Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3806. 1638 oktober 16. Aan Willem de Groot⁵.

Et valetudo et vires, mi frater, rediere, pro quo serio vos Deo immortali agere gratia certus sum.

Ad Fontarabiam fuit quidem militum aversus a pugna animus. Sed artes intervenerunt ducis Valettae⁶ principi Condaeo⁷ et archiepiscopo Burdegalensi⁸ invidentis. In eum, postquam ad regem⁹ vocatus non venit, dantur judices¹⁰, qui absentem reum peragant.

5 Gedrukt Epist., p. 880. Gedeeltelijk in vert. in Brandt-Cattenb., Leven II, p. 194. Antw. op no. 3789.

6 Bernard de Nogaret d'Epernon, hertog van La Valetta.

7 Henri de Bourbon, prins van Condé.

8 Henri d'Escoubleau de Sourdis.

9 Lodewijk XIII.

10 Charles de Machaut en Charles le Roy de la Potherie.

[p. 634]

Ego neque hic neque apud vos quicquam hoc anni tempore boni exspecto.

Reginam matrem¹ velit rex ire Florentiam, quod illa semper abominata est multis de causis.

Maris res tractari apud vos sedulo, laetum nobis. Filium² quod ad actiones forenses et hortaris et instruis, in eo maximum mihi beneficium praestas.

Neuportio³ gratulor successum.

Pertulit ad me vir insignis theologus Anglus⁴ partes literarum, quas olim ad Crellium⁵, qui ad me humanissime scripserat, pari humanitate respondi. Hanc lenitatem meam Socini⁶ sectatores in argumentum trahere volentes consensus mei cum ipsis particulas illas literarum in Anglia sparsere. Mallem integras vulgassent. Apparuisset enim me nihil demutasse de sententia. Quod ego illi theologo tum ex libro meo de Iure Belli ac Pacis titulo de Poenarum communicatione⁷ et illo pro Veritate Religionis Christianae⁸, non uno loco, tum vero ἐϰ τῶν ἀνεϰδότων ad Matthaeum ita manifestum feci, ut facile et socinianis et iis, qui me socinianum esse vellent, sit ora occlusurus.

De rebus fiscalibus quicquid futurum est, doce nos, quaeso, ut ejus, quae apud vos agitur fabulae velut spectaculo me oblectem.

Nova facta est Oxoniae editio libri mei de satisfactione Christi contra Socinum⁹ et ejus, quem pro defensione hujus scripsit Vossius¹⁰ procurante Samsone Iohnsono¹¹, viro eruditissimo, archiepiscopi¹² domestico, qui nunc iturus est ad vos, ut reginae Bohemiae¹³ sacra administret.

Si quid intelligas de Procopii editione¹⁴ et de iis, quae inter Salmasium¹⁵ Heinsiumque¹⁶ peraguntur, rogo me gnarum facias.

1 Maria de Medici.

2 Pieter de Groot.

3 Mr. Willem van Nieupoort.

4 Vgl. p. 619, no. 3796.

5 Johann Crell (1590-1633), Duits sociniaan theoloog.

6 Faustus Socinus (1539-1604), grondlegger van het socinianisme, een rationalistische stroming in het protestantisme.

7 Zie no. 3796 p. 619 n. 7.

8 Voor de titel van dit werk zie men no. 3796 p. 619 n. 8. Vgl. voor de kwestie no. 3764, p. 571 en n. 7 aldaar.

9 Defensio fidei catholicae De satisfactione Christi Adversus Favstvm Socinvm, 1617; Ter Meulen-Diermanse, no. 922. De bedoelde Engelse uitgave is die van Oxford 1636; zie Ter Meulen-Diermanse, no. 925.

10 Responsio ad Iudicium Hermanni Ravenspergeri de libro, ab Hugone Grotio, Viro Clarissimo pro catholica fide de satisfactione Iesu Christi, scripto adversus Faustum Socinum. Lugduni Batavorum, excudit Ioannes Patius, anno 1618; zie C.S.M. Rademaker, Gerardus Joannes Vossius Zwolle 1967, p. 277.

11 Hij was de opvolger van Dr. Griffith Higgs (1589-1659).

12 William Laud.

13 Elisabeth Stuart, weduwe van de in 1632 overleden Winterkoning, Frederik V van de Palts.

14 Zie no. 3444 p. 70 n. 9.

15 Claude Saumaise - Salmasius -, hoogleraar in de klassieke filologie te Leiden.

16 Daniel Heinsius.

[p. 635]

Vale cum uxore¹, liberis², parentibus³, amicis.

Tuis bene meritis obligatissimus frater
H. Grotius.

1 Alida Graswinckel.

2 Voor hun namen zie men dl. VIII no. 2912 p. 3 n. 2.

3 Jan de Groot en Aeltgen Borre van Overschie.

Lutetiae, 16 Octobris 1638.