Algemeen letterkundig lexicon

scenische presentatie

Begrip uit de narratologie, ontleend aan het toneel. Er wordt een presentatievorm mee aangeduid die, in tegenstelling tot het bericht, de illusie van directheid verhoogt. Daarbij moeten verteltijd en vertelde tijd gelijklopen (zgn. isochronie-2) zoals in dialogen of moment-na-momentbeschrijvingen. Dit betekent doorgaans dat de vertelinstantie zich als zodanig op de achtergrond houdt: we hebben te maken met showing (Du. Darstellung) eerder dan telling (Du. Bericht).

Verschillende ‘scènes’ die zich telkens op een plaats afspelen, kunnen elkaar opvolgen, vaak verbonden door een ellips of ‘sprong’ in de tijd. De scenische presentatie is aldus een vertelwijze die zich laat vergelijken met de opbouw van het filmverhaal. Een voorbeeld van een roman die overwegend scenisch verteld wordt is L.P. Boons Vergeten straat (1944).

scène-2

schaakberd