Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4569. 1640 maart 24. Aan A. Oxenstierna¹.

Excellentissime atque illustrissime domine,

Nocte ferme media, quae inter diem Mercurii et Jovis intercessit, D. Chavigniacus² principem electorem³ e Vincennensi carcere deduxit in domum Anglici legati⁴, ubi nunc latet velut ignotus, donec digresso hinc principe Casimiro⁵ transeat in eam domum, in qua primum excipi solent extraordinarii legati. Promisit se e Gallia non abiturum sine regis consensu. Si quid ultra convenit, id et nos et Anglos hactenus celatur.

Feuquerius⁶ libertatem morte adeptus est quam obiit Theodonisvillae. Ea de causa, ut mutata re, de qua convenerat, Enckefortius⁷ in carcerem Vincennensem reductus est simulque spes de commutandis ejus opera Hornio⁸ Waertioque⁹ evanuit.

Multae adhuc de indutiis tum Italicis tum et universalibus fabulae sunt, sed nihildum apparet. Pontificis potestas in principes ita aperte sperni incipit in ipsa Italia, ut civitas Luccensis fratrem¹⁰ et propinquos cardinalis cujusdam¹¹ contra pontificis literas in vincula dederit.

1 Gedrukt Epist., p. 607; Oxenst. Skrifter 2. afd. IV, p. 23.

2 Léon le Bouthillier, graaf van Chavigny, Frans staatssecretaris van buitenlandse zaken.

3 Karl Ludwig van de Palts; hij was medio oktober 1639 bij Moulins gearresteerd.

4 Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant te Parijs.

5 Jan II Kazimierz.

6 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

7 Adriaen von Enkefort, keizerlijk officier.

8 De Zweedse veldmaarschalk Gustav Karlsson Horn.

9 Johan van Werth.

10 Nicolao Franciotti; ook een derde broer, Bartolomeo, was tijdelijk in arrest gesteld.

11 Kardinaal Marcantonio Franciotti, bisschop van Lucca.

[p. 159]

Lamilleraei¹² pulcher erit exercitus et princeps Arausionensis magna promittit.

Foedus Austriacorum inter se, quod mitto¹³, ostendit eos neque extra malorum esse sensum neque negligenter in quaerendis malorum remediis. Dabunt nunc operam in futuro conventu Badensi, ut Helvetios sub obtentu foederum antiquorum aut in belli Alsatici societatem pertrahant aut certe jus scribendi militis, commeatus et bello necessaria ab ipsis habeant romanensibus satis pronis ad talia, protestantibus vero anxiis ob suspecta non minus Gallorum quam Hispanorum consilia.

Ut Rhaetorum sibi studia concilient, videntur Austriaci nonnulla de pactis anni 1620¹⁴ remissuri. Etiam in Suevia Hispanus militem legit; multum frumenti Cellam convehitur.

Ad Brissacum ager conseritur et Basileae Gallico militi vestes parantur; Curtius¹⁵ autem apud Bavarum¹⁶ est. Is Bavarus et Saxo¹⁷ in Thuringia exercitum faciunt, quem Vinariensibus opponant; quorum et quidam male habiti sunt a Würtzburgensi milite.

Longavillanus¹⁸ convaluit et dicitur Hochstam ad Moenum oppugnare. Volkmarus¹⁹, regis Daniae filius, Bruxellae est et tria millia militum colligit in usum Hispani.

Rex Angliae arbitrum se offert ejus controversiae, quam Batavi cum Danis habent. At Batavis non minus quam Gallis suspecta est Angli Danique arcta conjunctio et splendida illa Hispani in Angliam legatio²⁰.

Deus, Excellentissime et illustrissime domine, Sublimitati tuae faveat semper.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

12 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye, maarschalk van Frankrijk.

13 Het betreft hier het verdrag van Ebersdorf, gesloten op 18 september 1639; zie no. 4534, n. 7. Grotius ontving deze copie van de Zweedse nieuwsagent in Zürich, Marini; vgl. no. 4549 en n. 8.

14 Grotius doelt waarschijnlijk op de verdragen van Milaan van 15 januari 1622; zie Rott, Hist. représ. dipl., t. III, p. 497-519.

15 De vicekanselier Ferdinand Siegmund Kurz, graaf van Senftenau (1592-1659).

16 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

17 Johann Georg I, keurvorst van Saksen.

18 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

19 Valdemar Christian, graaf van Sleeswijk-Holstein.

20 Antonio Sancho Dávila y Toledo, markies van Velada, extraordinarius Spaans gezant in Engeland.

Lutetiae, 14/24 Martii 1640.

Fama hic est hostem abiisse a Creutznaco. Brissaci nummi Gallici cuduntur cum inscriptione: Deus transfert regna.

Liber in cardinalem scriptus²¹ publico parlamenti decreto comburitur.

Quam Melandro²² donationem bonorum in episcopatu Basileensi rex Suediae²³ fecerat, eam rex Galliae confirmat.

Princeps Casimirus cum legato Polonico²⁴ die Martis discedet. Haerebit decem aut amplius dies Bruxellae. Feuquerii vidua²⁵ ab hostibus detentatur, ut libertas quaeratur Enckefortio.

Ad finem Picardicum duo erunt exercitus Milleraei et Chaunii²⁶, qui se jungent, si sit opus. Burdegalensis archiepiscopus²⁷ cum classe it in Mare Internum.

Dux Parmensis²⁸ imperium accipiet in copias principum Italiae inter se pro pace foederatorum.

21 Optati Galli de cavendo schismate. Ad Illvstrissimos ac Reuerendissimos Ecclesiae Gallicanae Primates, Archiepiscopos, Episcopos. Liber paraeneticvs. M.DC.XL. Zie ook no. 4560, n. 34.

22 Peter Melander, graaf van Holzapfel.

23 Gustav II Adolf († 1632).

24 Christophe Corvinus Gasziewski.

25 Anne Arnauld.

26 Honoré d'Albert, hertog van Chaulnes, maarschalk van Frankrijk.

27 Henri d'Escoubleau de Sourdis, aartsbisschop van Bordeaux.

28 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

[p. 160]

Rex Hispaniae indutias Italiae non vult, nisi et comitatui Burgundiae consulitur. Hispaniae exercitus ad Turcam²⁹ se tenet.

29 Murád (Amurath IV) was op 9 februari overleden; hij werd opgevolgd door zijn broeder Ibrahim.

Adres: Axelio Oxenstiernae, sacrae reg. Maj. regnorumque Sueciae senatori et cancellario.