Verzameld werk. Deel 1

[p. 287]

Gestalten

[p. 288]

De Wandeling ^(aant.)

In de ogen nog de lichte erinnering, -
Cypressen donkerbrons, een welige lucht
Zachtwazig blauw, een zoete middagdroom, -
De starre poort, de straat weer, stoffig, naakt,
Geschonden schaamteloosheid, kille gloed
Waar menig mens, de zondag door, zijn uur
Van nauw genoten vrijheid, naar zijn drang
De ketens weer te knagen, snel verteert,
Bevreesd of nacht en slaap te traagzaam kwam! -
Op 't breed trottoir een volte. Ik dring nabij
En zie. Daar hurkt, in 't stof der straat, een man,
Pastel en krijten naast hem, die op 't steen
In zwart, geel, grijs de scherpe beeltenis trekt
Van Wagner. Snel in 't volgen van zijn lijn,
Behendig doezelend waar 't reeds oude vlees
De diepere schaduws vraagt - dat stérke vlees
Waar Wagners ziel in leed zó scherp, zo fel,
Dat óns vlees sidderen zal zo vaak zijn klacht
De stilte met haar hete weedom kneust, -
Werpt hij dat trots gelaat in 't stof dat straks,
Opnieuw vertreen, de tekening verstrooit...
De man, gekleed in zwart, verwaaid de hoed,
Oud, vaal, de knie in 't stof, - een vaal gezicht,
Vermagerd, bleek, alsof zijn zwakke vlees
't Leed dat ook zijn ziel pijnt niet dragen kon.
Zijn hand is kundig schoon zij 't scherp gelaat,
Een wrok? verscherpt, zijn hand omvat het krijt
Als meesters, schoon zij straks, een bedelaarshand,
Nog graag naar de gemeenste stuiver reikt...
Die strakke knappe kunst in 't rulle stof,
Een waarheid klaagt uit haar, een woord klinkt op,
Ik hoor u, vriend. Mijn makker, niet zo droef!
Dat gij uw gaaf zo nutteloos verslijt
Met scheppingen nauw sterk voor éen kort uur, -

[p. 289]

 

Dat niets, geen doek, uw doodsstrijd overleeft

 

Maar dat, ter keel de gloed van heel veel stof

 

En stof nog aan uw handen, eenzaam gij,

 

En zonder kinderen sterft, - is dit uw leed?

 

Hoor deze troost. Wat pijnt uw hart dit niets

 

Van stof, wat nutte 't ander stof, - van doek,

 

Of steen, of ijle woordklank die verklinkt?

 

Elk goed werk is een trilling in 't heelal,

 

Het werk vergaat, maar in de wereld leeft

 

Onsterfelijk de beweging die het schiep.

 

Ik werp mijn ziel uit mij in 't broos gedicht,

 

Waar vliet het heen? Een steenworp in de stroom

 

Is 't, zie de kringen, langzaam deint het uit.

 

Neen, neen, het deint niet uit. Zo 't éen hart raakt

 

Daar wekt het ander leven, vruchtbaar, rijp

 

Voor nieuwe worp, en tot in eeuwigheid

 

Leeft in een werk dat de eigen grond niet kent

 

Noch weet uit welken oorsprong 't rees, mijn hart

 

Met wat het roerde voort, totdat het werk

 

Breekt, en onzichtbaar 't eeuwig leven weer

 

Voortstroomt naar nieuwe vormen die 't bezielt.

 

Wat schaadt het, nut het uwe of mijne ziel

 

Te scheppen, zij 't op doek, in 't stof der straat

 

Of in deze ijdele woorden? Buk u neer,

 

Doordring dit scherpe beeld van heel veel leed,

 

Van 't eigen vruchtbaar wee, maak het zó heet

 

Van leven als gij 't zelf doorlijden kunt,

 

Voed het met eigen smart, - een rilling huivert

 

Aan 't beeld en siddert over in mijn ziel,

 

Een kracht leeft in de lucht gestalteloos.

 

En als gij sterft, 't zij eenzaam, is uw lijf

 

Het brekend midden van een wijde kring

 

Die tot onkenbre verten zich verwijdt,

 

Een zaadknop berstend in onzichtbaar zaad,

 

De dode vader van een eeuwig kroost

 

Dat eeuwig en ontelbaar kroost verwekt.