Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

1834. 1633 april 13. Van W. van Oldenbarnevelt⁴.

Mijn Heer,

Desen sal alleenlijck dienen om uEd. te seggen, dat ick den sijnen van den 30 Martij ontfangen hebbe. Dese mael scrijve noch door de post ende verwachte met devotie uEd. antwoort op de mijnen van den 15 en 16⁵ Martij.

De gedeputeerde⁶ sijn noch hier ende hebben nieuwer procuratie van den koninck⁷, twe[l]ck de Staeten heeft doen resolveren haere gedeputeerde mede volle macht te geven, soodat ick gelove, soo haest de desen weder in Den Hage sullen gekommen sijn, men corte mijlen sal maecken, dewijle het alleen op Farnabucque sal aenkommen.

Ick vinde mij gaeffligeert, dewijle mijn neef van der Mijle⁸ hier op sijn sterven leyt; sal daerom uEd. bidden mij te excuseren van vordere beantwoordinge op de sijnen. Evenwel moet uEd. seggen, dat, naerdat den marquis d'Aytona⁹ met 6000 man te voet ende 2000 paerden naer Bouchain was getrocken, heeft den gouverneur¹⁰ sijn broeder¹¹ een mijl vandaer aen de marquis gesonden met verseeckeringe van sijne getrouwicheyt voor den koninck. Den marquis leyde daer 400 man in ende liet een partye vant oude garnisoen ende trock soo voorts nae Camerijck met hem nemende den broeder ende laetende den gouverneur in sijne officie. Onderwegen hebben sij gevonden een Fransche jongen brieven hebbende van den gouverneur Du Chastelet¹² aen die van Bouchain, die antwoorden op brieven aen hem gesonden door die van Bouchain, twelck den marquis oorsaeck

4 Hs. Amsterdam, U.B., coll. RK., A 4 r. Eigenh. oorspr.

5 No. 1825.

6 Zie no. 1800, p. 78 en n. 7 aldaar.

7 Philips IV van Spanje.

8 Jan van der Myle; zie no. 1818, p. 99 n. 1.

9 Francisco de Moncada, graaf van Ossona, markies van Aytona; zie III, p. 466 n. 2.

10 Georges Carondelet de Noyelles; zie no. 1830, p. 113 en n. 14 aldaar.

11 Antoine Carondelet (1602-1684), seigneur de Maulde.

12 Waarschijnlijk de heer van Saint-Léger, die ook gouverneur van Catelet was tijdens de belegering van deze plaats in 1636.

[p. 119]

gaf om de capiteinen te adviseren, dat sij haer souden verseckeren van den gouverneur ende sijnen luytenant¹, om hetwelcke in excecutie te stellen sijn gegaen een sergeant mayor, drie capiteynen ende een soldaet ten huyse van den gouverneur, die aen tafel sat met sijnen lieutenant. Doen sij inquaemen, vraechden haer den gouverneur naer wat nieus; (sey)den sij last hadden den lieutenant te verseeckeren, hetwelck den gouverneur toeliet ende ging in sijn cabinet, daer hij twee gelaeden pistooltiens vont, die hij in sijn sack stack; quam weder binnen. Doen seyden de anderen, dat sij last hadde hem mede te verseeckeren, hetwelcke hem ontstelde; niettemin brocht een glas wijn aen een van de capiteynen, die willende bescheyt doen nam een mes ende stack hem doot; met het selfde mes questen noch een ander capitein tot den doot toe, die men seyt gestorven is, ende nemende een pistool schoot noch een capiteyn doot, ende met de ander faillerende den resterende capitein schoot den soldaet doot, de resterende capiteyn stack den gouverneur met sijn rapier doot. Den broeder, die bij de marquis was, is tot Camerijck gevangen, den deecken van Camerijck², mede broeder van den gouverneur, was al te vooren tot Brussel wt de Augustijnen gehaelt ende in De Vier Emmers met soldaeten bewaert, die daernaer is naer Villtvoorden gevoert. Een vreemde tragedie, die den koninck wel node was.

Ick eyndige ende blijve,

Mijn Heer,

UEd. ootmoedichste dienaer
W. d'Oldenbarnevelt.

1 Wellicht Hubert de Quesnoy, stadhouder van Bouchain. in 1632; tussen oktober 1634 en mei 1635 werd hij opgeroepen om te getuigen in het onderzoek nopens de samenzwering van de Belgische adel in 1632.

2 François Carondelet; hij stierf in 1635 in gevangenschap.

Brussel, den 13 April 1633.

Adres: A Monsieur Monsieur de Groot etc.

In dorso schreef Grotius: 13 April 1633. Stoutenburg.

Rec. 18/28 - open gedaen. Nieus van Bouchain.