepisse centum florenos cum promissione restitutionis cum usuris, quas etiam tribus prioribus annis persolverit, et simul ostendit syngrapham. Legi, ut fateor, tunc temporis haud bene animatus; dixi me de tota re cum matre¹⁹ acturum. Illa debitum, de quo etiam ante inaudiveram, recognoscente etiam cum uxore tua locutus sum et praeterita septimana ei sortem et usuras duodecim annorum juxta stipulationis legem transmisi; ille cum antea dixisset se pro dimidio sortis, quae se proprie tangeret, usuras nolle exigere, nunc tantum modum usurarum imminuit et usuras ad rationem quinque in centena singula pro omnibus annis sibi retinuit remissa mihi aliquanta, quae supererat, pecunia cum chirographo. Ita cum ipso 156 florenis 5 stuveris transactum est, quod laetor et tibi gratum fore confido.

Salmasius²⁰ quia jurisconsultos Hagienses in quaestione de mutuo non habet sibi adstipulantes, in totum ordinem incurrit, quasi inde Cyprianus²¹ sua mutuetur argumenta, interea alium denuo nactus adversarium sub nomine Lucii Veri²², quem et ipsum male excepturus esset, nisi jam itineri immineret.

7 Matthaeus en Isaac, zonen van Gerardus Johannes Vossius, hoogleraar te Amsterdam.

8 Johannes Arnoldi Corvinus, rechtsgeleerde te Amsterdam.

9 Cornelis of dr. Johan Blaeu, drukkers-uitgevers te Amsterdam.

10 Anthologia Graeca cum versione Latina Hugonis Grotii edita ab Hieronymo de Bosch. Ultrajecti e typographia B. Wild & J. Altheer MDCCXCV-MDCCCXXII; Ter Meulen-Diermanse no. 534.

11 Maria van Reigersberch vertoefde in het vaderland.

12 Hug. Grotii Poemata, omnia. Editio quarta. Lugduni Batav. Apud Hieronymum de Vogel. MDCXXXXV; Ter Meulen-Diermanse no. 5.

13 M. Annæi Pharsalia... Additæ sunt in fine Hvgonis Grotii notæ... Amsterodami Apud Ioannem. Blaeuw. A.^o MDCXLIII; Ter Meulen-Diermanse no. 430.

14 De Leidse uitgever Jean le Maire.

15 Grotius' jongste zoon was op weg naar het leger van de Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

16 Samson Johnson, hofpredikant van Elisabeth Stuart, gewezen koningin van Bohemen.

17 Mr. George Rataller Doubleth, raadsheer in de Hoge Raad.

18 Jan de Groot; hij was op 3 mei 1640 overleden. Betreffende de schuldbekentenis zie ook nos. 4833 en 4849.

19 Aeltgen Borre van Overschie.

20 Claude de Saumaise, Frans klassiek filoloog, hoogleraar te Leiden.

21 Cyprianus Regner van Oosterga; zie no. 4812, n. 13.

22 Specimen controversiæ, Quæ est, De Mvlti alienatione, Inter Jurisconsultos & quosdam Grammatico-Sophistas. Auctore, Lucio Vero. Het traktaatje, dat kennelijk in 1640 is geschreven door de schoonzoon van Daniel Heinsius, Willem Goes (1611-1686), raadsheer in het Hof van Holland, is bewaard als bijvoegsel (p. 217-240) bij Wilelmi Goesii Vindiciæ, Pro recepta De mutui alienatione sententia. Accedit specimen ejusdem Controversiæ. Lugduni Batavorum Ex officina Adriani Wijngaerden. A^o MDCXLVI.

[p. 494]

Prodiit jam tandem Corvini Enchyridion ad Institutiones²³, quod ab auctore tibi missum iri arbitror.

Vale, frater optime, et quam suavissime vive.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

23 Ioh. Ar. Corvini. J.C. Enchiridivm: seu Institvtiones Imperiales, insertis latioribus materijs, theoricè ac practicè digestae, et explicatae per erotemata. Amsterodami, Apud Ludovicum Elzevirium. A.^o 1640. Grotius had kennelijk al eerder op het verschijnen van dit werk gehoopt; vgl. Willems brief van 8 juli 1639 (dl. X p. 442).

Hagae Comitis, III Septembris 1640.

Adres: A monsieur monsieur Grotius, ambassadeur de sa Ma.^té et couronne de Suède prez le roy trèschrestien, a Paris.

Boven aan de brief schreef Grotius: Rec. 12 Sept.

En in dorso: 3 Sept. 1640. W. de Groot.