Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 4

1458. 1629 december 7. Van W. van Oldenbarnevelt⁵.

Mijn Heere.

Den autheur van de memorie⁶ blijft cranck, doch sonder peryckel hebbende een apostume in sijn been, daer hij groote pijn aen heeft, genesen sijnde sal geen faulte wesen om uEd. die te bestellen.

Ofte die van Brabant reden hebben om antwoort te begeeren, soo siet men doch, dat daerom niet meer gedaen wert ende, nae ick kan verstaen, soo sijn de meeste stemmen in Hollant tegens den trefves, waertoe lichtelijck eenige provinciën sullen vallen. Van Espangne⁷ ende Sanisson⁸, beyde van de Fransche kercke, hebbe ick wt Hollant verstaen, maer van die van Scheveling hadde noch niet gehoort. Men stroyt daegelijcks boecken tegens den trefves⁹, onder andere die seer bot sijn als proponerende, dat eerst de provinciën behoorden onder den anderen te accorderen ende dan samentlijck een accoord met den koninck van Spangniën te maecken, mits houdende de privelegiën daerbij voegende, dat men de trafycque op Oost- ende Westindië soude vrij hebben, ofte anders dat men aldaer de oorloge soude voeren ende niettemin de vrede in dese landen behouden. Sulcke

5 Hs. U.B. Amsterdam, coll. R.K. A 4 1. Eigenh. oorspr. Gedrukt Kroniek Hist. Genootsch. te Utrecht 1873, p. 465.

6 Zie n^os. 1452 en 1449 alsook de verwijzing op p. 130 n. 5 bij laatstgenoemde brief.

7 Jean d'Espagne; zie over hem n^o. 1378, p. 26 n. 3.

8 Jean Sanisson. Hij was van 1618 tot september 1629 predikant van de Waalse Kerk in Den Haag; vervolgens werd hij beroepen naar Aken en trok zich in 1663 op 78-jarige leeftijd uit het predikambt terug.

9 Zie Knuttel, Pamfl. n^os. 3909-3919 en 3921-3924 en Tiele, Bibl. Nederl. Pamfl., n^o. 2308.

[p. 140]

wargeesten sijnder met meenichte ende naer ick dat boecxken aensien, soo moet Aersens¹ daer onder roeijen. Voor mij ick geve hem recht, dat hij sulcks doet, dewijle hij wel merckt, dat men hem vreest ende dat hij quaet mach doen sonder te vresen voor eenige straffe. De prins hout hem wel neutrael in discoursen, maer evenwel wete ick, dat hij meerder tot de vrede genegen is. De faulte, die op de IJssel geschiet is, bekenne gaerne groot te sijn, maer en is daerom niet te argumenteren, dat door beter beleyt niet beter soude succederen.

Van Pater² hadden wij tijdinge van gebleven, maer nu seyt men, dat don Frederico³ de Francoisen ende Engelschen bij de Bormides gevonden heeft aen den anderen ende die beyde geslaegen, soodat hij 300 Engelsche gevangen heeft ende die naer Engelant gesonden. De vrede in Italiën is eens getroffen geweest, maer door een wtval op Collalto⁴ gebroocken, twelck sijn tijt sal moeten hebben om te raccommoderen, het accoort was tamentlijck voordelijck voor den keyser⁵.

Alhier weten wij niet van ontsteltenis van humeuren; dan ydereen wenste wel, dat het beter ging, waertoe een schoolmeester als den marquis⁶ van node is. Botru⁷ toont hem seer hovaerdich van humeur, een groot vloecker ende sweerder, maer anders courtisan in sijne discoursen.

Soo uEd. yet verstaet van de humeuren van ons lant, waertoe sij inclineren alsmede van tgeene in Italiën passeert, sal mij verobligeert vinden hetselve te verstaen, des te meer ick door een sieckte van een bode op Hollant seer geincommodeert sij van tijdinge, die mij nu wel dienen om mijne saecken daernaer te dirigeren.

Ick sal uEd. wederom dienen in alles tgeene uEd. mij sal gelieve te commanderen als sijnde van gantscher herten,

Mijn Heer,

UEd. gansch onderdaenigen dienaer
W. d'Oldenbarnevelt.

1 François van Aerssen.

2 Zie n^o. 1445.

3 Zie n^o. 1445, p. 125 n. 1.

4 Zie n^o. 1452, p. 133 n. 5.

5 Ferdinand II.

6 Ambrosio Spinola.

7 Guillaume Bautru; zie n^o. 1421, p. 93 n. 7.

Met uEd. permissie doen ick mijne dienstige gebiedenis aen mejoffrou uEd. huysvrou ende familie.

Brussel, den 7. Decembr. 1629.

Adres: A Monsieur Monsieur de Groot etc.

In dorso schreef Grotius: 7 Dec. 1629. Stoutenburgh.