Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

[p. 514]

3220. 1637 augustus 22. Aan J.A. Salvius¹.

Excellentissime Domine,

Iam nunc accipio literas Excellentiae Tuae datas 25 Iulii/5 Augusti² et pariter cum iis judico maximam D. Bannerio³ laudem accessisse ex hoc receptu. Alia sunt fortitudinis opera, hoc vero prudentiae, quae cum inter omnis vitae humanae decora tunc etiam in militia excellit. C. Caesar apud Lucanum⁴ in mari a gravi tempestate deprehensus sic loquitur:

‘Quantusne evertere’ dixit
‘Me superis labor est, parva quem puppe sedentem
Tam magno petiere mari?⁵

Paria dicere Bannerius potest, unius nec maximi exercitus ductor, tot petitus exercitibus undique in se coactis, amicis nihil aliud quam spectantibus. Ergo quod tantis adversum se coitionibus elusis ad tuta pervenit, gratulandum ipsi, gratulandum Suediae, gratulandum et iis, quorum interest nos salvos esse, qui sane plures sunt quam qui hoc intelligant aut, si intelligunt, profiteantur. Credibile sane est tantas copias, quae nostros insectantur, sibimet ipsis brevi graves fore. Et jam ex Germania literae nuntiant partem eorum retroiisse in Rheni ripam ferme sex mille.

De rebus Gallicis video ad nos saepe laeta magis quam vera adferri. Ego sicut illis opto prosperrima, ita auctor nisi rerum aut certarum aut valde probabilium haberi nolim.

De Breda, quin ad dominum suum reditura sit et quidem brevi, non dubito. Galli post gestas res hoc anno neque spernendas neque maximas satis puto habebunt tutari sua, quando desperatis Bredae rebus promtum erit cardinali Hispano⁶ Belgicas vires eo vertere.

Elector Brandenburgicus⁷ pacis ultra aequum avidus nihil aliud quam hostem putavit.

Quae super federe suo cum Gallis⁸ restabant difficultates, eas omnes nunc sublatas praedicant Angli⁹: sed id suspensum est iis conditionibus, quarum exitum vix sperare est. Interim nihil pro Palatinis¹⁰ fit, nulla belli onera subeunt Angli, fruuntur commerciis, operam suam Austriacis jactant.

Wismariensium pactorum¹¹ valde hic expetitur probatio neque dubium

1 Gedrukt Epist., p. 353. Antw. op no. 3194. Johan Adler Salvius was Zweedse hofraad en gezant; hij resideerde te Hamburg en te Osnabrück.

2 No. 3194.

3 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér. Vgl. ter zake no. 3194, p. 472.

4 De latijnse episch dichter Marcus Annaeus Lucanus (39-65) uit Cordova.

5 Lucanus, Pharsalia V 654-656.

6 Don Fernando; zie IV, p. 412 n. 11.

7 Georg Wilhelm, keurvorst van Brandenburg.

8 Zie no. 3166, p. 426 n. 4.

9 Waarschijnlijk bedoelt Grotius de beide Engelse gezanten in Parijs, de ordinarius John Scudamore en diens extraordinarius collega Robert Sidney, graaf van Leicester.

10 De beide paltsgraven Karl Ludwig en Ruprecht; zie VI, p. 285 n. 3.

11 Het verdrag van Wismar tussen Zweden en Frankrijk werd op 30 maart 1636 gesloten, doch eerst in het najaar 1637 geratificeerd.

[p. 515]

habeo, quin facile impetraturus sis ab eis et pecuniae nonnihil et ut ea mutentur, quae magnus dominus cancellario¹ minus placebant.

A Daniae rege² non video, quid sperari possit, nisi ne nobis noceat. Nec aliter judicare de eo mihi videntur Angli.

Ivoium in Lutzenburgico cepit Castilionaeus³ octingentis militibus defensum. S. Pauli fanum desertum ab hoste incendit miles cardinalis Valettae⁴, isque Hesdinum ire creditur; nam Montem Hannoniae bonis cum copiis tuetur Piccolominius⁵.

Femineae molitiones contra eos, qui nunc plurimum possunt, in causa fuere, cur quidam ex reginae⁶ cubiculariis caperetur et torqueretur. Abbatissa Vallis Gratiae⁷, quae fratrem habet Vesontionis praefectum⁸, demoveretur loco, literae ibi atque alibi caperentur ab ipso, quod magnae rei creditae inditium est Franciae cancellario⁹. Alius nobilis e reginae domo relegatus¹⁰.

Literae ex Germania metum indicant pro Erfurdo, Hanovia, Lunemburgo. Bis mille Croati ad Norimbergam conspecti, Hanoviam contra ire creduntur. Waertium¹¹ alii in Bavaria, alii in Badensi agro aiunt esse.

Sabaudum¹² adhuc Itali tanquam respectantem ad Hispani¹³ amicitiam suspectant. Nihil ibi terra nec plus mari geritur.

Excellentiae Vestrae servus observantissimus
H. Grotius.

1 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

2 Christiaan IV.

3 Gaspard de Coligny, graaf van Châtillon.

4 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

5 Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi, bevelhebber van Ferdinand II.

6 Pierre de La Porte, hoveling van de Franse koningin Anna van Oostenrijk. Vgl. ter zake nos. 3215 en 3217.

7 Louise de Milley.

8 Niet geïdentificeerd.

9 Pierre Séguier.

10 Hercule de Patrocle-Seguin.

11 Johan van Werth, ruiteroverste in dienst van de keizer.

12 Vittorio Amedeo, hertog van Savoye.

13 Philips IV.

Scribebam 12/22 Augusti 1637.

Rustici quidam eorum, qui arma contra regis¹⁴ imperium sumsere, caesi in agro Quercinio; sex millia fert rumor cuncta in majus augens.

14 Lodewijk XIII.