Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

1992. 1635 maart 1. Aan P. Schmalz³.

Literas, doctissime Schmalcki, tum quae XXIII tum quae XXVIII Januarii sunt scriptae, nunc demum accipio, cum multo recentiores habeant alii, et in iis capita relationis ab Illustrissimo et Excellentissimo Domino Cancellario⁴ ad Wormatiensem habitae conventum. Omnino quaerenda est ratio literas ita mittendi, ut et cito curentur et in curiosas manus non deveniant, quod evitari non potest, si aut ad me aut ad Heufdium⁵ aut ad Hebsteinium⁶, quos notum est commercia literarum habere nobiscum, mittantur. Aut illa nomina usurpanda sunt, de quibus ego Meti secundis scripseram literis⁷, aut alia non suspecta. Et tamen ne sic quidem recte perventuras spondere ausim. Attamen nihil omittendum, ut recentes inter nos commeent literae. Tuae illae ternae literae venere quidem ad me, sed ex iis binae testudineo gradu.

De Brunefelsio gaudeo, sed serum gaudium; nec minus placet cum Saxone⁸ sublatam controversiam et cum Galliae marescallis⁹ bene conventum.

Hic choreis successit carcer eminentium¹⁰ et saeva in ipsos fama, frater regius¹¹ mussitat. Vastum ubique silentium, velut ademto loquendi audiendique commercio.

3 Hs. Stockholm, RA. Eigenh. oorspr. Gedrukt Ep. Meerm., p. 11; Oxenst. Skrifter 2 afd. IV, p. 549.

4 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

5 Zie no. 1990, p. 335 n. 9.

6 Johan Epestein, Zweeds agent te Parijs.

7 No. 1971 aan Axel Oxenstierna.

8 Johann Georg, keurvorst van Saksen.

9 Jacques Nompar de Caumont, hertog van La Force, en Urbain de Maillé, markies van Brezé.

10 Zie no. 1981, p. 319 en nn. 10, 11 en 12 aldaar.

11 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans, broer van Lodewijk XIII.

[p. 339]

Axeliorum¹ praefectus saepe me interpellat eoque magis, quod metuit, ne in partes ad Albim abeat Illustrissimus et Excellentissimus D. Cancellarius. Non dubito, quin aut provisum sit illorum rebus aut futurum ut prospiciatur, quantum res et honor familiae exigunt. Heppius² coelum, terras, maria movet, ut apud³ Vindicem⁴ maneat⁵.

Has cum vellem claudere, redduntur mihi tuae die VII Febr. vet. st. scriptae per Heufdii diligentiam, quae nunc quidem bene successit. Habeo gratiam pro nuntiatis et transmissis, et ut pergas rogo. Manuscriptum et illud, cujus meministi, et nunc cum tuis litteris novum recte accepi et instabo imperatis. Quae consilia sequatur dux Bernhardus Vinariensis⁶ scire aveo, et an civitas Francofurtensis se ad meliora flectat.

Rex⁷ Chantiliaci est, quae domus Momorantii⁸ fuit, Silvanecto haud procul; sed substiturus ibi non creditur, quia cardinalis⁹ mode Ruellae est modo in urbe.

Plura nunc scribere non sinunt temporis angustiae abituris jam jamque tabellariis.

Bene vale, eruditissime Schmalcki, et nos ama.

Ad Dionysii XIX Febr./I Martii MDCXXXV.

Tui amantissimus
H. Grotius.

1 Axel en Gustav Axelsson Natt och Dag; zie no. 1981, p. 320 n. 3.

2 Johan Heppe, agent van Zweden in Frankrijk; de naam staat in cijfer: 57.85.113.82. 260.55.2010.

3 Het woord ‘apud’ in cijfer: 29.25.48.10.

4 Codenaam voor Frankrijk.

5 Het woord ‘maneat’ staat in cijfer: 16.27.41.52.27.77.273.

6 Bernhard van Saksen-Weimar; zie no. 1990, p. 336 n. 16.

7 Lodewijk XIII van Frankrijk.

8 Henri, hertog van Montmorency, door De Richelieu ten val gebracht en in 1632 geëxecuteerd.

9 De Richelieu.

Adres: A Monsieur, Monsieur Schmalckius.

In dorso: Wormbs den 2 Martii 1635.