Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 3

1137. 1627 februari 27. Aan N. van Reigersberch⁷.

Mon frère,

Gelijck ick uE. dicmael voor desen heb geprotesteert, ons aenhouden om eens te weten, wat wij daer te wachten hebben en comt niet uyt eenige twijffeling nochte van de oprechticheyt van uE. affectie, daervan wij ontallijcke bewijsteeckenen hebben, nochte van de sinceriteyt van uE. advysen, in dewelcke wij geen onseeckerheyt en vinden anders als die comt door de onseeckerheyt van de tijden; maer dat ick becommert ben in een saecke, dye mijne familie ende posteriteyt soo hooch betreft, moet niemant vremdt duncken. De redenen, dye mij porren om eenig finale resolutie te nemen, can uE. uyt mijn voorgaende schrijven⁸ ende uyt de gelegentheyt der saecken genoech afnemen. Ick heb negen jaeren patientie gehadt, niet sonder veele wederwaerdicheyt, die ick lang versteecken heb op hoope van redres, maer heeft mij noyt soo zeer gedruckt dan sedert ick mij hyer veracht vinde, omdat C.⁹ mijne saecke niet en behartight dan met een crachteloose genegentheyt, daer ick dagelijcx hem ende zijne actiën heb voorgestaen, geen haet ontzyen, om de affectie tot het lant mij niet en heb willen verclaeren ten dienste van Vrancrijck, daer men mij versocht, al op hoope van daerdoor de verstorvene affectiën op te wecken. Can dat alles niet helpen ende moet ick noch lijden, ick en sal niet anders daerop seggen dan dat Godt sal oordeelen tusschen de verdruckten ende tusschen de verdruckers ende tusschen

7 Hs. U.B. Amsterdam, coll. R.K. H8j. Eigenh. oorspr.

8 N^o. 1134.

9 Cousijn, d.i. Frederik Hendrik.

[p. 117]

denghenen, dye de verdruckte connende helpen niet genoech en willen, maer haer buyten houden, 't welck ick, toen daer questie was van een goede saecke voor te staen, noyt en heb gedaen. 't Langsaem veranderen der magistraten can ick niet verwachten. Mijne kinderen worden groot ende is van noode, dat wij wat meer daervoor doen als voor desen.

Wat de saecken hyer belanght, ick heb uE. voor dese geadviseert, dat mons^r. de Rotelyn¹ aen d'Espesse² sal succederen, maer ick mercke seeckerlijck, dat hij hem sal houden nae de tijdt en de sterckste helpen. Veele menen, dat de vrees voor de Engelschen sal beletten het desseing op Rochelle. Evenwel heeft Vrancrijck geen ongelijck haer wat stercker te maecken ter zee om te minder onderworpen te zijn de verachting van de nabuyren in dat stuck. De verificatie van het contract van Lemours³ heeft gewacht nae het sluyten van de Assemblée des Notables, dye nu scheyt. De luyden, dye haer naem daerin hebben laeten gebruycken, zijn de bequaemste niet, maer bequaeme directeurs souden connen de saecke goed maecken ende mij is aengeboden acte van den coning van vrijheyt binnenshuys voor deghenen, dye hyer soude willen comen. Evenwel dit alles en geeft mij geen lust hyer te blijven, maer veeleer te dencken op een andre retraicte, daerop ick niet wel lange en can uytstellen yet te besluyten. UE. adviseert mij niet particulierlijck op den voorslagh van Luyck⁴. Stoutenburgh⁵ wordt in Brabant wel aengesyen ende wel getracteert. UE. heeft reden genoech om van neeff Vosbergen⁶ te dissideren. Ick sal verlangen te verstaen, wat discoursen hij houdt ende off dye accorderen met de voorgaende van Campaen⁷. Ick bedancke zeer de heer B.⁸ van zijn goede advysen, soo door uE. als door van Mede⁹ mij medegedeelt. Hij oordeelt wel, dat hyer geen vastigheyt en is.

Vaert wel ende doet soo 't uE. gelieft. Onse gebiedenisse aen alle, dye niet quaed en zijn. Want goeden sijn daer weynigh is.

Den XXVII Februarii XVI^cXXVII.

UE. dienstwillige ende zeer geobligeerde broeder
H. de Groot.

1 Zie n^o. 1134.

2 Zie II, p. 334, n. 3.

3 Het betreft de stichtingsacte van een handelscompagnie onder de naam La Nacelle de Saint-Pierre fleurdelisée, welke op 29 mei van dit jaar werd verleden op het kasteel van Limours, het verblijf van De Richelieu. Een der ondertekenaars was Nicolaes Schapecaes de Witte, die meermalen in verband met de plannen van de kardinaal dienaangaande Grotius had benaderd (zie o.a. n^o. 1062), hetgeen trouwens De Richelieu ook zelf had gedaan, al in 1626; zie n^o. 1075. Men zie [Denis-Louis-Martial] Avenel, Lettres, Instructions diplomatiques et Papiers d' État du Cardinal de Richelieu (Collection de Documents inédits sur l'Histoire de France, publiés par les soins du Ministre de l'Instruction publique. Première Série. Histoire politique). Paris MDCCCLIII-MDCCCLXXVII, t. VIII p. 195.

4 Zie n^o. 1125.

5 Willem van Stoutenburg, zoon van Johan van Oldenbarnevelt; zie II, p. 281 n. 6.

6 Caspar van Vosbergen; hij was een bloedverwant van Maria van Reigersberch, doch behoorde niet tot Grotius' geestverwanten.

7 Niet geïdentificeerd.

8 Simon van Beaumont?

9 Mede of Mehden (vgl, Genesis 2:10) ןדֶעֵמֵ is hebreeuws voor Wtenbogaerts naam.

De secretaris van mons^r. d'Espesse¹⁰

10 Boutard; hij wordt herhaaldelijk in de brieven van De Richelieu genoemd in verband met aangelegenheden de Republiek betreffende. Zie Avenel, Lettres du Cardinal De Richelieu

[p. 118]

¹⁰ is hyer extraordinaris afgevaerdicht

10 VIII (register). Hij is wellicht identiek met Charles Boutard, die gezantschapssecretaris te Rome en te Londen is geweest.

[p. 118]

uyt vrese van trefves. Den cardinael¹ maeckt geen werck van d'Espesse. Hij wordt alleen gemaintineert om Defiats² wil.

1 De Richelieu.

2 Zie n^o. 1061, p. 29 n. 10.

Adres: E. Erntfeste Hoochgeleerde Heere Mijn heer Mr. Nicolaes Reigersberg, raedt in den Hoogen Raidt in Holland. In 's Gravenhage.