Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3445. 1638 februari 6. Aan A. Oxenstierna⁸.

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Valde mihi dolet, quod non tantum adversa multa e Pomerania nuntiantur, sed et a Lactucariis⁹ culpa eorum conjicitur in excellentissimos regni Suedici rectores¹⁰, quorum lentitudinem, aemulationes inter se, invidiam in Bannerium¹¹ gentili loquacitate incusant. At exterorum alii Bannerium¹² reum subdunt malae fortunae ejusque amicitias apud Claudium¹³ Othonemque¹⁴ suspectant.

Negotium de Moldavia¹⁵, de quo postremis literis¹⁶ per notas arcaniores significaveram, vix est, ut succedat.

Negat pater Josef¹⁷ Vindicis¹⁸ animum pati, ut quicquam moliatur, quo decrementum in Hungaria¹⁹ aut alibi accipiant.

Pulchrum alioqui fuerat Cosaccos²⁰ Augusto²¹ subducere. Nec desunt

8 Gedrukt Epist., p. 399; Oxenst. Skrifter 2 afd. II, p. 441.

9 Lactuca is een codenaam voor Frankrijk.

10 Zie voor hun namen no. 3424, p. 40 n. 1.

11 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

12 De naam ‘Bannerium’ staat in de tekst in cijfer: 11.70.78.112.72. 66.37.48.30.113.118.

13 Claudius is een codenaam voor Polen.

14 Otho is een codenaam voor Pruisen.

15 De naam ‘Moldavia’ staat in de tekst in cijfer: 61.17.60.10.27.69.71.27.

16 No. 3436.

17 François Leclerc du Tremblay - père Joseph -, de bekende gunsteling van De Richelieu. De woorden ‘pater Josef’ staan in de tekst in cijfer: 62.70.68.72.4. 71. 73. 67.33.13.

18 Schuilnaam voor Lodewijk XIII van Frankrijk.

19 De naam ‘Hungaria’ staat in de tekst in cijfer: 14.81.24.9.70.66.71.80.

20 Het woord ‘Cosaccos’ staat in de tekst in cijfer: 22.42.34.27.22.119.17.67.

21 Codenaam voor de koning van Polen, Wladislas VII (IV); het woord ontbreekt in de uitgave der Oxenst. Skrifter.

[p. 72]

speciosi obtentus aera per XX annos non soluta, attentata religio, libertas et querelarum aliae.

Pyrrhoni¹ videtur melius quam antehac cum Lactucariis convenire. Nihil tamen de auxiliis peractum est.

Quingenta scutatorum millia destinata audio maritimis paratibus. Ad Oceanum pertinere ostendunt naves quadraginta, quae ei mari sunt idoneae; accedunt incendiariae XII et aliae, quas flutas dicunt, ferendo pediti. Alii propositum putant alere Portugalliae motus², quos nondum resedisse ajunt. Alii, quod credibilius, Flandriam³ peti idque video suspicari etiam Liliarios⁴ minus aequo id laturos⁵ animo, quamdiu cum ipsis actum nondum est. Naves longae quindecim et aliae viginti parantur ad infestandas, ut fama est, maris Italiam Hispaniamque alluentis insulas.

Manet spes de reginae⁶ utero precesque pro ea fiunt. Purgavit se cardinali Riceliaco cardinalis Valetta⁷.

Multus in aula sermo de adjicienda Normannia ad ceteras cardinalis Riceliaci praefecturas; de danda Longavillano duci⁸, qui Normanniam habuit, Burgundiae praefectura; Aequitaniae autem principi Condaeo⁹ pro Burgundia; Arvernis Espernonio seni¹⁰ pro Aquitania additis pecuniis, quibus pensetur inaequalitas. Dux Lafortius¹¹ mitti dicitur ad bellum in Navarra comitatuque Ruscinonensi, qui in Pirenaeis est saltibus, gerendum. Dux Vinariensis¹² Gallos, si ad se mittantur, mansuros secum non sperat. Germanos, cujus gentis tribuni hic sunt octo aut novem¹³, tutandis finibus et internae quieti servandos aperte satis significat is, cui nunc maxima pars negotiorum publicorum incumbit, pater Josephus.

