Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

2037. 1635 maart 30. Aan L. Camerarius⁵.

Illustrissime Domine,

Multis modis delectarunt me literae tuae. Nam et singularem in me benevolentiam tuam, quam merito facio maximi, abunde ostendunt et dulcissimae amicitiae, quae mihi cum viro nobilissimo Ioachimo Camerario, filio tuo⁶, intercessit semperque mansura est, sensum mihi innovant et defuncti affinis mei Reigersbergii⁷

5 Gedrukt Epist., p. 140. Voor geadresseerde zie no. 1975, p. 308 n. 4.

6 Betreffende Joachim Camerarius, Ludwigs zoon, zie II, p. 505 n. 10.

7 Johan van Reigersberch (†1632).

[p. 398]

gratam complectuntur memoriam et super injuncta mihi legatione, in qua nihil tanti facio, quanti tibi, viro tanto, me factum esse collegam, gratulatione perfunguntur et multa me docent, quae juvet didicisse. Quare enixe te rogo, ut credas nihil mihi talibus literis accidere posse gratius. Id enim si noris, ut sponte sua ad beneficia conferenda promptus tibi, generis tui ingenio, est animus, non omittes, quantum res tuae ferent, me beare.

Excellentissimus Dn. cancellarius¹ aut jam Meti est aut cras eo veniet per Galliam Caletum, inde porro ad vos atque illac Saxonicas in partes abiturus; cujus consilii sui causas, nempe ut operam det, ne qua cum Caesare² instituatur pactio, quae corpus Protestantium laceret, utque bellum, si opus sit geratur majore quam antehac consensione, regi³ cardinalique⁴ significavit simul duo indicans et res festinationem itineris poscere et se ipsos salutandi mandataque coram accipiendi singulari teneri desiderio; utrum autem utri praeferre debeat, ipsorum se facere arbitrii.

Rex ita quidem rem ipsi reliquit liberam, ut tamen, si commodum est, eum invitet, omniaque in adventum ejus, de quo tamen nihil certum habeo, parantur magnifice. Si huc veniat et coram ipse pro summa non minus rerum cognitione quam potestate, tollat difficultates, quae novum fedus morantur hactenus, erit quod gaudeam me levatum molesto fasce ac proinde laetiore posthac otio fruiturum.

De eo federe quod Gallos inter et Batavos cusum a Charnassaeo⁵ est, fervent et heic et per Germaniam rumores. Et multi, qui quod volunt facile credunt, brevi intra Atrebatum vicinosque fines visuros se Gallica signa spe velut certa praesumunt; quo magis aveo videre pacta, quae sicut spem facere professae hostilitatis non dubito - is enim ab aliquot annis mos Gallis fuit - ita obstringi ad id definiti promissi vinculo regem non puto.

Talia autem bella, quibus pars sociorum magis magisque implicetur et auxilia duris minusque ad res suas tutandis aptis legibus redimat, pars autem sociorum altera extricare se cum velit possit, quantum periculi celent non latere te persuadet mihi summa, qua polles, rerum experientia et ipsa, quam ad me misisti, epistola satis id loquitur.

Wormatiae conventus nihil ferme eximium egit, nisi quod inter ducem Bernhardum Vinariensem⁶ et Ordines de imperio militari ipsi mandando conciliatore Dn. cancellario convenit.

Saxonicorum Ordinum miror prudentiam, qui ab electore⁷ consilium postulari suadent, ne quam seorsim pacem faciat, sociorum omnium praesertim Suetiae tam insigniter meritae de Germania habeat rationem non exclusa etiam a pace Domo Palatina, aemulatuum inter Austriacam Domum et Francicam, ne aut se aut Germaniam esse velit participem, multaque alia egregia.

Masarinus⁸ aliique suadent regi, ut Lotharingiam munimentis praecipuis

1 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

2 Ferdinand II.

3 Lodewijk XIII van Frankrijk.

4 De Richelieu.

5 Hercule de Charnacé; betreffende het verdrag zie no. 1813, p. 94 n. 6.

6 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

7 Johann Georg, keurvorst van Saksen.

8 Giulio Mazzarini; zie over hem no. 1977, p. 313 n. 5.

[p. 399]

nudatam domino¹ reddat. Ego neque regem neque cardinalem tam dejecto esse arbitror animo, de ea re ut cogitent. Ut non Batavos tantum sed et Anglos hostes imperatori² faciant, multum laborant. Id vero quamvis magnum et grave est, apud Batavos multo est quam apud Anglos effectu facilius, ubi praeter legatum ordinarium³ ertraordinarius nunc agit Seniterrus⁴, cardinali factus ex inimico carus admodum.

Laborem tuum in resarciendo federe Suedos inter et Batavos non irritum fore auguror, cum Prussici vectigalis onus ipsa consuetudo talium mitigatrix, tolerabilius effecerit. Pro curatis ad reginam et D. Skyttium literis⁵ obligatum me habes.

Deum precor, illustrissime domine, te ut publicis negotiis diu servet florentemque cum omni familia praestet.

Lutetiae, XXX Martij. Cal. MDCXXXV.

Illustrissimae Dominationis Tuae semper addictissimus
H. Grotius.

1 Karel IV van Lotharingen; zie no. 1950, p. 276 n. 1.

2 Ferdinand II.

3 Jacques d'Angennes, markies van Pougny (of Poigny); hij was sinds 1634 ordinarius gezant in Londen en overleed in 1637.

4 Henri de S. Nectaire; zie no. 2017, p. 374 n. 16.

5 Resp. no. 2035 en no. 2036.

In margine: A^o. 1635. Script. 30 Martij Cal. nov.