Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3133. 1637 juni 25. Aan J.A. Salvius³.

3134. 1637 juni 26. Aan L. Camerarius⁴.

Illustrissime Domine,

Literas sub hoc ipsum tempus ab Illustrissima Magnitudine Tua binas accipio datas alteras XXIV, alteras XXX Maii⁵. Ex his et ex iis, quas a Dn. Salvio⁶ habeo gaudeo intelligere florentem statum exercituum sociorumque per Germaniam. Gaudebo etiam magis cognoscere novarum e Suedia copiarum adventum cis mare, et quid de se constituturus sit magnus cancellarius⁷. Batavi, spero, jam se moverint vectante aura pecuniae Gallicae.

De Gallorum conatibus, quanquam seris, est cur bene speremus. Initia non mala sunt: captum a cardinali Valetta⁸ fratreque ejus⁹ Cimacum et jam castellum Cameracesii quod dicitur; Landresia pressa valde, modico intus praesidio victuque; exercitus in eo fine Gallorum egregius XV^m peditum, VI¹⁰ millia equitum, machinae LXXX.

In comitatum Burgundiae post receptam Romaniae arcem ingressus dux

3 Gelijkluidend aan no. 3130 dd. 25 juni 1637 aan S. Bielke; zie aldaar, p. 366. Antw. op no. 3092. Voor geadressseerde, Johan Adler Salvius, zie men no. 2919, p. 19 n. 1.

4 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 89. Gedrukt Epist., p. 336. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

5 De brieven van Camerarius aan Grotius ontbreken.

6 Johan Adler Salvius, hofkanselier en gezant van Zweden, residerend te Hamburg en Osnabrück.

7 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

8 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

9 Henri de Nogaret de Foix de La Valette, hertog van Candale.

10 In de copie te Uppsala staat abusievelijk: XVI.

[p. 373]

Bernhardus¹ habens secum V^m equitum, II^m pedites, cui adest cum auxiliis Gallicis Hallerius² ducens V peditum millia, equites octingentos; capta ab iis Champlitum et Autrea; sub idem tempus in eundem comitatum ingressi via Salinarum dux Longevillanus³, via autem S. Claudii dux Rohanius⁴ bonis cum copiis, quae spem Gallis faciunt brevi redigendi in suam potestatem eum comitatum.

Accedit et mari fortuna non mala. A.S. Tropesii et a S. Raphaëlis portu, qui in ora sunt Galliae Narbonensis, rejecta classis Hispanica vi navium ad Gallos mercatores pertinentium, deinde et ducum militumque accursu: tum vero captus a Gallis portus Biscaviae Hispanicae; Langania is dicitur⁵. Ea, quam dixi, classis Hispanica constat XXV bonis navibus, XX feluccis, quo major Gallorum gloria est.

Adversi, praeter quod Rhaeti magis magisque ad Hispanorum nutus pecuniasque respectant, nihil admodum, nisi quod Nicaeam Paleae in Montisferratensi agro cepit Hispanus.

Haec, quae dixi, ostendent a vero non abire Charnassaeum⁶, cum ait de pace inter Gallum⁷ Hispanumque⁸ sperandum⁹ nihil: praeterea vero, si Batavi Gallorum diligentiam imitentur, esse cur omnia speremus optima.

Ex D. Salvii nunciatis nondum video eam offerri pacem, quae Suedorum pro gloria, Germanorum pro libertate pugnantium vota expleat. Fortibus igitur, ut dicis, factis erit parienda. Certe, ut idem recte observas, quid cum virtute juncta prudentia possit ingens exemplum est Banerius¹⁰.

De Ehrenbredstenio video et hic spem emori. Et qui hic sunt landgravii fratres¹¹ multum de corruptis terris suis loquuntur. Forte haec damna Westfaliae damnis ulcisci dabitur.

Tegunt Angli Gallique sua pacta. Nisi per Barclajum¹² in aula Suedica cuncta patefiant, merito Suedi aliquid, quod non e re sua sit, suspicabuntur.

Trevirensi¹³ audio libertatem offerri, si probet ipse ipsiusque ecclesia electionem Romani regis¹⁴ et coadjutorem ut vocant, faciat Leopoldum archiducem¹⁵, et culpam deprecetur crimine in Gallorum consilia rejecto.

Stellam¹⁶ puto videris jam et librum, qui sine ipsius nomine ascripto mendaci

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

2 François de l'Hospital, sieur du Hallier.

3 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

4 Henri, hertog van Rohan.

5 De woorden, Langania is dicitur' ontbreken in de uitgave der Epist.

6 Hercule Girard, baron van Charnacé, Frans gezant in Den Haag.

7 Lodewijk XIII.

8 Philips IV.

9 De uitgave der Epist. heeft - m.i. ten onrechte - de lezing ‘peractum’.

10 Johan Gustavsson Banér, Zweeds veldmaarschalk.

11 Christian en Ernst, halfbroers van Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel; zie over hen VII, p. 547 en n. 6.

12 John Berkeley, Engels afgezant naar Zweden.

13 Philipp Christoph von Sötern, keurvorst van Trier, was op 26 maart 1635 door de Spanjaarden gevangen genomen.

14 Ferdinand III was in 1636 tot Rooms koning gekozen, een keuze waarvan de rechtsgeldigheid betwijfeld werd.

15 Leopold Wilhelm, zoon van Ferdinand II.

16 Joannes Tilmanus -Stella-.

[p. 374]

loco Hanoviae prodiit¹. Qui ei suasores fuere defugiunt auctoritatem, postquam Romae comitia Ratisbonensia probata sunt.

Cum summa voluptate intelligo magni cancellarii consiliis firmari, augerique rem Suedicam, et gaudeo praeclarissimarum tanti viri actionum spectatores fore filios nostros².

Veneti pro Suedis legatis³ literas tuti commeatus ab imperatore⁴ volunt impetrare, ut Coloniam eant. Ego vero id officium acceptandi jussum non habeo nec mirum: cum ab hoste eo invitati non simus, nec ex dignitate sit regni, aliorum se facere accessionem.

Quis eventus futurus sit colloquiorum Hamburgi, multum refert: indeenim, quae belli, quae pacis spes erit, dijudicandum. Ut boni quid fiat, aut auferenda aut sopienda esset illa de mari disceptatio; quam ad rem Tuam Illustrissimam Magnitudinem anniti non dubito; ego itidem non desino conferre quicquid possum, gnarus id e bono esse publico. Si quod commentum habes expediendae istius difficultatis, promitto me adjutorem, praesertim cum videam nihil malle comitem Licestrium⁵, Northumbri⁶, affinem.

Sed jam tempus est desinam negotia tua diutius quam oportet interrumpere.

Ero semper, Illustrissime Domine,

Illustrissimae Magnitudini Tuae observantissimus
H. Grotius.

1 Voor de titel van zijn boek zie men no. 2957, p. 90 n. 6.

2 Cornelis de Groot en Joachim Camerarius.

3 Voor zover mij bekend zijn dezen niet aangewezen.

4 Ferdinand III.

5 Robert Sidney, graaf van Leicester, Engels extra-ordinarius gezant te Parijs.

6 Algernon Percy, graaf van Northumberland, Engels admiraal. Vgl. voor zijn verwantschap met Sidney no. 3120, p. 357 n. 4.

Lutetiae, 16/26 Iunii MDCXXXVII.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsale in margine: Redditae A.^o 1637 1 Septemb. st. n. missae ex Suecia a meo filio.