Palatini¹⁴ regem nundum videre, quod eos aperto apud se esse capite rex nolit, sicut antehac idem duci Venariensi electoralem et ipsi sanguinem pro se adferenti rex denuntiaverat. Legati Angli¹⁵ consultationem ea de re in Angliam rejecere, quanquam nec ibi apud regem Britanniae¹⁶ tecto capite his principibus esse licuerit. Si contenti fuerint sedile sibi offerri apud reginam, ut duci Vinariensi oblatum fuit, confido obtenturos. Bauditzius¹⁷, si elector Palatinus¹⁸ arma

1 Schuilnaam voor Bernhard van Saksen-Weimar.

2 Het betreft hier de onlusten te Evora, ontstaan naar aanleiding van Spaanse belastingheffingen.

3 De naam ‘Flandriam’ staat in de tekst in cijfer: 92.70.24.90.55.80.23.

4 Lilium is een codenaam voor Engeland.

5 De uitgave der Epist. geeft ‘laturus’.

6 Anna van Oostenrijk, koningin van Frankrijk.

7 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

8 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

9 Henri de Bourbon, prins van Condé.

10 Jean Louis de Nogaret d'Eperon de La Valette.

11 Jacques Nompar de Caumont, hertog van La Force.

12 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

13 Onder hen waren Christoph Martin, vrijheer van Degenfeld, Ludwig von Schmidberg, Zillart, Johann von Streiff.

14 Moritz en Eduard van de Palts.

15 John Scudamore en Robert Sidney, graaf van Leicester, resp. ordinarius en extra ordinarius Engels gezant te Parijs.

16 Karel I.

17 Wolf Heinrich von Baudissin.

18 Karl Ludwig van de Palts.

[p. 73]

sumat - sed de ea re spem mihi nullam Angli faciunt - promittit mille homines. Rusdorfius¹ se ejus domus negotiis extricare vult, quod Ferentium² gratia validiorem videat. Dari intelligo ex Anglia electori unde vivat trecenta francorum millia annua, matri³ prope tantundem, Roberto⁴ viginti quinque millia, ceteris nihil definiti, sed pro necessitatibus.

Is, qui hinc Hanoviam cum pecunia remissus fuerat, Russavius⁵, Francofurti ad Maenum detinetur.

Mauri Caesareae, quae Algeria vulgo dicitur, enata ob captivos cum Gallis controversia castellum, quod juxta struxerant Galli diruerunt palamque hostilia in eos agitant.

Ad comitem Suessionensem⁶ plenius regi, id est cardinali, conciliandum mittitur Sedanum dux Longavillanus oblaturus ei ductum belli per Italiam.

Perseverant tum imperator⁷ tum cardinalis Hispanus⁸ non dare tuti itineris literas, hic Batavis⁹, ille principibus Germanis¹⁰.

Illud pro vero non affirmaverim, quod hic lactandae plebi spargitur, pugnasse jam mari Portugallenses in Castellanos publicisque sacerdotum et monachorum concionibus illorum animos incendi.

Quantum a Dunquercanis periculum in mari adierit D. Vosbergius¹¹, scribendum D. Camerario¹² relinquo.

Venit ad me heri princeps Condaeus sollicitus, ut apparebat, ob de pace Suedica rumores. Respondi comia nec obligantia.

Deus, Excellentissime et Illustrissime Domine, optima Tuae Sublimitati suggerat et eventu prosperet.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 Johann Joachim von Rusdorf.

2 Thomas Ferentz.

3 Elisabeth Stuart, weduwe van de in 1632 overleden Winterkoning, Frederik V van de Palts.

4 Ruprecht van de Palts.

5 Samuel Rousseau.

6 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

7 Ferdinand III.

8 De kardinaal-infant don Fernando.

9 Zij waren, voor zover mij bekend, nog niet aangewezen.

10 Bedoeld zijn degenen die zich niet bij de vrede van Praag hadden aangesloten, zoals bijvoorbeeld Bernhard, hertog van Saksen-Weimar, Wilhelm VI, landgraaf van Hessen-Kassel en Karl Ludwig van de Palts.

11 Capar van Vosbergen.

12 Ludwig Camerarius, Zweeds gezant in Den Haag.

Lutetiae, 6 Februarii nov. Cal. 1638.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.