Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3470. 1638 februari 26. Aan J.A. Salvius¹.

Illustrissime Domine,

Discessum hostilium copiarum e Pomerania paucis tantum ibi praesidiis relictis, deinde Daniae regis² cum Polono³ certamen et alterum propinquum cum caesarianis Holsatiae agros insidere parantibus, laetus Excellentiae Tuae literis datis 22 Ianuarii⁴ intellexi.

Daniae regis ejusdem pro pace labor sicut a nostris rejiciendus non est, ita suspectus est Gallis, quanquam ego illis affirmo rectoribus⁵ nostris placere conjunctim agi. Coloniensis conventus evanescit, credo, sed Romae pontifex⁶ molitur inducias.

Regina⁷ hic quin gravida sit, vix ultra dubitatur. Medici et astrologi virilem stirpem ei pollicentur. Quod si exitu probatur, magna erit reginae auctoritas pacem cupientis haud dubie. Nec desinit cum ea arcana literarum commercia habere Hispanus⁸.

Moram Schmalzii⁹ glaciei hic assigno, satis probabiliter. Caeterum a Batavis pecuniam et aliquid promissi in posterum jam impetratum intelligo.

Ab Anglis nec quid obtentum sit scio nec quid obtineri possit satis video, ita perplexantur, et audio novum ab Anglia legatum¹⁰ ivisse in Hispaniam. Valde illi avent intelligere pactorum Wismariensium consummationem¹¹, ut metere ipsis liceat de alieno semente. Interim, quam cum Gallis habuerunt, controversiam de repressaliis ad quinque ferme milliones pervenientem, ea composita est, sed nondum signata transactio.

Palatini, qui hic sunt¹², regem¹³ non sunt visuri.

1 Gedrukt Epist., p. 404. Antw. op no. 3440. Johan Adler Salvius was Zweeds gezant, residerende in Hamburg.

2 Christiaan IV.

3 Wladislas VII (IV).

4 No. 3440.

5 Voor hun namen zie men no. 3424, p. 40 n. 1.

6 Urbanus VIII.

7 Anna van Oostenrijk, koningin van Frankrijk.

8 Philips IV.

9 Peter Abel Schmalz, secretaris ter Zweedse kanselarij.

10 De opvolger van Walter Aston (1584-1639). Engels gezant te Madrid, werd Arthur Hopton († 1650).

11 De ratificatie van het verdrag van Wismar, gesloten op 30 maart 1636 tussen Frankrijk en Zweden, vond eerst in maart 1638 plaats.

12 Moritz en Eduard van de Palts.

13 Lodewijk XIII.

[p. 111]

Dux Vinariensis¹ Henningam cepit, Cellam oppugnat, ad Rynfeldii fossam opera sua perduxit. In Germaniae interiora quominus penetret, deëst ei peditatus. Neque Galli ulla eo auxilia jam mittunt. Missuros se dicunt Majo exeunte. Id vero tardum est colligente omnem e Suevia militem Brisaci praefecto².

Helvetiorum, qui Badae est, conventus imperatoris³ concitatu misit ad ducem Vinariensem, ut a Rynfeldii obsidione absisteret. Ad hoc qui Helvetiorum pontificii sunt, duci vim minantur, sed retinentur a protestantibus et legato Gallico⁴, qui, si quid tale coeptetur, regem fedus pro rupto habiturum aperte pronuntiat.

At Hohentwilae praefectus⁵ deserto duce Everhardo⁶, cujus pactionem cum imperatore religioni suae ait esse contrariam, in tutela Galliae se futurum pollicetur. Est ea non parva accessio ob magnum uberemque agrum.

Germani, qui hic sunt⁷, re concepta posse a se transrhenanam nobilitatem in arma, civitatem in desertionem impelli, urgent regis ministros, ut copiae partim Germanicae partim Gallicae mittantur Vinariensi. Sed parum hactenus promovent, pereunt occasiones incertum quando rediturae.

Putatur brevi justus Galliae exercitus in comitatu Burgundiae fore.

Praeerit ei dux Longavillanus⁸, qui modo Sedano rediit, sed abducere inde nequivit comitem Suessionensem⁹ quanquam ostentato ei matrimonio opulento Mariae, filiae Mantuani antehac ducis¹⁰, quae ut in Gallia nata, domus Nivernensis bona in Gallia sita jure Albinagii¹¹ sibi vindicat, contra quam venit disputatum huc missus novi ducis¹² aut matris ejus¹³ episcopus Casalis¹⁴.

Comes Arcurtius¹⁵, Elbovani¹⁶ frater, e Lotharinga domo ducere parat cardinalis cognatam, infelicis Puylaurentii viduam¹⁷, et quo viduitatem solatur haeredem. Is est Arcurtius, cujus virtuti receptas insulas debet Gallia.

Landgravii vidua¹⁸ sollicitos nos habet. E Batavis literae putant eam popularium consiliis pacem calide cupientibus cessuram. Galli proceres et qui hic sunt

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

2 Hans Heinrich von Reinach.

3 Ferdinand III. Zijn vertegenwoordiger in Baden was Peter von Schwarzenberg.

4 Blaise Méliand.

5 Konrad Widerholdt.

6 Eberhard III, hertog van Würtenberg.

7 Wellicht dezelfden als bedoeld in no. 3445, p. 72 n. 13.

8 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

9 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

10 Maria Louisa Gonzaga (1611-1667), dochter van Carlo Gonzaga (1580-1637), hertog van Nevers, sedert 1630 hertog van Mantua. Zij en haar zuster Anna maakten aanspraak op de Franse bezittingen van haar vader.

11 Over het droit d'aubaine zie IV, p. 404 n. 2.

12 Carlo III Gonzaga (1629-1665), hertog van Mantua, kleinzoon van Carlo I Gonzaga, hertog van Nevers en van Mantua.

13 Maria Gonzaga, dochter van Frans IV, hertog van Mantua.

14 Scipio Agnelli († 1653).

15 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt (1601-1666).

16 Charles II de Lorraine, hertog van Elboeuf (1596-1657).

17 Marguerite-Philippine de Coislin, weduwe van de in 1635 gestorven Antoine de Laage, hertog van Puylaurens; zij was een nicht van De Richelieu.

18 Amelia Elisabeth van Hanau-Münzenberg, weduwe van Wilhelm V van Hessen-Kassel.

[p. 112]

landgravii juvenes¹ meliora sperare nos jubent. Ea si se subduxerit, quando princeps Vinariensis magis in Gallorum quam sua est potestate, nihil in Germania restat Suediae federatum, nec quicquam impediret, quominus hinc Galli, inde Suedi excitati eorum, qui societate abierunt, cura de Germania, quicquid rapere possunt, sibi sumant.

Bene rem gerat floreatque Excellentia Tua.

Scribebam 16/26 Februarii 1638.

Excellentiae Tuae observantissimus perpetuo studio
H. Grotius.

1 Moritz en Eduard van de Palts.