Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3052. 1637 april 30. Aan Willem de Groot¹.

Iam nunc tuas mihi tradit Meunerius².
Iudicia tua de Mileterii aliorumque scriptis³ laudo. Libebit et Utenbogardi⁴ aliorumque sententias nosse.

Heri ad me venit rector Collegii Sedanensis⁵, qui in subsidium interdum et pastorale munus exercet. Dicit ita se existimare omnes, qui inter reformatos perspicacia valent, concessuros in Arminii⁶ sententiam; maxime vero eos, qui Cameronem⁷ sectantur, visuros eo se cogi, si positis consentanea loqui et non quae struxere ipsi destruere cupiant. Multum lucis adferet scriptum Molinaei⁸ contra Testardum⁹ et Amiraldum¹⁰ ἀνέϰδοτον, quod a Mercerio¹¹ describi antehac¹² feci indicium.

Scriptum pastorum Zelandiae¹³ vidi et miratus sum. Sentient, quid fecerint qui illos huc licentiae provexere. Et tamen puto eos aliquid veri dicere. Sed haec in plebem spargi non optimi moris est.

Quis Rottaeo¹⁴ sit successurus, fac quaeso sciam. Brassero¹⁵ ad munus, quod petit, faveo. Quales sint magistratus illi, qui in Brilla demoventur¹⁶, quomodo affecti erga rempublicam et sacra, scire cupiam.

1 Gedrukt Epist., p. 867. Antw. op no. 3026; tesamen met no. 3062 beantw. d. no. 3082.

2 Meusnier, een oude dienaar van Willem van Oldenbarnevelt.

3 Zie over deze geschriften de nos. 2912 en 2965.

4 Johannes Wtenbogaert.

5 Jean Brazy.

6 Jacobus Arminius.

7 John Cameron; zie over hem IV, p. 312 n. 7.

8 Pierre Dumoulin; voor dit geschrift zie no. 3027, p. 216 en n. 8 aldaar.

9 Paul Testard.

10 Moïse Amyraut.

11 E. Mercier; vgl. no. 3027, p. 217 n. 1 en bijlage no. 5.

12 No. 3027.

13 Zie no. 3026, p. 215 n. 1.

14 De Haagse contra-remonstrantse predikant Henricus Rosaeus. Hij was gestorven op 5 april 1637. De schrijfwijze ‘Rottaeo’ moet op een vergissing berusten.

15 Govert Brasser. Op 22 mei 1637 legde hij de ambtseed als thesaurier-generaal af.

16 Wellicht moet hier ‘Frisia’ gelezen worden; vgl. no. 3026, p. 215 n. 11.

[p. 258]

Te quod attinet, primum velim per Dussenum¹ Adrichemiumque² sic rem praetentes, ne, ut Amstelodami aliquando, operam perdas. Si spes sit boni successus, nolim nimium te malis moveri, quae bene sentientibus evenere antehac. Poteris sine invidia Venuleio³ conventus illos multis jurgiis nihil boni agentes relinquere, ipse curare urbem, quando is nunc est status, ut facilius partibus quam toti consuli possit. Et Hollandiae et federis morbi insanabiles prope sunt. Tamen interdum τῶν δ᾽ ἀποϱητων πόϱον εὗϱε ϑεὸς⁴. Illud e re tua crediderim stipulari, ut, si quando te privatae vitae velis reddere, id tibi liceat. Sunt enim interdum tempora, cum id et sapienter fit et cum gloria, etiam Stoicis auctoribus, quorum sententiam exprimit Seneca libro de Otio sapientis⁵. Et quia id evenire potest, censeam diligenter tibi scripturario labore retinendas et augendas clientelas, ut ego et is, cui ego successi Rotterodami⁶, fecimus.

Petrum⁷, ubi primum tuto venire poterit, hic exspectabimus. Patri⁸ pro diligentia, quam meis impendit negotiis, summas habeo gratias.

De Oetgesio⁹, Bellimontio¹⁰, Aysema¹¹ siquid ultra actum fuerit, edoceri optem.

Haec postquam scripseram, venit me salutatum comes Egmondensis¹² multumque mirabatur, quod is, quem in Hollandiam ad res suas agendas miserat, te nondum accessisset sollicitus, numquid ipsi mali evenisset. Is autem, quem eo dicebat ivisse, non erat senator¹³, de quo scripseram, sed alius praefectus domus comitis, Gallobelga¹⁴.

Petrus ubi ad nos veniet, ferat secum exempla duo aut tria Belgicorum meorum de Veritate Religionis Christianae¹⁵ et carminum aliorum postremamque editionem juris Batavi Institutionum¹⁶.

Vale cum parentibus¹⁷, uxore¹⁸, liberis¹⁹, amicis communibus.

1 Eewout Jacobsz. van der Dussen.

2 Joost Jacobsz. van Adrichem.

3 Schuilnaam voor Johan Camerlingh, pensionaris van Delft.

4 Euripides, Med. 1418: τῶν δ᾽ ἀδοϰὴτων πόϱον εὗϱε ϑεός.

5 Vgl. Seneca, De Otio 1 (28), 4-3 (30), 2 en passim: in het gehele essay wordt het standpunt der Stoici besproken.

6 Mr. Elias van Oldenbarnevelt († 20 juli 1612).

7 Pieter de Groot.

8 Jan de Groot.

9 Anthony Oetgens van Waveren.

10 Simon van Beaumont uit Dordrecht.

11 Foppe van Aitzema.

12 Lodewijk van Egmond.

13 Wellicht de advocaat Ackerlaecken, die ook genoemd wordt in brief no. 3114 dd. 12 juni.

14 Hier kan sprake zijn van Jean de Housse, sieur de Hung.

15 Bewys Van den waren godsdienst In ses Boecken gestelt By Hvgo de Groot. Gedruckt in 't Iaer onses Heeren MCIƆCXXII (= MDCXXII); Ter Meulen-Diermanse, no. 143. Wat precies met ‘carmina alia’ bedoeld is, valt bij deze vage aanduiding moeilijk met zekerheid vast te stellen.

16 De editie van 1636: Inleiding tot de Hollandsche rechts-geleertheyt. Beschreven by Hugo de Groot. Tot Haerlem, Bij Adriaen Roman Boeckdrucker inde vergulde Parsse A.^o 1636; Ter Meulen-Diermanse, no. 762.

17 Jan de Groot en Aeltgen Borre van Overschie.

18 Alida Graswinckel.

19 Zie voor hun namen no. 2912, p. 3 n. 2.

[p. 259]

Lutetiae, 20/30 Aprilis 1637.

Tui amantissimus frater
H. Grotius.